باراک راوید / آکسیوس / ۲۵ مه ۲۰۲۵
بسیاری از نزدیکترین متحدان بینالمللی اسرائیل بهطور علنی از دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این کشور، به دلیل بمباران بیوقفه غزه و توقف ارسال کمکهای بشردوستانه مورد نیاز، فاصله گرفتهاند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟ نتانیاهو پس از حملات ۷ اکتبر، از مشروعیت بینالمللی بیسابقهای برای مقابله با حماس برخوردار بود. اما کاهش تدریجی حمایتها با طولانی شدن جنگ، اکنون به یک سونامی دیپلماتیک تبدیل شده است.
آخرین خبرها: نتانیاهو در دو ماه گذشته بسیاری از دوستان باقیمانده خود در غرب، بهجز ایالات متحده، را پس از لغو آتشبس در ماه مارس و جلوگیری از ارسال غذا، آب و دارو به غزه از دست داده است.
● فشارها در اوایل ماه جاری، زمانی که او عملیاتی را برای اشغال مجدد و تخریب غزه آغاز کرد، بهجای پذیرش توافقی برای آزادی گروگانها و پایان جنگ، بهشدت افزایش یافت.
● دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و مشاوران ارشدش به نتانیاهو هشدار دادهاند که باید جنگ را متوقف کرده و اجازه ورود کمکهای بشردوستانه را بدهد، هرچند ترامپ عمدتاً این نگرانیها را بهصورت خصوصی مطرح کرده است. چندین رهبر دیگر اما علناً موضعگیری کردهاند.
آنچه آنها میگویند: امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، و کایر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در بیانیه مشترکی در ۱۹ مه اعلام کردند: «ما در برابر اقدامات فاحش دولت نتانیاهو سکوت نخواهیم کرد. اگر اسرائیل تهاجم نظامی جدید را متوقف نکند و محدودیتهای خود بر کمکهای بشردوستانه را لغو نکند، اقدامات مشخص بیشتری در پاسخ انجام خواهیم داد.»
● نتانیاهو با خشم پاسخ داد و در یک بیانیه ویدیویی، این سه نفر را متهم کرد که به نفع حماس عمل میکنند: «آنها میخواهند اسرائیل تسلیم شود و بپذیرد که ارتش قاتلان جمعی حماس زنده بماند، بازسازی شود و قتلعام ۷ اکتبر را بارها و بارها تکرار کند، زیرا حماس قسم خورده که این کار را انجام دهد.»
● او افزود: «به رئیسجمهور ماکرون، نخستوزیر کارنی و نخستوزیر استارمر میگویم: وقتی قاتلان جمعی، متجاوزان، قاتلان کودکان و آدمربایان از شما تشکر میکنند، شما در سمت اشتباه عدالت، انسانیت و تاریخ ایستادهاید.»
وضعیت کنونی: انزوای اسرائیل فراتر از صرفاً اظهارات کلامی پیش میرود.
● بریتانیا روز پنجشنبه اعلام کرد مذاکرات تجاری با اسرائیل را تعلیق کرده و تحریمهای جدیدی علیه شهرکنشینان اسرائیلی که در حملات خشونتآمیز علیه فلسطینیها دست داشتند، اعمال کرده است.
● انتظار میرود فرانسه ماه آینده با همکاری عربستان سعودی کنفرانسی برای پیشبرد راهحل دو کشوری برگزار کند و احتمالاً بهطور رسمی دولت فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت.
● اسپانیا سال گذشته به همراه نروژ و ایرلند دولت فلسطین را به رسمیت شناخت، و پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا، هفته گذشته اسرائیل را «دولت نسلکش» خواند و خواستار محرومیت آن از مسابقه آواز یوروویژن شد.
● ۱۷ نفر از ۲۷ وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا روز سهشنبه از پیشنهادی به رهبری هلند، یکی دیگر از متحدان کلیدی اسرائیل، برای بازنگری در توافقنامه تجارت و همکاری اتحادیه اروپا با اسرائیل حمایت کردند.
دیدگاه مقابل: نتانیاهو و دولتش در پاسخ به انتقادات، رهبران اروپایی را به یهودستیزی متهم کرده و ادعا میکنند که آنها تحت فشار اقلیتهای مسلمان در کشورهایشان تسلیم شدهاند. با این حال، اسرائیل برای اولین بار از ماه مارس اجازه ورود مقداری کمک به غزه را داده است.
پشت پرده: در مجموعهای از جلسات شورای امنیت در ماه مارس، گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه، به نتانیاهو هشدار داد که توقف کمکهای بشردوستانه نهتنها حماس را تضعیف نمیکند، بلکه متحدان اسرائیل را از این کشور دور خواهد کرد.
● یک مقام ارشد اسرائیلی گفت که ساعر استدلال کرده بود که در نهایت، اسرائیل تحت فشار مجبور به ازسرگیری کمکها خواهد شد.
● این مقام افزود: «دقیقاً همین اتفاق افتاد. این یک اشتباه بزرگ بود و عمدتاً به دلایل سیاسی داخلی انجام شد.»
آنچه باید دید: در حالی که به نظر میرسد ترامپ از طرح خود برای اخراج تمام ۲ میلیون فلسطینی از غزه برای ساخت یک «ریویرای جدید» عقبنشینی کرده است، نتانیاهو هفته گذشته برای اولین بار اعلام کرد که جنگ تا زمانی که این طرح اجرا نشود، پایان نخواهد یافت.
● دولت نتانیاهو این طرح را بهعنوان «مهاجرت داوطلبانه» میبیند – نامی رمزی برای جابهجایی گسترده کل جمعیت، ابتدا به یک «منطقه بشردوستانه» در غزه و در نهایت، بهطور ایدهآل، به خارج از کشور.
● اگر اسرائیل این طرح را که شامل تخریب تقریباً کل غزه است، دنبال کند، تقریباً بهطور قطع انزوای بینالمللی خود را تشدید خواهد کرد.