جواد ظریف که تا پیش از معرفی اسامی کابینه رئیس شورای راهبری تشکیل دولت و بعد هم با حکم پزشکیان معاون راهبردی رئیس جمهور بود، شامگاه یکشنبه ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ از سمت‌های خود در دولت استعفا داد. او «برای ناتوانی خود در پیگیری امور در دالان‌های سیاست داخلی» از مردم پوزش خواسته است.
متن استفعای جواد ظریف
سلام بر مردم بزرگوار و خطاپوش ایران
امروز جناب دکتر پزشکیان وزرای دولت چهاردهم را به مجلس معرفی فرمودند که برای همگی آرزوی موفقیت دارم.
از نوزده وزیری که امروز معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، ۶ نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها و یا شورای راهبری بودند.
بارها گفته‌بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند. از ایشان سپاسگزارم که این افتخار را به بنده دادند که در این تجربه جدید و ابتکار شجاعانه، مشارکتی داشته باشم.
از دوستانم در کمیته‌ها و شورای راهبری نیز سپاسگزارم که چهار هفته شبانه روز کوشیدند و بیش از هزار نامزد را بررسی کردند، تا نتیجه را به رئیس جمهور محترم ارائه نماییم.
البته از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از این‌که نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که که وعده داده‌بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام. البته هنوز برخی معاونت‌های رئیس جمهور باقی مانده که امید است این کاستی کمی جبران شود.
به هر حال، این اولین تجربه و پر از کاستی بود و بی‌گمان در آینده بهبود خواهد یافت. ولی در کنار مشکلات دیگر، برای بنده ادامه راه در دانشگاه را رقم زد. در پیشگاه مرم بزرگ ایران برای ناتوانی خود در پیگیری امور در دالان‌های سیاست داخلی پوزش می‌خواهم.
برخی بنده را زودرنج دانسته‌اند. گمان می‌کنم در دوازده سال گذشته در برابر هجمه‌های بی‌سابقه، بیش از بسیاری از مدعیان، صبر و مقاومت نشان داده‌باشم، ولی نسبت به نگرش و نگرانی مردم حساسیت فراوان دارم.
ما را سری است با تو که گر خلق روزگار
دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم
چنانکه پیداست دلایل استعفای او در دو سه جمله آخر بیانیه او مستتر است. او می‌گوید: «در پیشگاه مرم بزرگ ایران برای ناتوانی خود در پیگیری امور در دالان‌های سیاست داخلی پوزش می‌خواهم. برخی بنده را زودرنج دانسته‌اند. گمان می‌کنم در دوازده سال گذشته در برابر هجمه‌های بی‌سابقه، بیش از بسیاری از مدعیان، صبر و مقاومت نشان داده‌باشم، ولی نسبت به نگرش و نگرانی مردم حساسیت فراوان دارم.»
به نظر می‌رسد ترکیب وزیرانی که مسعود پزشکیان صبح امروز - یکشنبه ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ - به مجلس معرفی کرد بسیار از قول‌و قرارهای او و پزشکیان بسیار به دور بوده است.
ظریف نوشته: «از ۱۹ وزیری که امروز معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، شش نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها و یا شورای راهبری بودند.»
علاوه براین صبح امروز (یکشنبه ۲۱ مرداد) در گزارش‌های برخی رسانه‌های حامی پزشکیان، گزینه‌هایی که معرفی آنان به مجلس تا پایان روز شنبه تقریباً قطعی شده، به این شرح زیر آمده است:
«علی‌اکبر صالحی (وزارت علوم)، سیدعباس عراقچی (وزارت امورخارجه)، عبدالناصر همتی (وزارت اقتصاد)، محمدرضا ظفرقندی (وزارت بهداشت)، سیدعباس صالحی (وزارت ارشاد)، فاطمه مهاجرانی (وزارت آموزش و پرورش)، سیدعماد حسینی (وزارت نفت)، احمد میدری (وزارت کار)، غلامرضا نوری‌قزلجه (وزارت جهادکشاورزی)، فرزانه صادق مالواجرد (وزارت راه و شهرسازی)، سیدرضا صالحی‌امیری (وزارت میراث فرهنگی)، محمد اتابک (وزارت صمت)، امیر دریادار حبیب‌الله سیاری (وزارت دفاع)، احمد دنیامالی (وزارت ورزش و جوانان)، امین‌حسین رحیمی (وزارت دادگستری).»
اما صبح یکشنبه در فهرستی که پزشکیان به مجلس معرفی کرد اسامی علی‌اکبر صالحی (وزارت علوم)، فاطمه مهاجرانی (وزارت آموزش و پرورش)، سیدعماد حسینی (وزارت نفت) و دریادار حبیب‌الله سیاری (وزارت دفاع) نبودند و به جای آنها کسان دیگر معرفی شده بودند.
در میان اسامی مطرح برای کابینه پزشکیان، عماد حسینی نامزد تصدی وزارت نفت، تنها فرد اهل سنت و نماینده سابق قروه و دهگلان در مجلس بود که در آخرین ساعات حذف شده است.
هم‌چنین فهرست وزیران پیشنهادی پزشکیان به مجلس با واکنش‌های به شدت منفی نزد اصلاح‌طلبان و حامیان او در دوران تبلیغات انتخاباتی مواجه شده است.
مینو خالقی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره استعفای ظریف نوشته است: «دکتر ظریف دیشب برای گزینه پیشنهادی وزارت کشور جنگید و توفیقی نیافت. امشب اعلام عدم حضور در کابینه نمود تا مسئولیت انتخابهایی که به او و کمیته‌ها ارتباطی نداشت بر دوشش نباشد. نمی‌دانم رئیس جمهور بر حضورش اصرار می‌ورزد یا نه؟ اما پاسخ این میزان تلاش و میهن دوستی این نبود!»