کمتر از ۲۴ ساعت پس از آنکه وزارت امنیت داخلی دولت ترامپ اعلام کرد که از تحصیل دانشجویان بین‌المللی در قدیمی‌ترین و یکی از معتبرترین دانشگاه‌های آمریکا جلوگیری خواهد کرد، دانشگاه هاروارد روز جمعه علیه این دستور دولت شکایت کرد.
صبح همان روز، به درخواست دانشگاه، قاضی فدرال در بوستون، «آلیسون دی. باروز»، به‌سرعت دستوری موقت برای جلوگیری از اجرای حکم دولت فدرال صادر کرد. این قاضی با موافقت با درخواست هاروارد، اعلام کرد که اجرای این حکم به دانشگاه «آسیب فوری و جبران‌ناپذیر» وارد خواهد کرد.
اقدام دولت و پاسخ هاروارد نشان‌دهنده تشدید چشمگیر تنش بین دولت ترامپ و این دانشگاه بود. واکنش سریع و قاطع هاروارد نشان داد که جلوگیری از ورود دانشجویان بین‌المللی، که از برجسته‌ترین محققان جهان هستند، می‌تواند موجودیت این دانشگاه را به خطر بیندازد.
دکتر آلن ام. گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد، در نامه‌ای به جامعه دانشگاهی که صبح جمعه منتشر شد، نوشت: «ما این اقدام غیرقانونی و غیرموجه را محکوم می‌کنیم.» او افزود که این اقدام «آینده هزاران دانشجو و محقق در هاروارد را به خطر می‌اندازد و هشداری است به تعداد بی‌شماری از دانشجویان دیگر در کالج‌ها و دانشگاه‌های سراسر کشور که برای تحصیل و تحقق رویاهایشان به آمریکا آمده‌اند.»
این شکایت، که دولت ترامپ را به «کارزار انتقام‌جویی» علیه هاروارد متهم کرد، پس از اعلام روز پنج‌شنبه مبنی بر لغو مجوز برنامه دانشجویی و بازدیدکننده تبادل هاروارد صورت گرفت که توانایی دانشگاه برای ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی را متوقف کرد.
این دومین بار در چند هفته اخیر بود که هاروارد علیه دولت فدرال شکایت کرد. در شکایت جدید، دانشگاه مدعی شد که دولت ترامپ به دلیل «استفاده هاروارد از حقوق متمم اول قانون اساسی برای کنترل مدیریت، برنامه درسی و ایدئولوژی اعضای هیئت علمی و دانشجویان» به تلافی اقدام کرده است.
در این شکایت آمده است: «دولت با یک امضا، یک‌چهارم از دانشجویان هاروارد، یعنی دانشجویان بین‌المللی که به‌طور قابل‌توجهی به دانشگاه و مأموریت آن کمک می‌کنند، را حذف کرده است. بدون دانشجویان بین‌المللی، هاروارد، هاروارد نیست.»
دولت اعلام کرد که هاروارد به فهرستی از خواسته‌های ارسالی در ۱۶ آوریل، شامل سوابق فعالیت‌های اعتراضی طی پنج سال گذشته، ویدئوهای تخلفات و سوابق اقدامات انضباطی مربوط به دانشجویان بین‌المللی، عمل نکرده است.
شکایت هاروارد همچنین ادعا کرد که دانشگاه در حال تلاش برای پاسخ به درخواست ۱۶ آوریل، همراه با نامه‌ای که دانشگاه را به دلیل عدم محکومیت یهودستیزی مورد انتقاد قرار داده بود، بوده است.
با وجود «ماهیت و گستردگی بی‌سابقه» این خواسته‌ها، که اطلاعات حدود ۷۰۰۰ دانشجوی دارای ویزا در ۱۳ دانشکده هاروارد را در ۱۰ روز کاری مطالبه می‌کرد، هاروارد در ۳۰ آوریل اطلاعات موردنیاز را ارائه کرده و به درخواست بعدی نیز پاسخ داده بود.
با این حال، شکایت می‌گوید: «در ۲۲ مه، وزارت امنیت داخلی پاسخ هاروارد را ‘ناکافی’ دانست، بدون اینکه توضیح دهد چرا و یا به مقرراتی که هاروارد به آن عمل نکرده است اشاره کند.» این شکایت به پست‌های رئیس‌جمهور ترامپ در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشال، به‌عنوان شواهدی از دشمنی او با هاروارد اشاره می‌کند.
ابیگیل جکسون، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به این شکایت بیانیه‌ای صادر کرد: «اگر هاروارد به همان اندازه که برای این دعوی بی‌اساس وقت و منابع صرف می‌کند، برای پایان دادن به معضل فعالان ضدآمریکایی، یهودستیز و حامی تروریسم در محوطه دانشگاه تلاش می‌کرد، اصلاً در این موقعیت قرار نمی‌گرفت. هاروارد باید زمان و منابع خود را صرف ایجاد محیطی امن در دانشگاه کند.»
تریشیا مک‌لافلین، معاون وزیر امنیت داخلی، بیانیه‌ای صادر کرد و گفت که این شکایت «تلاش دارد قدرت‌های قانونی رئیس‌جمهور را تضعیف کند» و افزود که ثبت‌نام دانشجویان خارجی یک امتیاز است، نه یک حق.
او اظهار داشت: «دولت ترامپ متعهد به بازگرداندن عقل سلیم به سیستم ویزای دانشجویی است؛ هیچ دعوایی، چه این دعوی و چه دیگر، این را تغییر نخواهد داد. قانون، حقایق و عقل سلیم در کنار ماست.»
دولت ترامپ حملات خود به هاروارد و دیگر دانشگاه‌های برتر خصوصی را به‌عنوان تلاشی برای مبارزه با یهودستیزی و مقابله با سوگیری‌های لیبرال در دانشگاه‌ها توجیه کرده است. در طول کمپین انتخاباتی، آقای ترامپ از اصطلاح «دیوانگان مارکسیست» برای اشاره به دانشگاه‌های آیوی لیگ استفاده کرد.
پس از مراسم تحلیف، دولت ترامپ از تقریباً تمام اهرم‌های دولت فدرال برای وادار کردن دانشگاه‌ها، به‌ویژه هاروارد، به تسلیم استفاده کرده است. اکنون حداقل هشت تحقیق درباره هاروارد در جریان است که حداقل شش نهاد فدرال را در بر می‌گیرد.
به‌طور جداگانه، دولت ترامپ از سیستم دانشجویان بین‌المللی فدرال برای اخراج اتباع خارجی استفاده کرده است. مقامات مهاجرتی چند فعال دانشجویی طرفدار فلسطین را هدف قرار دادند، اما همچنین وضعیت قانونی صدها دانشجو را لغو کردند که باعث ایجاد اضطراب عمومی در میان دانشجویان بین‌المللی در کالج‌ها و دانشگاه‌های سراسر کشور شد. (اکثر این دانشجویان وضعیت قانونی خود را بازیافته‌اند، اما چند مورد برجسته در دادگاه‌ها در حال بررسی است.)
در هاروارد، درگیری‌ها هفته‌ها در حال افزایش بود. کارگروه مشترک دولت ترامپ برای مبارزه با یهودستیزی، هاروارد را به دلیل سوگیری ضداسرائیلی مورد انتقاد قرار داده بود. در ۱۱ آوریل، این کارگروه نامه‌ای ارسال کرد و خواستار رعایت فهرستی از خواسته‌ها شد، از استخدام ناظر خارجی برای کنترل ایدئولوژی اساتید و دانشجویان گرفته تا جلوگیری از ورود دانشجویان بین‌المللی «مخالف با ارزش‌های آمریکایی».
دکتر گاربر در ۱۵ آوریل با اولین شکایت هاروارد پاسخ داد که استدلال‌های آن برای ژوئیه تعیین شده است.
با وجود اظهارات هر دو طرف مبنی بر تمایل به مصالحه، حملات به هاروارد ادامه یافته و از نهادهای مختلف فدرال سرچشمه گرفته است، به‌طوری که دولت تقریباً ۳ میلیارد دلار قراردادها و بودجه تحقیقاتی را متوقف کرده است.
همزمان، پیشنهادی که در کنگره در حال بررسی است و مالیات بر دارایی‌های دانشگاه‌ها را افزایش می‌دهد، می‌تواند سالانه حدود ۸۵۰ میلیون دلار برای هاروارد هزینه داشته باشد.
جامعه دانشگاهی گسترده‌تر از اقدام روز پنج‌شنبه دولت ترامپ شوکه شد. سالی کورنبلوث، رئیس مؤسسه فناوری ماساچوست، در بیانیه‌ای این لحظه را «جدی» توصیف کرد.
او در ایمیلی به جامعه دانشگاهی در اواخر پنج‌شنبه نوشت: «با ناباوری عمیق برای شما می‌نویسم. اقدام امروز دولت فدرال برای جلوگیری از حضور دانشجویان بین‌المللی در هاروارد، برای برتری، گشاده‌رویی و نوآوری آمریکایی ویرانگر است.»
هاروارد حدود ۶۸۰۰ دانشجوی بین‌المللی دارد، یعنی حدود ۲۷ درصد از کل دانشجویانش، و این حکم می‌تواند هم بر دانشجویان فعلی که باید دانشگاه دیگری پیدا کنند و هم بر دانشجویان تازه پذیرفته‌شده‌ای که قرار است پاییز به آمریکا بیایند، تأثیر بگذارد.
اعلامیه روز پنج‌شنبه دولت، زندگی دانشجویان را مختل می‌کند و ضربه مالی بزرگی به هاروارد وارد خواهد کرد. با توجه به اینکه بسیاری از دانشجویان بین‌المللی هاروارد در برنامه‌های گران‌قیمت تحصیلات تکمیلی ثبت‌نام کرده‌اند، شهریه این دانشجویان احتمالاً سالانه چند صد میلیون دلار برای دانشگاه درآمد دارد.
در مصاحبه‌ای در روز پنج‌شنبه، یک دانشجوی هارواردی از اوکراین، که نخواست نامش فاش شود، گفت از ترس از دست دادن ویزای خود نگران است، نه تنها به دلیل اختلال در تحصیلاتش، بلکه به این دلیل که بازگشت به کشورش در میان جنگ با روسیه گزینه‌ای نیست. او در حال بررسی رفتن به نزد خویشاوندان در جای دیگری از اروپا است.
استفانی ساول / نیویورک تایمز / ۲۳ مه ۲۰۲۵