مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین در شهر استانبول روز دوشنبه تنها یک ساعت پس از آغاز به پایان رسید. این مذاکرات یک روز پس از حمله گسترده پهپادی اوکراین به بمب‌افکن‌های استراتژیک با قابلیت حمل تسلیحات هسته‌ای روسیه برگزار شد.
این گفت‌وگوها ـــ که دومین تماس مستقیم میان دو طرف از سال ۲۰۲۲ بود ـــ با حدود دو ساعت تأخیر و بدون توضیح دلیل آن آغاز شد.
اگرچه فضای مذاکرات آرام و گفت‌وگوها کوتاه بود، اما طرفین به توافقی برای انجام تبادل جدید اسرا دست یافتند و اوکراین اعلام کرد دور جدیدی از مذاکرات در دستور کار قرار دارد.
در روسیه، پیش از آغاز مذاکرات، وبلاگ‌نویسان خشمگین طرفدار جنگ از مسکو خواستند تا در پاسخ به حمله روز یکشنبه اوکراین ـــ که یکی از جاه‌طلبانه‌ترین حملات جنگ بود و بمب‌افکن‌های دوربرد هسته‌ای روسیه در سیبری و نقاط دیگر را هدف قرار داد ـــ ضربه‌ای سخت به کی‌یف وارد کند.
اوکراین و روسیه ارزیابی‌های کاملاً متفاوتی از میزان خسارت واردشده به ناوگان بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه ـــ که بخش کلیدی زرادخانه هسته‌ای این کشور است ـــ ارائه کرده‌اند، اما تصاویر ماهواره‌ای در دسترس عموم نشان می‌دهد که مسکو متحمل خسارات قابل‌توجهی در تجهیزات خود شده است.
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در آغاز مذاکرات به هیئت‌های روس و اوکراینی که روبه‌روی یکدیگر در کاخ مجلل چیراغان در کنار تنگه بسفر نشسته بودند، گفت: «چشم‌های جهان به این گفت‌وگوها دوخته شده است.»
وی افزود که هدف این نشست بررسی شرایط آتش‌بس، بحث درباره احتمال دیدار میان رؤسای جمهور روسیه و اوکراین، و بررسی فرصت‌های بیشتر برای تبادل اسرا است.
رستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین که سرپرستی هیئت کی‌یف را بر عهده داشت، پس از مذاکرات اعلام کرد که به‌دنبال بزرگ‌ترین تبادل اسرا در جنگ که در دور قبلی مذاکرات میانجیگری شده بود، توافق برای تبادل جدید اسرا حاصل شده است.
وی گفت مبادله جدید اسرا بر افراد به‌شدت مجروح‌شده در جنگ و جوانان متمرکز خواهد بود.
عمروف همچنین اظهار داشت که مسکو پیش‌نویس توافق صلح خود را به اوکراین ارائه کرده و کی‌یف ـــ که نسخه خود را تهیه کرده است ـــ سند روسیه را بررسی خواهد کرد.
اوکراین پیشنهاد کرده است که مذاکرات بیشتری پیش از پایان ژوئن برگزار شود، اما معتقد است که تنها دیدار میان ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، می‌تواند مسائل متعدد مورد اختلاف را حل کند.
آندری یرماک، رئیس دفتر زلنسکی، اعلام کرد که هیئت کی‌یف فهرستی از کودکانی را که به ادعای اوکراین به روسیه منتقل شده‌اند، ارائه کرده و خواستار بازگشت آن‌ها شده است. مسکو می‌گوید این کودکان برای محافظت از درگیری‌ها منتقل شده‌اند.
انتظار می‌رفت دو طرف روز دوشنبه درباره ایده‌های کاملاً متفاوت خود برای آتش‌بس کامل و مسیر بلندمدت صلح گفت‌وگو کنند، در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، فشار وارد کرده و گفته است که در صورت عدم پیشرفت، آمریکا ممکن است نقش میانجی خود را کنار بگذارد.
اما عمروف گفت که کی‌یف نتوانسته به پیشنهادهای صلح روسیه واکنش نشان دهد، زیرا این پیشنهادها را تنها روز دوشنبه دریافت کرده است.
انتظارات پایین
با وجود اینکه هر دو کشور به دلایل مختلف مشتاق حفظ مشارکت ترامپ در فرایند صلح هستند، انتظارات برای دستیابی به پیشرفت در روز دوشنبه پایین بود.
اوکراین رویکرد کنونی روسیه را تلاشی برای وادار کردن کی‌یف به تسلیم می‌داند ـــ چیزی که کی‌یف می‌گوید هرگز انجام نخواهد داد ـــ در حالی که مسکو، که در ماه مه با سریع‌ترین سرعت در شش ماه گذشته در میدان نبرد پیشرفت کرده، می‌گوید کی‌یف باید به شرایط صلح روسیه تن دهد یا با خطر از دست دادن قلمروهای بیشتری مواجه شود.
پوتین در ژوئن گذشته شرایط اولیه خود برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد: اوکراین باید از جاه‌طلبی‌های خود برای پیوستن به ناتو دست بکشد و تمام نیروهای خود را از کل قلمرو چهار منطقه اوکراینی که روسیه مدعی آن‌هاست و عمدتاً تحت کنترل دارد، خارج کند.
بر اساس نقشه راه پیشنهادی اوکراین که نسخه‌ای از آن توسط رویترز مشاهده شده، کی‌یف خواستار عدم محدودیت در قدرت نظامی خود پس از توافق صلح، عدم به‌رسمیت‌شناختن بین‌المللی حاکمیت روسیه بر بخش‌هایی از اوکراین که توسط نیروهای مسکو اشغال شده، و دریافت غرامت است.
روسیه در حال حاضر حدود یک‌پنجم خاک اوکراین، یعنی حدود ۱۱۳,۱۰۰ کیلومتر مربع ـــ تقریباً به اندازه ایالت اوهایو در آمریکا ـــ را کنترل می‌کند.
پوتین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، پس از هشت سال درگیری در شرق اوکراین میان جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه و نیروهای اوکراینی، ده‌ها هزار نیرو را به اوکراین اعزام کرد.
ایالات متحده اعلام کرده که از سال ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۱.۲ میلیون نفر در این جنگ کشته و زخمی شده‌اند.