خبرگزاری ميراث فرهنگی / حبرگزاری فارس:

شجريان: ياحقی زمانه را برای ارائه هنر خود مناسب نمی ديد

شجريان، همايون خرم ، سرير، رشيدی، مختاباد، پير نيكان و بسياری ديگر از اهل موسيقی امروز در تالار وحدت گرد آمده بودند تا پرويز ياحقی بدرقه كنند به خانه ابدی .
"محمدرضا شجريان" كه در مراسم تشييع جنازه مرحوم پرويز ياحقيحضور داشت، گفت:« در ٢٧،٢٨ سال گذشته ياحقی زمانه را برای ارائه هنر خود مناسب نمی ديد و به همين دليل گوشه عزلت را برگزيد تا اينكه به علی تجويدی پيوست.»
وی ادامه داد:« هنوز داغ تجويدی از دل ما نرفته بود كه داغ ديگری بر دل ما نشست. ياحقی كسی بود كه به حق ويلن را به مردم شناساند وآن طور كه من از جوانی به خاطر دارم، هركسی كه در آن زمان ويلن می زد، می خواست همچون او بنوازد.»
شجريان با بيان اينكه ياحقی حق بزرگی بر گردن ويلن ايرانی دارد، عنوان كرد:« ياحقی با سازش برای همه فرصتی فراهم كرد، كه بتوانيم صداهای زيبا بشنويم. هم سن و سالان من در جوانی با صدای ساز اين هنرمند الفت داشتيم واو چنان می نواخت كه انسان احساس بی خودی می كرد.»

همايون خرم: ياحقی با آثار خود جاودانه شده است
همايون خرم، آهنگساز ونوازنده با سابقه ويلن نيز در مراسم تشييع اين هنرمند عنوان كرد:« پرويز ياحقی همانطور كه زيبا ساز می زد، همان طور هم زيبا جان به جانان داد، اما اين موضوع ما را آزرده كرد كه او در طی اين سال ها مهجور مانده بود.»
وی با بيان اينكه هنرمند بايد در ميان مردم باشد، افزود:« هنرمند نبايد مهجور بماند، چه در زندگی و چه درعرضه هنر خود. زيرا هنر در ميان مردم است كه خلق می شود. مرحوم تجويدی، بديع زاده وياحقی در آن زمان خود را ٤ سوار سرنوشت می ناميدند. زيرا در آن زمان سرندشت موسيقی ايرانی در دست آنها بود.»
خرم با بيان اينكه آهنگ عصاره وجود هنرمند است، افزود:« امروز با وجود گذشت ٥٠ سال برخی ساخته های اين هنرمند در ميان مردم شنيده می شود كه شايد خود من آنها را فراموش كرده باشم. زيرا اين هنرمدانی كه تار و پود وجودشان با موسيقی عجين شده بود، در آثارشان جاودانه شده اند.»

معينی كرمانشاهی: محال است كسی مثل ياحقی دوباره متولد شود
رحيم معينی كرمانشاهی كه بسياری از اشعار او در اركستر گلها و با تك نوازی های پرويز يا حقی شنيده می شد، نيز در اين مراسم گفت:« من نمی دانم با چه زبانی می توانم، احساسم را درباره ازدست رفتن اين هنرمند بيان كنم. من٥٠ سال با اين هنرمند دوست وهم نفس بودم ومی دانم كه او قريب وتنها بود وتنها همدم او در اين سال ها سازش لود.»
وی ادامه داد:« ديگر محال است ما هنرمندانی همچون پرويز ياحقی وتجويدی پيدا شود. آنها يك بار به دنيا آمدند و يك باره هم از ميان ما رفتند. طی يك دوره ١٠- ١٥ ساله گزوهی هنرمند پيدا شده و دور هم جمع شدند كه موسيقی ايران ديگر نظير آنها را نخواهد يافت.»

سرير: تك نوازی يا حقی در اركستر بی نظير بود
محمد سريرعضو هيات مديره خانه موسيقی نيز در باره اين هنرمند گفت:« عميق ترين وجوه فرهنگی در فرهنگ ايرانی موسيقی است كه ياحقی با هنر خود وجوه فرهنگی ايرانی را اعتلا بخشيد.»
وی با بيان اينكه سه وجه مشخصه آثار ياحقی بود، ادامه داد:« وجه نخست آن تك نوازی های او بود كه در طی ساليان شيوه منحصر به فرد را خلق كرده بود. وجه دوم آهنگسازی اين هنرمند بود كه با خلق نغمه هايی كه هم اكنون هم مورد توجه است وموجب استمرار موسيقی ملی ما بوده است.»
سرير عنوان كرد:« نوازندگی ياحقی در اركستر مهم ترين مشخصه كارهای اوبود. صدای ساز او به شكلی بود كه در مجموعه نوازندگان نيز نفوذ و تاثير خود را داشت.»
«حسين خواجه اميری»(ايرج)، خواننده نيز گفت: من از اين موضوع بسيار متأسفم و فقدان او را به جامعه موسيقی تسليت می‌گويم.بيش از ٦٠ درصد كارهای من در برنامه گلها با «ياحقی»بود.

در ادامه «قاسم رفعتی»خواننده به خواندن يك قطعه برای «ياحقی» پرداخت و سپس «فضل الله توكل» يكی ديگر از هنرمندان برنامه تكنوازان راديو با بيان اينكه شأن و مقام «ياحقی»از همه اين مسائل بالاتر بود،اظهار داشت:من زبانم برنمی گردد اين غم را تسليت بگويم. ما هنرمندی را از دست داديم كه تا هزاران سال ديگر هم چنين كسی را نخواهيم داشت. آثار جاويدان او در قلب همه به يادگار خواهند ماند.
«پری زنگنه» نيز گفت: بهتر است ساز «ياحقی» را با خودش به خاك بسپاريم چون كس ديگری نمی تواند آن را بنوازند.
در پايان «محمد ميرزمانی» آهنگساز و مديركل توليد مركز موسيقی صدا و سيما افزود: تمام زندگی ما پر از نواهای ساز اين عزيزان بوده است. من به همه آنها عشق می ورزم و به عنوان عضو كوچكی از خانواده موسيقی درگذشت «ياحقی»را تسليت می گوييم.
پيكر مرحوم «ياحقی»پس از صحبتهای اين هنرمندان به حيات تالار وحدت رسيد و سپس اين هنرمند را برای خاكسپاری تا قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشييع كردند.

پس از انجام سخنرانی ها پيكر اين هنرمند با همراهی دوستارانش راهی بهشت زهرا شد تا در قطعه ٨٨ بهشت زهرا آرام بگيرد.
مراسم سوم «پرويز ياحقی»چهارشنبه ١٨ بهمن ماه از ساعت ١٦ تا ٣٠/١٧ در مسجد نور واقع در ميدان فاطمی برگزار می شود.

در اين مراسم فرهنگ شريف، پری زنگنه، حسين خواجه اميری(ايرج)، فضل الله توكل نيزحضور داشتند و سخنرانی های كوتاهی انجام دادند.
علاوه براين امين الله رشيدی، فريدون حافظی، ناهيد حاج سيد جواد، عبدالحسين مختاباد، محمد رضا نوربخش، داريوش پير نيكان ، اصغر بيچاره و بسياری هنرمندان وهنردوستان ديگری حضور داشتند.
گفتنی است، مراسم سوم مرحوم ياحقی روز چهارشنبه ساعت ١٦ بعد از ظهر در مسجد نور واقع در ميدان فاطمی برگزار می شود.


پرويز ياحقی درگذشت

به گزارش خبرگزاری مهر، "فرامرز صديقی پارسی" معروف به "پرويز ياحقی" ، نوازنده برجسته ويولن به ديار باقی شتافت.
گفته می‌شود اين نوازنده بزرگ موسيقی ايران، صبح امروز در منزل خود در تهران درگذشته است. داود گنجه‌ای ، موسيقيدان و نوازنده كمانچه ضمن ابراز تاسف خود با اعلام اين خبر به نقل از دكتر جهانشاه برومند (نوازنده ويولن) گفت: هنوز علت دقيق مرگ وی مشخص نشده است و برای كسب اطلاع در اين زمينه به فرصت بيشتری نياز داريم.


درباره پرويز ياحقی

پرويز صديقی پارسی (معروف به پرويز ياحقی) در سال ١٣١٥ شمسی در تهران خيابان صفی عليشاه تولد يافت. پدر پرويز از مردان روشن فكر و تحصيل كرده زمان خود بود.
پرويز كه از كودكی دل و جانش با نوارهای دل انگيز موسيقی آشنا شده و اعصاب ظريف و حساسش با ساز و نوا كوك شده بود هيجانی زائدالوصف برای فراگيری موسيقی از خود نشان می‌داد.
روح بزرگ و پر التهاب وی آرامش را از او صلب نموده درصدد دستيابی به سازی بر آمد ، شايد آسان‌ترين سازی كه در ايام كودكی می‌توانست در اختيار او قرار بگيرد نی لبك كوچك و ظريفی بود كه تهيه آن برای او چندان دشوار نبود.
او سعی داشت نغمات دلنشينی كه در فضای خانه و در كلاس درس استاد حسين ياحقی (دايی پرويز ياحقی) به گوش می‌رسيد با ساز كوچك خود اجرا نمايد. استاد كه همشيرزاده خود را چنين شيفته و دلباخته موسيقی می‌ديد و از دور و نزديك متوجه حالات او بود در انتظار فرصت مناسبی بود كه مشكلات را از سر راه وی بردارد و رضايت پدر و مادر او را برای تقديم هنرمندی بزرگ به عالم موسيقی جلب نمايد ، اين تصميم استاد روزی به مرحله عمل در آمد كه پرويز در حالی كه بيش ازهفت سال نداشت وارد كلاس موسيقی وی شده درغياب استاد ويلن را برداشته و با نگاهی عاشقانه بدان می‌نگريست ، مخالفت مادر پرويز از دست زدن به ويولون استاد را به وساطت واداشته ، با لحنی مشفقانه و بسيار ملايم كه در طبيعت آن استاد ارجمند بود همشيره خود را از تحكم به فرزند باز می‌دارد و از همان روز مبادرت به تعليم وی می‌نمايد علاقه و استعداد شگرف پرويز در فراگيری «نت» و ملودی‌های گوناگون موسيقی باعث حيرت استاد شد. و می‌ديد كه دوره‌های رديف اول موسيقی را كه شاگردان ديگر دوران زيادی را صرف آموختن آنان می‌كنند به سرعت طی كرده و در حالی كه از نظر سن و قد و قامت از همه آنان كوچكتر است در فراگيری دروس به آنها كمك می‌كند.
دوره آموزش رديف‌های پنجگانه ديگر استاد كه عبارت از پيش در آمدها ، چهار مضراب‌ها ، آهنگ‌های ضربی و دستگاههای موسيقی ايرانی بود و تا دوره عالی به انجام می‌رسيد يكی از ديگری طی شد در حالی كه پرويز بيش از ١١ سال از سنين عمرش نشده بود.
منزل استاد ياحقی كه در آن زمان محل اجتماع و رفت و آمد موسيقيدانان بزرگی نظير استادان: ابوالحسن صبا ، مرتضی محجوبی ، علی اكبر شهنازی ، رضا محجوبی ، حسين تهرانی ، رضاقلی ظلی،مرتضی نی داود و غيره بود موقعيت خاصی برای دانشجويان موسيقی فراهم آورده بود.
پرويز از اوان كودكی و نوجوانی با يكايك اين استادان از نزديك آشنا شده با سبك و سياق نوازندگی و خوانندگی آنها آشنا گرديد و مورد تشويق يكايك آنان قرار می‌گرفت. از جمله استاد ابوالحسن صبا كه متوجه نبوغ و استعداد خارق العاده وی شده از استاد او خواسته بود كه چندی هم در نزد وی كار كند. پرويز با اشتياق فراوان اين پيشنهاد را پذيرفت و مدت ٢ سال نيز نزد استاد صبا به فراگيری رديف‌های ايشان اشتغال داشت.
پرويز صديقی كه در اين هنگام فاميل ياحقی را زينت بخش نام خود كرده و الحق انتخاب بجا و شايسته‌ای هم بوده همراه با استاد خود پا به راديو می‌گذارد و به عنوان نوازنده خردسال در برنامه‌های راديو قطعاتی اجرا می‌كند.
پرويز همكاری‌اش را تا ١٨ سالگی با راديو ادامه داد ، در آن هنگام به دعوت داود پيرنيا آهنگی را بنام: «اميد دل من كجايی» با صدايی استاد غلامحسين بنان برای اجرا در برنامه «گلها» ساخت كه اعضای اركستر اين برنامه ابوالحسن صبا ، حسين ياحقی ، مرتضی محجوبی ، علی تجويدی ، حبيب الله بديعی ، مير نقيبی ، زرين پنجه ، حسين تهرانی ، وزيری تبار و پرويز ياحقی بودند. همانطور كه از اسامی اعضای اين اركستر پيداست انها از نوابغ موسيقی ملی ايران بودند و اين موفقيتی بی نظير برای جوان هجده ساله يی مثل پرويز ياحقی بود و همين امر موجب تشويق و دلگرمی او شده ، نهال پر برگ و بار استعداد او هر روز از روز قبل شكوفا تر می‌شد.
پرويز ياحقی رفته رفته ، آهنگساز و تكنوازی پر قريحه و خلاق شده بود كه در كار تكنوازی ويولون ، تلفيقی از تكنيك قوی و لطافت و ظرافت خاص و بديعی را ارائه می‌داد به طوری كه نواختن ويولون را در حال و هوای موسيقی اصيل ايران به اوج كمال خود رساند.
شادروان جواد بديع زاده ، در يكی از يادداشت‌های خود درباره پرويز می‌نويسد:
«طبيعت هر چندين سال و يا چندين قرن يكبار به درست كردن آدم‌هايی خارق العاده دست می‌زند ، پرويز ياحقی از آن آدم‌هايی است كه كمتر از دست طبيعت هم ساخته است تا نظير او را با چنين استعداد عجيبه‌يی خلق كند. ساز وی بيشترين اثرها را در جان و مغز و دل من داشته و خوشبختانه پرويز ياحقی جرو آنهايی است كه به پا برجا ماندن موسيقی ايرانی و رونق آن كمك‌های دو چندان كرده و به آن دسته از متخصصين نشان داده كه بيرون بردن اين ساز از موسيقی ايرانی تا چه اندازه يی از جلال و ظرافت و قدرت و زيبايی موسيقی ايرانی خواهد كاست».
پرويز ياحقی با بسياری از شعرا و تصنيف سازان بنام مثل: رهی معيری ، تورج نگهبان ، اسماعيل نواب صفا ، معينی كرمانشاهی همكاری داشته ، ولی دوستی ديرينه يی كه وی با بيژن ترقی از زمان‌های نوجوانی داشته بيش از نود تصانيف آهنگهای او را سروده و سال‌های سال با هم همكاری داشته‌اند. بيژن ترقی درباره ياحقی می‌گويد:
«پرويز ياحقی يا به قولی ، كاروانسالار موسيقی ايران ، يكی از خورشيدهای درخشان هنر اين سرزمين است كه از آغاز جوانی در رفيع ترين قله‌های هنر اصيل موسيقی ايران درخشيدن گرفت. او با پنجه‌های سحر آميز و پر اسرار خود كه از سرچشمه فياض و لايتناهی نبوغ و پشتوانه‌های وراثت اصيل خانواده هنرمندش متاثر است ، دلنشين ترين نغمات آسمانی را به گوش دلباختگان عالم خاك رسانيد.
نوای دلنشين و پر زمزمه جويباران مانند است كه صفا و خرمی از آن می‌تراود و گاه به صدای بغض گريه عاشقی می‌ماند كه سوز و درد از آن می‌بارد.
پرويز ياحقی در احيای هنر موسيقی اصيل و سنتی ايران و زنده كردن گوشه‌های پربار و غنی دستگاههای آن و نماياندن نقش ويولون در ساز و تكنوازی كه دارای سبكی ابتكاری و بديع است ، سهم چشم گير و بسيار موثری را به خود تخصيص داده است. چرا كه در اجرای موسيقی ملی ، از ويولون تنها در اركستر‌ها و كارهای دسته جمعی استفاده می‌شد ليكن او توانست با استفاده از سيم‌های بم و مهجور ويولون ، به قدرت تاثير و وسعت هر چه بيشتر آن بيفزايد. ديگر از شاهكارهای اين هنرمند خلاق ساختن و اجرای چهار مضراب‌های مختلف در قطعات موسيقی ايرانی است ، و چيره دستی او در هنر آهنگسازی و تنظيم اركستر برای آهنگهای ايرانی كه در طول بيست و پنج سال اخير موثرترين و شيواترين ترانه‌ها و قطعات آهنگين را از خود به يادگار گذارده ، كه هيچگاه با گذشت زمان فراموش نخواهد شد.»
پرويز ياحقی هنرمندی است حساس ، زود رنج ، مهجور و گوشه‌گير و انزواطلب ، صريح و بدون رودربايستی با همه و مجموع همين‌هاست كه اگر كسی سال‌ها با وی آشنا و دوست باشد ، پرويز حرفش را رك و پوست كنده به او می‌زند و اين موجب بعضی قضاوت‌های عجولانه درباره وی شده و از طرفی چون خودش سال‌ها خبرنگار بود و با مطبوعات همكاری داشت و خلاصه اهل قلم و مطالعه می‌باشد ، كمتر نوشته يی را به خصوص در مورد موسيقی ، آن هم موسيقی اصيل ايران از اشخاص قبول دارد ، به همين جهت با هركسی به صحبت در اين باب نمی‌نشيند و اصولا نظر خاص خود را دارد و با تمام ذرات وجودش به موسيقی اصيل و سنتی ايران عشق می‌ورزد و معتقد است كه بايد در حفظ و توسعه اين گنجينه گرانبها كه يادگار و ميراث فرهنگ صوتی اجداد ما ايرانيان است همواره كوشا باشيم.