ویتکاف:ایران نبایدغنی‌سازی اورانیوم داشته باشد

نئوکان‌ها به دنبال جنگ با ایران هستند

استیو ویتکاف، نماینده ایالات متحده در خاورمیانه، از کسانی که تلاش می‌کنند مذاکرات رئیس‌جمهور برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران را تضعیف کنند، انتقاد کرد و گفت آن‌ها «تمایل به اقدام نظامی» دارند. او افزود که او و ترامپ در روابط خارجی آمریکا اولویت را به دیپلماسی می‌دهند.

ویتکاف در مصاحبه با نشریه محافظه‌کار «برایت‌بارت» که بخش نخست آن روز پنجشنبه ۸ مه ۲۰۲۵ منتشر شد، گفت: «در ذهن آن‌ها، هر چیزی که ماهیت نظامی داشته باشد، راه‌حل مشکل است و به آن تمایل دارند. آن‌ها هیچ توجهی به پیامدهای این اقدامات نمی‌کنند.» او افزود: «عنصر نومحافظه‌کار معتقد است که جنگ تنها راه حل مسائل است.»

ویتکاف ادامه داد: «ترامپ به صلح از طریق قدرت اعتقاد دارد، به این معنا که توسل به خشونت و جنگ لزوماً به نفع کشور و بهترین راه برای برقراری آتش‌بس، صلح دائمی یا هر آنچه که می‌خواهیم نامش را بگذاریم، نیست. گفت‌وگو و دیپلماسی مسیری است که او هر بار می‌خواهد دنبال کند، زیرا اگر بتواند به راه‌حلی موفق برسد که به نفع ایالات متحده باشد، این بهترین گزینه است.»

اظهارات ویتکاف در حالی مطرح می‌شود که محافظه‌کاران تندروتر در حال سازماندهی کارزاری برای مخالفت با دیپلماسی دولت ترامپ با ایران هستند. اما کاخ سفید و متحدانش در حال مقاومت هستند.

اخیراً گزارش شده که ترامپ مشاور امنیت ملی خود، مایک والتز، را به دلیل فشار برای جنگ با ایران در گفت‌وگوهای داخلی برکنار کرده است. همچنین متحدان ترامپ خارج از دولت، مانند مارجوری تیلور گرین، نماینده جمهوری‌خواه جورجیا، و تامر کارلسون، ستاره رسانه‌ای محافظه‌کار، به‌طور فزاینده‌ای از جنگ‌طلبان علیه ایران انتقاد کرده‌اند.

در همین حال، جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان و سنا این هفته شروع به ترغیب همکاران خود کرده‌اند تا خواستار برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شوند.

ویتکاف در مصاحبه خود با برایت‌بارت، ضمن تأکید بر رویکرد دیپلماسی‌محور، به نظر می‌رسد که با این تلاش مخالفت کرده است.

او گفت: «من به سیاست [ترامپ] برای حل مناقشه ایران از طریق گفت‌وگو اعتقاد دارم. اولاً، این راه‌حل دائمی‌تری برای این بحران نسبت به هر گزینه دیگری است. اگر بتوانیم آن‌ها [ایران] را به‌صورت داوطلبانه از برنامه غنی‌سازی که در آن می‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند یا موادی که می‌توانند تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد غنی‌سازی شوند، دور کنیم، این دائمی‌ترین راه برای اطمینان از این است که آن‌ها هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکنند.»

ایران بسیار آسیب‌پذیرتر از یک دهه پیش است

استیو ویتکاف در ادامه مصاحبه‌اش با نشریه «برایت‌بارت» که که بخش دوم آن روز جمعه ۹ مه ۲۰۲۵ منتشر شد، گفت که ایالات متحده هفته گذشته از برگزاری دور دیگری از مذاکرات خودداری کرد «زیرا نیاز داشتیم به تفاهمات خاصی با ایران برسیم» تا مذاکرات مفید باشد. ویتکاف هشدار داد که اگر مذاکرات روز یکشنبه با ایران سازنده نباشد، «ادامه نخواهد یافت و ما باید مسیر دیگری را در پیش بگیریم.»

ویتکاف به برایت‌بارت نیوز گفت: «ما موضع خود را اعلام کرده‌ایم. ایرانی‌ها نمی‌توانند بمب داشته باشند. آنها اعلام کرده‌اند که بمب نمی‌خواهند.» «بنابراین، برای اهداف این بحث، ما قصد داریم به حرف آنها که واقعاً اینطور فکر می‌کنند، اعتماد کنیم. اگر اینطور فکر می‌کنند، پس تأسیسات غنی‌سازی آنها باید برچیده شود. آنها نمی‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند. آنها باید تمام سوختی را که در آنجا دارند رقیق کنند و آن را به مکانی دوردست بفرستند - و اگر می‌خواهند یک برنامه غیرنظامی را اجرا کنند، باید به یک برنامه غیرنظامی تبدیل شوند. اکنون، آنها در واقع یک راکتور غیرنظامی در کشور ایران دارند ـــ به نام بوشهر. آنها در این مکان هیچ قابلیت غنی‌سازی ندارند و اگر حرف آنها را بپذیریم، چرا بقیه تأسیسات خود را درست مانند بوشهر تبدیل نمی‌کنند؟ در بوشهر آنها هیچ توانایی غنی‌سازی ندارند، آنها هیچ توانایی داشتن سانتریفیوژ در آنجا ندارند، آنها فقط می‌توانند از آن تأسیسات برای اهداف غیرنظامی ـــ تولید برق و چیزهایی از این نوع اهداف غیرنظامی ـــ استفاده کنند و اگر این کاری است که آنها انتخاب می‌کنند انجام دهند، اگر به آن برنامه اعتقاد دارند، اگر بخواهند باید آن را گسترش دهند. یک برنامه غنی‌سازی دیگر هرگز نمی‌تواند در کشور ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. غنی‌سازی ممنوع.» این یعنی برچیدن، یعنی عدم ساخت سلاح، و یعنی نطنز، فردو و اصفهان - این سه تأسیسات غنی‌سازی آنها - باید برچیده شوند.

ویتکاف در پاسخ به این سوال که آیا توافق نهایی با ایرانی‌ها مانند برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شکست‌خورده باراک اوباما، رئیس جمهور سابق، خواهد بود یا توافقی سخت‌تر، گفت که ایرانی‌ها در موقعیت «آسیب‌پذیرتری» نسبت به یک دهه پیش در جریان مذاکرات برجام قرار دارند و بنابراین هرگونه توافق نهایی بسیار قوی‌تر خواهد بود.

ویتکاف گفت: «من فکر می‌کنم آنها امروز بسیار آسیب‌پذیرتر هستند، اما ببینید، ما اینطور نیستیم - هدف اینجا این است که واقعاً با آنها بنشینیم، با آنها صحبت کنیم و به آنها بگوییم که چرا باید این کار را به روش ما انجام دهند.» «ممکن است آنها این را نپذیرند، اما برای من منطقی نیست که چرا آن را نمی‌پذیرند. اول از همه، ما هرگز توافقی مانند برجام انجام نمی‌دهیم که در آن تحریم‌ها برداشته شوند و هیچ غروبی از تعهدات آنها وجود نداشته باشد. این منطقی نیست. این یک رویه ناسازگار در برجام بود. ما معتقدیم که آنها نمی‌توانند غنی‌سازی داشته باشند، نمی‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند، نمی‌توانند چیزی داشته باشند که به آنها اجازه ساخت سلاح بدهد. ما به همه اینها اعتقاد داریم. این برجام نبود. برجام مفاد غروبی داشت که تعهدات را از بین می‌برد و رفع تحریم‌ها را در زمان‌های نامناسب از بین می‌برد. این هرگز در این توافق اتفاق نخواهد افتاد.»

ویتکاف افزود که فکر می‌کند «آزمایش رئیس جمهور ترامپ» برای ایرانی‌ها «غیرعاقلانه» خواهد بود و معتقد است که «آنها چاره‌ای جز پذیرش شرایط ایالات متحده برای یک توافق خلع سلاح هسته‌ای ندارند.»

ویتکاف گفت: «خب، من یک فرد منطقی و عاقل هستم.» «بنابراین، من معتقدم که آنها چاره‌ای ندارند. بدیهی است که می‌توانند نه بگویند و می‌توانند رئیس جمهور ترامپ را آزمایش کنند، اما فکر می‌کنم این کار عاقلانه‌ای نخواهد بود. منظورم این نیست که اگر در نهایت این نمایش را تماشا کنند، به صورت تقابلی با آنها برخورد کنم. منظورم این است که این یک واقعیت است. آنها نمی‌توانند بمب داشته باشند و گفته‌اند که بمب نمی‌خواهند. آنها به آن گواهی داده‌اند. آنها گفته‌اند که فقط می‌خواهند به صورت غیرنظامی فعالیت کنند. چندین برنامه هسته‌ای غیرنظامی در سراسر جهان وجود دارد و آنها بدون قابلیت غنی‌سازی فعالیت می‌کنند. آنها برای اجرای یک برنامه غیرنظامی نیازی به قابلیت غنی‌سازی ندارند.»

آمریکا یک توافق بد را نمی‌پذیرد

ویتکاف همچنین گفت که ایالات متحده یک توافق بد را نمی‌پذیرد و اگر خیلی قوی نباشد، از آن خارج خواهد شد.

ویتکاف در پاسخ به این سوال که آیا ایالات متحده یک توافق بد را نمی‌پذیرد، گفت: «درست است. و ببینید، ما فکر نمی‌کردیم که مذاکرات هفته گذشته سازنده باشد زیرا باید به تفاهم‌های خاصی با آنها می‌رسیدیم و امیدواریم این یکشنبه سازنده باشد. امیدواریم که این بدان معناست که آنها به این مذاکرات ادامه خواهند داد. اگر آنها در روز یکشنبه سازنده نباشند، دیگر ادامه نخواهند داد و ما باید مسیر متفاوتی را در پیش بگیریم.»

در حالی که مذاکرات در حال حاضر منحصراً بر مسائل هسته‌ای متمرکز است، ویتکوف در پاسخ به این سوال که آیا امکان گسترش مذاکرات با ایران برای شامل کردن بخش‌های فرهنگی و اقتصادی یک توافق یا دیدگاه با غرب مشابه مفاد حقوق بشر موجود در توافقات دهه ۱۹۷۰ با اتحاد جماهیر شوروی مانند توافق هلسینکی وجود دارد، گفت که فکر می‌کند این اتفاق می‌تواند در مراحل بعدی مذاکرات، زمانی که ایرانی‌ها در مذاکرات هسته‌ای به آنجا برسند، رخ دهد. او همچنین گفت که در مراحل بعدی، ایالات متحده قصد دارد به ایرانی‌ها فشار بیاورد تا از تأمین مالی و تأمین سلاح برای گروه‌هایی مانند حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها دست بردارند.

ویتکاف گفت: «ما از ایران دعوت می‌کنیم تا عضوی از اتحادیه ملت‌ها شود. ما فکر می‌کنیم که آنها مردمی کوشا، مردمی باهوش از نظر تاریخی، زیرک، بازرگانان خوب و از این قبیل چیزها هستند. من دوستان زیادی دارم که اصالت ایرانی دارند و افراد جالبی هم هستند ـــ نویسندگان، پزشکان، وکلا و غیره. ما به ایران می‌گوییم: “شما می‌توانید ملت بهتری باشید. ما می‌توانیم با شما تجارت کنیم. ما می‌توانیم با شما روابط استراتژیک داشته باشیم. اما شما نمی‌توانید یک عامل تحریک‌کننده باشید.” اکنون، مذاکرات ما با آنها امروز محدود به موضوع هسته‌ای است. اما آیا فکر می‌کنیم که آنها باید از توانمندسازی حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها و عقب‌نشینی از یک عامل تحریک‌کننده دست بردارند؟ ما به این اعتقاد داریم. این یک بحث ثانویه است. آیا فکر می‌کنیم که آنها نباید به افرادی که ما آنها را دشمن خود می‌دانیم، سلاح بدهند؟ ما به این اعتقاد داریم. اما باز هم، ما نمی‌خواهیم بحث هسته‌ای را گیج کنیم زیرا این برای ما مسئله وجودی است. این مسئله‌ای است که باید امروز و به سرعت حل شود.»