ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Wed, 10.08.2022, 8:09
بلبشوی جنگ روایت‌‏ها / احمد زیدآبادی

روزنامه هم‌میهن

دیپلمات‌های اروپایی با اعلام پایان مذاکرات وین، پیش‌نویس توافق مربوط به احیای برجام را غیرقابل تغییر و مذاکره قلمداد کرده‌اند. طرف ایرانی اما این اظهارات را رد کرده و راه مذاکره در باره پیش‌نویس را همچنان باز دانسته است. این نوع اختلافات را می‌توان تا اندازه‌ای طبیعی شمرد؛ اما آنچه کاملا غیرطبیعی است نوع سیاست اطلاع‌رسانی مسئولان ایرانی از روند مذاکرات است که عمدتا بر «جنگ روایت‌ها» استوار است.

ظاهرا نهادهای تصمیم‌گیر درباره مذاکرات، تصورشان بر این است که جنگی بین ایران و کشورهای غربی بر سر نحوه روایت‌کردن مذاکرات و محتوای آن در جریان است که هرطرف برنده آن شود، در میدان عمل نیز پیروز نهایی خواهد بود!  حال فرض کنیم که اصولا پدیده‌ای به‌اسم «جنگ روایت‌ها» هم معنادار و هم واقعا در جریان باشد، در آن صورت استراتژی جنگی طرف ایرانی در این ماجرا چه مختصاتی دارد؟

آنچه در سیاست اطلاع‌رسانی و موضع‌گیری مقام‌های ایرانی در مورد مذاکرات وین کاملا واضح است؛ عدم وجود ساختار و چارچوبی حداقلی است که فهم رفتار طرف ایرانی در مذاکرات را ممکن کند.

در شرایط کنونی به‌رغم آنچه «یکدست‌شدن قدرت» نامیده می‌شود، پدیده «چند صدایی» همچنان مهم‌ترین مشخصه سیاست برجامی جمهوری اسلامی است. با آنکه دستگاه وزارت‌خارجه با حمایت شورای‌عالی امنیت ملی، درگیر مذاکره برای احیای برجام است و شخص‌ وزیرخارجه بر «تصمیم قاطع» نظام برای دستیابی به توافقی محکم و پایدار اصرار می‌ورزد، اما صداهای بلند از داخل نظام سیاسی علیه اصل برجام همچنان استمرار دارد.

سیمای جمهوری اسلامی معمولا میزبان افرادی است که کلیت برجام را نفی می‌کنند و در کنار آن، بخشی از نیروهای حامی حکومت نیز که به‌عنوان «لشکر سایبری» شهرت یافته‌اند، در این زمینه با اظهارنظرهای متناقض خود، سبب گمراهی جامعه می‌شوند. درحقیقت این نوعی بلبشوی موضع‌گیری و اطلاع‌رسانی است که تحت عنوان «جنگ روایت‌ها» توجیه و ترویج می‌شود.

همین وضعیت، نیات واقعی را درباره هدف از مذاکرات برجام، با شک و تردیدهای بسیار روبه‌رو کرده است به‌گونه‌ای که برخی محافل داخلی و خارجی معتقدند جمهوری اسلامی کمترین علاقه‌ای به احیای برجام ندارد و صرفا به منظور «خرید وقت» به قصد پیشبرد برنامه هسته‌ای خود وارد مذاکره شده است.

قاعدتا وظیفه شورای‌عالی امنیت ملی است که به این بلبشوی موضع‌گیری و اطلاع‌رسانی در داخل نظام پایان دهد و به‌جای حساسیت نسبت به اظهارنظر شهروندان آزاد و رسانه‌های مستقل از دولت درباره نحوه مذاکرات و سرانجام برجام، در جهت انسجام مواضع نهادهای رسمی و نیروهای درون حکومت گام بردارد.