اوکراین و ایالات متحده روز چهارشنبه توافقنامهای را امضا کردند که به ایالات متحده دسترسی ترجیحی به قراردادهای جدید معدنی اوکراین را اعطا میکند و سرمایهگذاری در بازسازی اوکراین را تأمین مالی خواهد کرد.
این توافق پس از ماهها مذاکرات گاه دشوار در واشنگتن امضا شد، در حالی که تا لحظه آخر عدم اطمینان وجود داشت و در آخرین دقایق مشکلاتی پیش آمد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این توافقنامه یک صندوق سرمایهگذاری مشترک برای بازسازی اوکراین ایجاد میکند. این توافق همچنین برای تلاشهای کییف جهت ترمیم روابط با ترامپ و کاخ سفید، که پس از روی کار آمدن او در ژانویه تیره شده بود، حیاتی است. مقامات اوکراینی امیدوارند که این توافق حمایت مداوم آمریکا از اوکراین در برابر روسیه را تضمین کند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، و یولیا سویریدنکو، معاون اول نخستوزیر اوکراین، در عکسی که خزانهداری در شبکه اجتماعی «ایکس» منتشر کرد، در حال امضای توافقنامه دیده شدند. خزانهداری آمریکا اعلام کرد این توافق “بهوضوح تعهد دولت ترامپ به اوکراینی آزاد، مستقل و مرفه را نشان میدهد.”
سویریدنکو، معاون نخستوزیر اوکراین، در «ایکس» نوشت که این توافقنامه به واشنگتن اجازه میدهد به این صندوق کمک کند. او افزود: “علاوه بر کمکهای مالی مستقیم، ممکن است کمکهای جدیدی نیز ارائه شود ـــ به عنوان مثال، سامانههای دفاع هوایی برای اوکراین.” واشنگتن مستقیماً به این پیشنهاد پاسخ نداد.
ایالات متحده از زمان تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲ بزرگترین حامی نظامی اوکراین بوده و طبق گزارش مؤسسه کیل آلمان، بیش از ۶۴ میلیارد یورو (۷۲ میلیارد دلار) کمک ارائه کرده است.
ترامپ پیش از امضای توافق، روز چهارشنبه تکرار کرد که آمریکا باید در ازای کمک به کییف چیزی به دست آورد، از این رو تلاش برای دستیابی به توافقی برای ذخایر غنی مواد معدنی کمیاب اوکراین انجام شد.
خزانهداری آمریکا در اعلام این توافق اظهار داشت که این شراکت “حمایت مالی و مادی قابلتوجهی که مردم ایالات متحده از زمان تهاجم تمامعیار روسیه برای دفاع از اوکراین ارائه کردهاند” را به رسمیت میشناسد.
اوکراین کنترل تصمیمگیریهای استخراج را حفظ میکند
سویریدنکو گفت که این توافق به اوکراین اجازه میدهد “چه چیزی و کجا استخراج شود” را تعیین کند و منابع زیرزمینی همچنان متعلق به اوکراین باقی میماند.
اوکراین دارای منابع طبیعی غنی از جمله فلزات کمیاب است که در تولیدات مصرفی الکترونیک، خودروهای برقی و کاربردهای نظامی استفاده میشوند. استخراج جهانی فلزات کمیاب در حال حاضر تحت سلطه چین است که پس از افزایش تعرفههای تند توسط ترامپ، درگیر جنگ تجاری با آمریکا شده است.
اوکراین همچنین ذخایر بزرگی از آهن، اورانیوم و گاز طبیعی دارد.
سویریدنکو اظهار داشت که اوکراین تحت این توافق هیچ تعهد بدهی به ایالات متحده ندارد. این نکتهای کلیدی در مذاکرات طولانیمدت بین دو کشور بود.
او افزود که این توافق با قانون اساسی اوکراین و کمپین این کشور برای پیوستن به اتحادیه اروپا سازگار است. به گفته سویریدنکو، این موارد از عناصر کلیدی در موضع مذاکراتی اوکراین بودند.
توافق معدنی و تلاشهای دولت ترامپ برای برقراری صلح، بهصورت جداگانه مذاکره شدهاند، اما نشاندهنده رویکرد واشنگتن به اوکراین و روسیه هستند. ترامپ با نرم کردن موضع آمریکا نسبت به روسیه و گاهی اوقات مقصر دانستن ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، برای جنگ بهطور نادرست، سیاست آمریکا را تغییر داده است.
پیشنهادات صلح ترامپ، خواستار به رسمیت شناختن ادعای روسیه بر کریمه، که در سال ۲۰۱۴ از اوکراین تصرف شد، و احتمالاً چهار منطقه دیگر اوکراین شده است. زلنسکی گفته است که کییف هرگز این کار را انجام نخواهد داد، زیرا مغایر با قانون اساسی اوکراین است.
سویریدنکو در «ایکس» گفت: “مهم است که این توافق سیگنالی به شرکای جهانی ارسال میکند که همکاری بلندمدت با اوکراین ــــ در طول دههها ــــ نهتنها ممکن است، بلکه قابلاعتماد است.”
پیشنویس توافق آمریکا و اوکراین که روز چهارشنبه توسط رویترز مشاهده شد، نشان داد که اوکراین موفق شد هرگونه الزامی برای بازپرداخت کمکهای نظامی گذشته آمریکا را حذف کند، چیزی که کییف به شدت با آن مخالف بود. اما این پیشنویس همچنین هیچ تضمین امنیتی مشخصی از سوی آمریکا برای اوکراین، که یکی از اهداف اولیه آن بود، ارائه نکرد.
اوکراین بهطور جداگانه با متحدان اروپایی در مورد تشکیل یک نیروی بینالمللی برای کمک به تضمین امنیت اوکراین در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه بحث کرده است.