خبرگزاری فرانسه
به گفته منابع فلسطینی، رهبران گروه‌های فلسطینی نزدیک به ایران که از حامیان بشار اسد، حاکم پیشین سوریه بودند، تحت فشار مقامات جدید این کشور، سوریه را ترک کرده‌اند؛ اقدامی که یکی از خواسته‌های کلیدی ایالات متحده برای لغو تحریم‌ها به شمار می‌رود.
یکی از رهبران جناح‌های فلسطینی نزدیک به ایران که پس از سقوط اسد در ماه دسامبر از سوریه خارج شده، به شرط ناشناس ماندن اظهار داشت: «بیشتر رهبری جناح‌های فلسطینی که از تهران حمایت دریافت می‌کردند، دمشق را ترک کرده‌اند» و به کشورهایی از جمله لبنان رفته‌اند. یکی دیگر از رهبران این گروه‌ها که همچنان در سوریه حضور دارد نیز این خبر را تأیید کرد.
وی افزود: «جناح‌ها تمام سلاح‌هایی را که در مقرهایشان یا نزد اعضایشان بود، تحویل مقامات داده‌اند. همچنین فهرستی از نام اعضایی که سلاح انفرادی در اختیار داشتند، در اختیار مقامات قرار گرفت و از آن‌ها خواسته شد این سلاح‌ها را نیز تحویل دهند.»
سومین منبع فلسطینی حاضر در دمشق نیز گفت که پس از سقوط اسد «ما خودمان سلاح‌های اعضای‌مان را جمع‌آوری و تحویل دادیم، اما برای حفاظت شخصی، سلاح‌های سبک انفرادی را نزد خود نگه داشته‌ایم... با مجوز مقامات.»
در اردوگاه فلسطینی یرموک در حومه دمشق که در جریان جنگ به‌شدت ویران شد، به گفته عکاسان خبرگزاری فرانسه، پرچم‌ها و نشان‌های جناح‌ها که معمولاً در ورودی اردوگاه دیده می‌شدند، ناپدید شده و ساختمان‌های حزبی تعطیل و بدون نگهبان بودند. مقرهای دیگر جناح‌ها در دمشق نیز بسته به نظر می‌رسیدند.
«بدون همکاری»
بسیاری از فلسطینیان در پی تشکیل اسرائیل در سال ۱۹۴۸ به سوریه پناه آوردند و از اواسط دهه ۱۹۶۰، سوریه میزبان رهبری جناح‌های فلسطینی شد.
جناح‌های فلسطینی نزدیک به ایران در دوران حکومت اسد از آزادی عمل قابل توجهی برخوردار بودند.
واشنگتن که چندین گروه فلسطینی را «تروریستی» می‌داند، هفته گذشته اعلام کرد که تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه را لغو کرده است؛ اقدامی که پس از درخواست‌های پیشین آمریکا برای مقابله با «تروریسم» و جلوگیری از «سوء‌استفاده ایران و نیروهای نیابتی‌اش از خاک سوریه» صورت گرفت.
به گفته کاخ سفید، در جریان دیدار هفته گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با احمد شرع، رهبر جدید سوریه در عربستان سعودی، فهرستی از خواسته‌ها به وی ارائه شد که از جمله شامل اخراج «تروریست‌های فلسطینی» بود.
این جناح‌ها به همراه گروه‌هایی از لبنان، عراق و یمن، بخشی از «محور مقاومت» تحت حمایت ایران علیه اسرائیل هستند که برخی از آن‌ها در جریان جنگ داخلی سوریه، در کنار نیروهای اسد جنگیدند.
در لبنان، یک مقام دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که خلع سلاح اردوگاه‌های فلسطینی ـــ که معمولاً امنیت آن‌ها در دست جناح‌هاست ـــ از ماه آینده بر اساس توافقی با محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین، که به این کشور سفر کرده، آغاز خواهد شد.
گروه اسلام‌گرای احمد شرع رهبری حمله‌ای را بر عهده داشت که به سرنگونی اسد، متحد نزدیک ایران، منجر شد.
ماه گذشته، شرع در دمشق با محمود عباس دیدار کرد.
اولین رهبر گروه فلسطینی [منبع نخست خبرگزاری فرانسه] گفت: «ما هیچ درخواست رسمی از مقامات برای ترک خاک سوریه دریافت نکردیم، اما با محدودیت‌هایی مواجه شدیم.» او افزود: «برخی جناح‌ها عملاً از فعالیت ممنوع شدند یا اعضایشان بازداشت شدند.»
«ناخواسته»
او افزود که مقامات جدید سوریه، اموال مربوط به «خانه‌های شخصی، دفاتر، خودروها و اردوگاه‌های آموزشی نظامی در حومه دمشق و دیگر استان‌ها» را مصادره کرده‌اند.
مقامات سوری هنگام پرسش خبرنگاران خبرگزاری فرانسه، بلافاصله پاسخی درباره این موضوع ارائه نکردند.
اوایل ماه جاری، مقاماتی از «جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل» (PFLP-GC) اعلام کردند که مقامات سوری، رهبر این جناح، طلال ناجی را برای مدتی کوتاه بازداشت کرده‌اند.
در ماه آوریل، «گردان‌های قدس» اعلام کردند که خالد خالد، مسئول جنبش جهاد اسلامی در سوریه، و یاسر الزعفری، عضو کمیته سازماندهی این جنبش، «بدون ارائه توضیح» بازداشت شده‌اند.
منبعی از این جنبش روز جمعه به خبرگزاری فرانسه گفت که این افراد همچنان در بازداشت به سر می‌برند.
مقام دوم فلسطینی، از گروهی که هنوز با نمایندگی محدود در دمشق باقی مانده، گفت: «هیچ‌گونه همکاری میان بیشتر جناح‌های فلسطینی و دولت جدید سوریه وجود ندارد.»
او که خواست نامش فاش نشود، افزود: «پاسخ به تماس‌های ما اغلب سرد یا با تأخیر است. ما احساس می‌کنیم مهمانان ناخواسته‌ای هستیم، گرچه این را به صراحت نمی‌گویند.»
به نظر می‌رسد جنبش فتح و گروه شبه‌نظامی حماس تحت تأثیر این تحولات قرار نگرفته‌اند.
یکی از مقامات حماس در غزه به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما کانال‌های ارتباطی با برادران‌مان در سوریه داریم.»
حماس پس از آغاز جنگ داخلی سوریه و به‌دنبال تیرگی روابط با دولت سوریه به‌دلیل حمایت از خواسته‌های مخالفان، این کشور را ترک کرد و اکنون تنها نمایندگی محدودی در آن‌جا دارد.
مروان منور، یکی از ساکنان اردوگاه یرموک و بازنشسته، گفت: «هیچ‌کس نمی‌داند چه بلایی سر رهبری جناح‌ها آمده. مردم فقط می‌خواهند زندگی کنند، آن‌ها از جنگ و اختلافات جناحی خسته‌اند.»