آیا سوئد در برابر ترکیه از ارزش‌هایش عدول می‌کند؟

یورونیوز: رئیس جمهوری ترکیه شرط موافقت خود با پیوستن سوئد به ناتو را اتخاذ اقداماتی توسط این کشور در مقابله با اعضای «پ‌ک‌ک» مستقر در سوئد عنوان کرده است. با توجه به خبرهایی مبنی بر احتمال پیوستن قریب‌الوقوع سوئد به ناتو، آیا این الگوی دموکراسی اسکاندیناویایی در مقابل خواست رجب طیب اردوغان کمر خم کرده است؟

ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو روز یکشنبه پس از دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در استانبول گفت که حصول توافقی مبنی بر پیوستن سوئد به ناتو در زمان اجلاس ماه آینده اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در لیتوانی محتمل است.

چندی پیش نیز جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا پس از گفتگوی تلفنی با همتای ترکیه‌ای، نسبت به موافقت آقای اردوغان با عضویت سوئد در پیمان آتلانتیک شمالی ابراز امیدواری کرده بود.

از دیگر سو، قانون جدید ضد تروریسم سوئد از ابتدای ژوئن لازم‌الاجرا شده و بواسطه این قانون هرگونه اقدام در جهت «ترویج، تقویت یا حمایت» از یک سازمان ترورسیتی جرم محسوب می‌شود و به موجب آن ابزار قانونی در مواجهه با هرگونه همکاری با گروه‌های تروریستی، تامین مالی آن‌ها، استخدام نیرو و آموزش آن‌ها برای فعالیت‌های تروریستی تشدید شده است. 

اگر چه در این قانون مستقیما هیچ نامی از پ‌ک‌ک (حزب کارگران کردستان) برده نشده است، اما گونار استرومر، وزیر دادگستری سوئد در گفتگویی تلویزیونی گفت: «پ‌ک‌ک به عنوان یک سازمان تروریستی طبقه‌بندی شده و واضح است که فعالیت‌های این سازمان در خاک سوئد و یا ترویج و حمایت آن مشمول قانون جدید می‌شود.» 

جامعه کرد سوئد با بیش از ۱۰۰ هزار عضو احساس می‌کند که هدف این قانون قرار گرفته است. به ویژه آن‌که چندین نفر از اعضای شبه‌نظامیان «پ‌ک‌ک» و حامیان آن‌ها را در خود جای داده است.

آقای گونار همچنین اعلام کرد که برافراشتن پرچم «پ‌ک‌ک» را در تظاهرات آتی در سراسر سوئد ممنوع اعلام می‌کند. این اقدام اگرچه باب میل آنکارا است اما به نظر می‌رسد که ناقض آزادی بیان باشد.

با این حال یکشنبه هزاران نفر در استکهلم، پایتخت سوئد با افراشتن پرچم «‌پ‌ک‌ک» در حمایت از این گروه و مخالفت با قانون جدید ضد تروریسم سوئد تجمع و راهپیمایی کردند. آن‌ها همچنین علیه عضویت این کشور در ناتو شعار سر دادند.

منشاء این تغییر موضع سوئد کجاست؟

اولف کریسترسون، نخست وزیر محافظه‌کار سوئد در روز ۳۰ مه در مقاله‌ای در فایننشیال تایمز نوشت: «سوئد با ترکیه به توافق جدیدی دست‌یافته که مبارزه با تروریسم بخش کلیدی آن است. سوئد در مقابل تمام تهدید‌ها به امنیت ملی ترکیه، پشتیبان این کشور است و هر سازمان تروریستی از جمله پ‌ک‌ک‌ را که چنین تهدیدات و حملاتی را انجام دهد، محکوم می‌کند.»

وی همچنین افزود: «تروریسم بی‌شک تهدیدی بسیار جدی برای جامعه ما است و باید با تمام ابزارهای سازگار با حاکمیت قانون و دموکراسی با آن مبارزه کرد.»

آقای کریسترسون با اشاره به سابقه مواجهه سوئد با تروریسم گفت: «ما در جهانی به خطرناک زندگی می‌کنیم. در کنار دولت‌ها، تروریست‌ها و افراط‌گرایان نیز تهدیدی جدی هستند. سوئد از سال ۲۰۱۰ تحت تهدید شدید تروریسم قرار دارد. نهادهای امنیتی ما هم اخیرا اذعان داشته‌اند که ما به ویژه از زمان قرآن سوزی هدف اصلی تروریسم بدل شده‌ایم.»

منظور آقای کریسترسون قرآن سوزی است که توسط راسموس پالودان، شهروند سوئدی دانمارکی در مقابل دوربین و تحت حفاظت پلیس انجام شد و اعتراضات و تظاهرات گسترده‌ای را در چندین کشور مسلمان برانگیخت.

رجب طیب اردوغان در پی این واقعه اعلام کرده بود که به دلیل قرآن سوزی در استکهلم، سوئد دیگر نمی‌تواند روی حمایت ترکیه برای پیوستن به ناتو حساب کند.

سوزانا ترهورنینگ، رئیس واحد ضد تروریسم در سرویس امنیتی سوئد نیز فوریه گذشته اعلام کرده بود: «پ‌ک‌ک‌ با استخدام نیرو، حمایت و تامین مالی از اقدامات تروریستی در سوئد و دیگر کشور‌ها حمایت می‌کند. تامین مالی تروریسم توسط این سازمان چشم‌گیر است.»

علاوه بر آن او به بازداشت مردی در ماه فوریه به ظن تلاش برای اخاذی با هدف تامین مالی تروریسم اشاره کرد و گفت: «بر اساس بیانیه دادستانی این مرد با پ‌ک‌ک‌ در ارتباط بوده است.»