نتایج روز دوشنبه نشان داد که کارول ناروکی، نامزد اپوزیسیون ناسیونالیست، با اختلاف کمی در انتخابات ریاست جمهوری لهستان پیروز شد و ضربه بزرگی به تلاشهای دولت میانهروی دونالد تاسک برای تحکیم جهتگیری طرفدار اتحادیه اروپا در ورشو وارد کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دادههای کمیسیون انتخابات نشان داد که در پیروزی محافظهکاران اروپایی که از دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، الهام گرفتهاند، ناوروکی ۵۰.۸۹ درصد آرا را به دست آورد، نتیجهای که نشاندهنده بنبست سیاسی بیشتر در لهستان است. زیرا او احتمالاً از حق وتوی ریاست جمهوری خود برای خنثی کردن دستور کار سیاست لیبرال نخستوزیر دونالد تاسک استفاده خواهد کرد.
دولت توسک به دنبال لغو اصلاحات قضایی انجام شده توسط دولت ملیگرای قبلی قانون و عدالت (PiS) بوده است، اما آندژی دودا، رئیس جمهور فعلی و متحد حزب PiS، تلاشهای آن را مسدود کرده است ـــ الگویی که احتمالاً ناروکی نیز آن را ادامه خواهد داد.
دادهها نشان میدهد که رقیب ناروکی، رافال ترزاکوفسکی، شهردار لیبرال ورشو که از حزب حاکم ائتلاف مدنی (KO) دونالد توسک حمایت میکرد، ۴۹.۱۱ درصد آرا را به دست آورد. هر دو نامزد بلافاصله پس از انتشار نتایج نظرسنجی در اواخر روز یکشنبه که نشان میداد نتیجه بسیار نزدیک خواهد بود، پیروزی خود را اعلام کردند.
ناروکی، مورخ محافظهکار و بوکسور آماتور که مورد حمایت حزب PiS بود، این رأیگیری را به عنوان همهپرسی در مورد دولت ۱۸ ماهه توسک معرفی کرد.
یاچک ساسین، نماینده مجلس PiS، در X نوشت: “همهپرسی برکناری دولت توسک پیروز شد.”
شاخص سهام ممتاز لهستان در معاملات اولیه روز دوشنبه بیش از ۲ درصد کاهش یافت، زیرا سرمایهگذاران پیشبینی کردند که فلج سیاسی بیشتری ایجاد شود. واحد پول زلوتی نیز در برابر یورو سقوط کرد.
انتظار میرود ناوروکی، مانند سلف خود دودا، هرگونه تلاش دولت توسک برای آزادسازی سقط جنین یا اصلاح قوه قضائیه را مسدود کند. اتحادیه اروپا دولت قبلی حزب قانون و عدالت را به دلیل اصلاحات قضاییاش به دادگاه کشاند و گفت که آنها حاکمیت قانون و استانداردهای دموکراتیک را تضعیف میکنند.
پاتریک مارک، متخصص فناوری اطلاعات ۳۲ ساله، به خبرگزاری رویترز گفت: «همه چیز در لبه تیغ بود. مطمئناً در حال حاضر احساسات متفاوتی وجود دارد. اما اینکه این اختلاف چقدر کم بود، به ما نشان میدهد که ما به عنوان رأیدهندگان چقدر تقریباً به دو نیم تقسیم شدهایم.»
شادی اروپاستیزان از پیروزی ناروکی
با پیروزی کارول ناروکی در لهستان، تبریکها از سوی دیگر سیاستمداران ملیگرا و یوروستیک (اروپاستیز) در منطقه سرازیر شد. جرج سیمین، نامزد تندرو شکستخورده در انتخابات رومانی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «لهستان پیروز شد» و ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، این نتیجه را «پیروزی فوقالعاده» توصیف کرد.
نتیجه انتخابات لهستان میتواند به آندری بابیش، رهبر اروپاستیزان جمهوری چک و نخستوزیر پیشین این کشور، که در نظرسنجیها پیش از انتخابات اکتبر پیشتاز است، انگیزه بیشتری بدهد. بابیش در ایکس «تبریک صمیمانه» خود را اعلام کرد.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، اظهار داشت که اطمینان دارد اتحادیه اروپا میتواند «همکاری بسیار خوب» خود با لهستان را ادامه دهد.
کریستوف ایزدبسکی، مدیر سیاستگذاری بنیاد باتوری، گفت این نتیجه به این معناست که «ترامپ تأثیر بیشتری در سیاست لهستان خواهد داشت».
ناوروکی، ۴۲ ساله، که پیشتر مدیریت یک مؤسسه ملی یادبود را بر عهده داشت و تازهوارد سیاست است، در کارزار انتخاباتی خود وعده داد سیاستهای اقتصادی و اجتماعی را به نفع لهستانیها و در اولویت قرار دادن آنها نسبت به دیگر ملیتها، از جمله پناهجویان اوکراینی، پیش ببرد.
او متعهد شد که از حاکمیت لهستان محافظت کند و علیه آنچه «دخالت بیش از حد بروکسل» در امور کشور خواند، موضع گرفت. اگرچه پارلمان لهستان بیشترین قدرت را دارد، رئیسجمهور میتواند قوانین را وتو کند.
انتخابات لهستان از نزدیک توسط اوکراین، روسیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا رصد میشد.
بوریس بودکا، عضو حزب KO در پارلمان اروپا، گفت معتقد است حزب قانون و عدالت (PiS) اکنون به دنبال «سرنگونی دولت قانونی» است. او به شبکه خبری دولتی TVP Info گفت: «این میتواند چالشی بزرگ برای دولت دونالد توسک باشد که در اجرای ابتکارات خوب خود با مانع مواجه خواهد شد.»
ناوروکی با وجود حاشیههایی که در روزهای پایانی کارزار انتخاباتیاش مطرح شد ـــ از پرسوجو درباره نحوه خرید آپارتمانی از یک بازنشسته گرفته تا اعتراف به مشارکت در درگیریهای سازمانیافته ـــ پیروز شد.
کمیسیون انتخابات لهستان اعلام کرد میزان مشارکت ۷۱.۳۱ درصد بوده که رکوردی برای دور دوم انتخابات ریاستجمهوری محسوب میشود.