باراک راوید / آکسیوس
به گفته مقامات اسرائیلی، دولت نتانیاهو سفر هفته آینده رئیس جمهور ترامپ به خاورمیانه را به عنوان ضرب‌الاجل برای توافق جدید تبادل اسرا و آتش‌بس تعیین کرده و در صورت عدم دستیابی به توافق، عملیات زمینی گسترده‌ای را آغاز خواهد کرد.
اهمیت موضوع: کابینه امنیتی اسرائیل یکشنبه شب طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن در صورت عدم دستیابی به توافق تا ۱۵ مه، به تدریج کل غزه را مجدداً اشغال و به طور نامحدود آن را در اختیار خواهد داشت.
طرح‌های این عملیات، ارتش اسرائیل (IDF) را ملزم می‌کند که هر ساختمانی را که هنوز پابرجاست، تخریب کرده و تقریباً کل جمعیت ۲ میلیون نفری را به یک “منطقه بشردوستانه” واحد آواره کند.
یک مقام اسرائیلی گفت، جایگزینِ ماندن در منطقه بشردوستانه، خروج “داوطلبانه” فلسطینی‌ها از این منطقه به کشورهای دیگر “مطابق با چشم‌انداز رئیس جمهور ترامپ برای غزه” است.
چنین خروج‌هایی به سختی می‌توانند داوطلبانه تلقی شوند و تاکنون هیچ کشوری با پذیرش فلسطینی‌های آواره موافقت نکرده است. مقامات اسرائیلی ادعا می‌کنند که مذاکرات جاری با چندین کشور در این زمینه وجود دارد.
در لابلای سطور: بسیاری از مقامات اسرائیلی این عملیات را به عنوان یک “گزینه هسته‌ای”(nuclear option) می‌بینند و ترجیح می‌دهند در دو هفته آینده به توافق برسند.
مقامات اسرائیلی می‌گویند، ترامپ در حال حاضر نقش فعالی در تلاش‌ها برای دستیابی به آتش‌بس ایفا نمی‌کند و عملاً به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، چراغ سبز نشان داده است تا هر طور که صلاح می‌داند عمل کند.
تصویر کلی: بازگشت به جنگ تمام‌عیار پس از آن صورت می‌گیرد که اسرائیل پس از شکست آتش‌بس دو ماه پیش، تمام منابع غذایی، آب و دارو را برای غیرنظامیان در غزه قطع کرد.
به گفته وزارت بهداشت در غزه تحت رهبری حماس، عملیات نظامی اسرائیل در غزه ۵۲۰۰۰ فلسطینی را کشته است که بیشتر آنها غیرنظامی بودند.
نتانیاهو هر پیشنهادی را که به طور کامل به جنگ پایان دهد رد کرده و در عوض حماس را تحت فشار قرار می‌دهد تا یک توافق کوتاه‌مدت را امضا کند.
مقامات اسرائیلی امیدوارند تهدید حمله گسترده، حماس را تحت فشار قرار دهد تا توافقی را بر اساس شرایط اسرائیل بپذیرد.
تصویر دوگانه: ترامپ از دوشنبه برای یک سفر سه روزه به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی به خاورمیانه سفر خواهد کرد.
در حال حاضر انتظار نمی‌رود که ترامپ از اسرائیل بازدید کند. مقامات آمریکایی و اسرائیلی می‌گویند که جنگ جاری در غزه دلیل اصلی این امر است. یک مقام آمریکایی به آکسیوس گفت: “در حال حاضر هیچ چیز خوبی از بازدید از اسرائیل حاصل نمی‌شود.”
لابلای سطور: مقامات آمریکایی و عربی که در تدارک این سفر دخیل هستند، گفتند که غزه اولویت اصلی ترامپ نیست و انتظار می‌رود که او بر مسائل دوجانبه و سرمایه‌گذاری‌ها تمرکز کند.
یک مقام عربی گفت: “تصاویر مربوط به سفر رئیس جمهور ترامپ به منطقه در زمینه جنگ غزه بسیار بد است. او قبل از تحلیفش برای آتش‌بس تلاش زیادی کرد و آن را به سرانجام رساند، اما سه ماه بعد وضعیت در غزه بدتر شده است.”
وضعیت فعلی: مقامات اسرائیلی و آمریکایی اذعان می‌کنند که مذاکرات بر سر آتش‌بس غزه و توافق تبادل اسرا متوقف شده است.
در حالی که اسرائیل خواهان یک توافق جزئی است که شامل آزادی هشت تا ده اسیر در ازای آتش‌بس ۴۵ تا ۶۰ روزه است، حماس خواستار یک توافق جامع برای پایان دادن به جنگ و آزادی تمام ۵۹ اسیر باقی مانده است.
تمام تلاش‌ها برای پر کردن این شکاف ناکام مانده است. مقامات اسرائیلی و آمریکایی می‌گویند، تمرکز کاخ سفید به جنگ روسیه و اوکراین و مذاکرات هسته‌ای با ایران منتقل شده و جای کمی برای غزه باقی مانده است.
این مقامات گفتند که دولت ترامپ اصلاً به اسرائیل فشار نمی‌آورد و به میانجیگران مصری و قطری روشن کرده است که یک توافق موقت در راستای توافقی که استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، دو ماه پیش مطرح کرد و مورد حمایت اسرائیل قرار گرفت، تنها گزینه موجود است.
جزئیات بیشتر: به گفته مقامات اسرائیلی، طرحی که اسرائیل یکشنبه تصویب کرد، با نام رمز “ارابه‌های گیدئون”، با هدف “شکست کامل حماس” طراحی شده است.
بر اساس این طرح، ارتش اسرائیل با چهار یا پنج لشکر زرهی و پیاده نظام به غزه حمله کرده و به تدریج بیشتر این منطقه را اشغال و در اختیار خواهد داشت.
بتزالل اسموتریچ، وزیر دارایی ملی‌گرای افراطی اسرائیل، روز دوشنبه گفت که اشغال دائمی خواهد بود و ارتش اسرائیل حتی در ازای آزادی اسرا عقب‌نشینی نخواهد کرد. یک مقام دفاعی اسرائیل گفت که اشغال دائمی فقط یک “آرزو” است.
تاکتیک مورد استفاده، تخریب گسترده خواهد بود
همزمان با اشغال بخش‌هایی از غزه توسط ارتش اسرائیل، تمام ساختمان‌ها را تخریب کرده و برای از بین بردن شبکه‌های تونل‌ها، همانطور که قبلاً در رفح و شمال نوار غزه انجام داد، تلاش خواهد کرد.
ارتش اسرائیل قصد دارد نزدیک به ۲ میلیون فلسطینی را به منطقه رفح آواره کند، جایی که مجموعه‌هایی برای تحویل کمک‌های بشردوستانه در حال ساخت است.
بر اساس این طرح، تمام فلسطینی‌هایی که وارد منطقه بشردوستانه می‌شوند، غربالگری خواهند شد تا اطمینان حاصل شود که مسلح و عضو حماس نیستند.
این مجموعه‌ها توسط یک بنیاد بین‌المللی جدید و شرکت‌های خصوصی آمریکایی مدیریت خواهند شد، اگرچه مشخص نیست که این طرح پس از اعلام سازمان ملل و تمام سازمان‌های امدادی مبنی بر عدم همکاری با این طرح، چگونه عمل خواهد کرد.
تصمیم کابینه اسرائیل در داخل کشور بسیار بحث‌برانگیز است، به ویژه به این دلیل که مستلزم بسیج ۷۰۰۰۰ نیروی ذخیره است که اکثر آنها از زمان حملات ۷ اکتبر بیش از ۳۰۰ روز خدمت کرده‌اند.
مقامات می‌گویند، ارتش اسرائیل نگران است که ۳۰ تا ۵۰ درصد نیروهای ذخیره حاضر نشوند.
اکثر خانواده‌های اسرای اسرائیلی به شدت با این عملیات مخالف هستند و می‌گویند که جان عزیزانشان را به خطر می‌اندازد.
نظرسنجی‌های اخیر نشان داد که ۶۰ تا ۷۰ درصد اسرائیلی‌ها با عملیات بزرگ برای اشغال غزه مخالف هستند و از توافق برای پایان دادن به جنگ و آزادی اسرا حمایت می‌کنند. نظرسنجی‌ها نشان داد که اکثریت اسرائیلی‌ها فکر می‌کنند نتانیاهو به دلایل سیاسی به جنگ ادامه می‌دهد.
گام بعدی: یک مقام اسرائیلی گفت: “آمادگی‌ها برای این عملیات، فرصتی را تا پایان سفر رئیس جمهور ترامپ به منطقه برای دستیابی به توافق تبادل اسرا و آتش‌بس فراهم می‌کند. در صورت عدم دستیابی به توافق، این عملیات پیش خواهد رفت.”