با سفر ويليام برنز، معاون وزير خارجه آمريکا به اروپا آغاز شد:

مذاکرات در باره بحران هسته‌ای ايران

● آفريقاى جنوبى چندى پيش به قصد خارج كردن مذاكرات ايران و اروپا از ركود، پيشنهاد كرده بود در ازاى دادن كيك زرد اورانيوم به ايران براى استفاده در سايت اصفهان محصول اين سايت كه گاز uf6 باشد را از ايران تحويل گرفته و سوخت هسته‌اى تحويل ايران بدهد.
● معاون وزارت خارجه آمريکا: تلاش گسترده‌اى براى استحكام بخشيدن به ائتلاف بين‌المللى جريان دارد تا ايران متقاعد شود فرآورى اورانيوم را تعليق كند و به مذاكرات با سه كشور اروپايى باز گردد.
● آقامحمدی: مادام که مذاکرات جريان دارد مى‌توان از پيشنهاد آفريقاى جنوبى بهره برد.

Tue / 11 10 2005 / 10:03

روزنامه ايران:خبرنگاران پيگير مناقشه هسته اى ديروز در تهران و واشنگتن يك سؤال مشترك از ديپلمات هاى ارشد هسته اى پرسيدند: ماجراى پيشنهاد آفريقاى جنوبى براى خارج ساختن مذاكرات ايران و اروپا از بن بست چيست؟
ديروز همزمان با آغاز مأموريت فرستاده ويژه واشنگتن به اروپا، منابع آگاه در تهران از تلاش ميانجيگرانه آفريقاى جنوبى براى گشودن بن بست مذاكرات هسته اى ايران و اروپا خبر دادند.
مقامات ذيربط ايران در امور هسته اى تأييد كردند كه ديپلمات هاى ژوهانسبورگ با ارائه فرمولى جديد در تلاش هستند تا راه حلى ميانى براى اختلاف فعلى ايران و اروپا بر سر فعاليت سايت اصفهان (ucf) پيدا شود.
اولين بار خبر پيشنهاد آفريقاى جنوبى از زبان مقام اول آژانس اتمى ايران شنيده شد، زمانى كه فرداى اجلاس شوراى حكام غلامرضا آقازاده رئيس سازمان انرژى اتمى ايران در وين اظهار داشت با وجود پيشنهادهايى چون طرح رئيس جمهورى ايران و پيشنهاد آفريقاى جنوبى كه مى توانند پايه اى براى كار ديپلماسى باشند، صدور چنين قطعنامه اى جاى تعجب دارد.
على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى و مذاكره كننده ارشد اتمى ايران نيز طى روزهاى اخير گفته بود كه پيشنهادهاى زيادى براى حل مسأله مذاكرات هسته اى روى ميز مسؤولان ايران قرار گرفته است. مقامات ايرانى بى آنكه قضاوتى درباره كم و كيف اين طرح ها به عمل آورند تأكيد كرده اند كه درهاى تهران براى بررسى همه پيشنهادهاى منتج به از سرگيرى مذاكرات هسته اى باز است و از هر نوع مشورت و مذاكره در اين باره استقبال مى كنند. موضوع پيشنهادها و فرمول هاى جديد هسته اى در حالى در محافل سياسى ايران مطرح شده كه از امروز حلقه جديد مذاكرات هسته اى آمريكا و اروپا درباره ايران در بروكسل شكل خواهد گرفت.
مأموريت اين رشته از مذاكرات از جانب آمريكا به عهده نيكلاس برنز معاون وزير امور خارجه آمريكا قرار گرفته است. برنز در آستانه عزيمت به بروكسل ضمن اعلام حمايت دوباره آمريكا به از سرگرفته شدن مذاكرات ايران و اروپا، در پاسخ به سؤالى درباره پيشنهاد آفريقاى جنوبى كشورى كه در صف حاميان ايران در شوراى حكام قرار دارد اظهار بى اطلاعى كرد، ولى ادعا كرد كشورهايى كه حتى رأى ممتنع به قطعنامه آژانس اتمى داده اند نيز نمى خواهند غنى سازى در قلمرو ايران صورت بگيرد. اما در تهران على آقامحمدى سخنگوى شوراى عالى امنيت ملى ايران در پاسخ به همين سؤال اين پيشنهاد را مربوط به مرحله آغاز مذاكرات بر سر زمان و نحوه راه اندازى سايت نطنز دانست و گفت در مدت زمان آن مذاكرات مى توان از پيشنهاد آفريقاى جنوبى بهره برد.

آن گونه كه منابع آگاه گفته اند آفريقاى جنوبى چندى پيش به قصد خارج كردن مذاكرات ايران و اروپا از ركود، پيشنهاد كرده بود در ازاى دادن كيك زرد اورانيوم به ايران براى استفاده در سايت اصفهان محصول اين سايت كه گاز uf6 باشد را از ايران تحويل گرفته و سوخت هسته اى تحويل ايران بدهد. هر چند اين پيشنهاد چندان جنبه اجرايى به خود نگرفت اما به عنوان يك گزينه در فايل مذاكره كنندگان باقى ماند تا امروز كه با ايجاد توقف جدى در روند مذاكرات حالا دوباره به نوعى روى ميز ديپلمات ها قرار گرفته است. حال بايد منتظر ماند و ديد حلقه مذاكراتى آمريكا و بروكسل در اين باره به چه تصميمى خواهند رسيد واز آن مهم تراينكه استقبال ايران از طرح هاى پيشنهادى براى به جريان افتادن مذاكره شامل طرحى كه به عنوان پيشنهاد آفريقاى جنوبى مطرح است هم مى شود يا خير؟ با توجه به سخنان آقازاده، لاريجانى و آقامحمدى مى توان استنباط كرد كه از سر گرفته شدن مذاكرات مى تواند هدفى اوليه باشد و محتوا و بحث درباره كاستى هاى طرح هايى مانند طرح آفريقاى جنوبى مى تواند به خود مذاكرات ارجاع شود.

مأموريت فرستاده واشنگتن در بروكسل
معاون وزير امور خارجه آمريكا ديروز قبل از حركت به سمت بروكسل گفت: موضع ما درباره برنامه هسته اى ايران بازگشت اين كشور به مذاكرات و تعليق فرآورى اورانيوم در اصفهان است. نيكلاس برنز، معاون وزير امور خارجه آمريكا در امور سياسى افزود: در اين سفر با مقامات اروپايى درباره ايران مذاكره خواهد كرد.
وى با استقبال از قطعنامه مصوبه شوراى حكام آژانس بين المللى انرژى اتمى درباره برنامه هسته اى ايران مدعى شد اين قطعنامه نشان داد كه اكثريت كشورهاى عضو شورا نسبت به نيات هسته اى ايران نگران هستند. برنز گفت كه ايران در رأس دستور كار ديپلماتيك ما قرار دارد و افزود: اقدامات دولت جديد ايران باعث نگرانى ماست، اين دولت اين طور برآورد مى كند كه حق دارد وجوه حساس چرخه سوخت هسته اى را در اختيار داشته باشد. وى ادامه داد: احمدى نژاد طى سخنرانى اش در سازمان ملل سه بار تكرار كرد كه حق دارند به غنى سازى و بازفرآورى بپردازند.
دستيار كاندوليزارايس افزود: حتى از كشورهايى كه به قطعنامه شوراى حكام در وين رأى ممتنع داده اند سؤال كنيد، آنها نيز نمى خواهند ايران قابليت غنى سازى و بازفرآورى را داشته باشد. معاون وزير امور خارجه آمريكا ادامه داد: تلاش گسترده اى براى استحكام بخشيدن به ائتلاف بين المللى و متقاعد ساختن ايران به اينكه بايد فرآورى اورانيوم را تعليق كند، بايد به مذاكرات با سه كشور اروپايى باز گردد و راه حل ديپلماتيك مسالمت آميز را خواستار باشد و اين راه حل بايد اين باشد كه ايران نبايد در قلمرو خود به چرخه سوخت هسته اى دسترسى داشته باشد وجود دارد.
وى با اشاره به برنامه هسته اى و متهم كردن ايران به حمايت از تروريسم و نقض حقوق بشر گفت: اين كشور باعث نگرانى مهم ما در آمريكا و شركاى مان در سراسر آسيا و اروپاست. برنز ادامه داد: بنابراين ايران در دستور كار ما قرار دارد و من مى دانم كه وزير امور خارجه به طور روزانه به بررسى اين مسأله مى پردازد و من نيز در اروپا در اين باره تلاش خواهم كرد. وى در پاسخ به سؤالى درباره پيشنهاد آفريقاى جنوبى براى تغيير ديناميك مذاكرات متوقف شده ميان ايران - اروپا گفت: ما از آلمان، فرانسه و انگليس و مذاكراتشان با ايران حمايت مى كنيم و معتقديم آن مذاكرات بايد از سر گرفته شود و من نيز از اينكه كشور ديگرى پيشنهادى رسمى مطرح كرده باشد، اطلاعى ندارم.
وى در بخش ديگرى از سخنانش گفت: موضع ما اين است كه ايران بايد به مذاكرات بازگردد، فرآورى اورانيوم در اصفهان را تعليق كند، راه حلى از طريق مذاكره را خواستار باشد و جامعه بين المللى را آزار ندهد. يك منبع ديپلماتيك اروپايى ديروز اظهار داشته برنز مى داند، حصول اين خواسته ها ناگهانى نخواهد بود، بايد مذاكره با ايران صورت گيرد و راه برقرارى مذاكره جز پذيرش راه حلى ميانه شبيه آنچه آفريقاى جنوبى گفته نيست.

ديپلمات هاى هسته اى در برابر طرح هاى تازه
در همين حال سخنگوى شوراى عالى امنيت ملى ديروز با اشاره به طرح آفريقاى جنوبى گفت: اين طرح وقتى مطرح خواهد شد كه بحث راه اندازى نطنز جدى مى شود. در اين روند بحثى كه وجود دارد اين است كه مذاكرات درباره راه اندازى تأسيسات نطنز چه ميزان زمان به خود اختصاص مى دهد. وى افزود: چنانچه بر روى اين موضوع تفاهم به دست آيد، مى توان براى UCF (تأسيسات فرآورى اورانيوم) اصفهان در همان مدت زمان تفاهم كرد. مثلا اگر شش تا هشت ماه مذاكره لازم است تا بحث نطنز را به تصميم نهايى برسانيم، مى توان براى اين مدت كيك زرد را از آفريقاى جنوبى دريافت كرد و UF6 (هگزا فلورايد اورانيوم) را به آن بازگرداند و پس از آن است كه بحث راه اندازى نطنز و تزريق گاز هگزا فلورايد مطرح مى شود.
وى ادامه داد: ما فعاليت هاى صلح آميز هسته اى مان را تحت نظارت كامل آژانس انجام مى دهيم و در بخش هايى هم آمادگى داريم فرمول مشاركت خارجى را بپذيريم و از سويى پروتكل الحاقى را هم مى پذيريم و چنانچه در مسير اجرايى كار قرار بگيريم، پروتكل را به طور نهايى تصويب خواهيم كرد. سخنگوى شوراى عالى امنيت ملى با تأكيد بر اين كه ايران قابليت توليد سوخت هسته اى را از دست نخواهد داد گفت: ما بنا نداريم تمام سوخت مورد نيازمان را خود توليد كنيم، اما قابليت اين كار را از دست نخواهيم داد؛ بنابراين موضوع دريافت سوخت از كشورهاى خارجى با وجود شرايط شكننده بين المللى و تغييراتى كه در دولت ها صورت مى گيرد، غيرممكن است. آقامحمدى با اشاره به رفتار اروپا تا قبل از نشست نوامبر شوراى حكام گفت: به نظر مى آيد برداشتى در بين كشورهاى اروپايى در حال شكل گيرى است مبنى بر اين كه راه منطقى كه وجود دارد را بايد ادامه داد، اما محذوراتى براى حركت به اين سمت دارند.
وى اظهاراميدوارى كرد: عقلاى اروپا در اين مسير پيروز شوند و اقدامات ناپخته اى را كه در پيش گرفته اند، به مسير منطقى هدايت كنند.
آقامحمدى فضاى حاكم بر مذاكرات هسته اى را بحرانى ندانست و اظهار داشت: معتقدم روابط دو طرف به يك نقطه سرد رسيده است. رفتار نامناسب اروپا با ايران، احساسات ملى را برانگيخته است و مسؤولان تيم مذاكرات هسته اى در سخنان خود سعى دارند احساسات عمومى را سامان داده و تا جاى ممكن آن را كنترل كنند. وى با بيان اينكه طرح ابتكارى رئيس جمهور بالاترين تضمين عينى در زمينه نظارت بر سوخت هسته اى است، تأكيد كرد: طرح ابتكارى رئيس جمهور پيشنهاد كليدى و مهم ايران است كه بايد نسبت به آن تبليغات و شفاف سازى مناسبى صورت گيرد.
سخنگوى شوراى عالى امنيت ملى گفت كه كارخانه فرآورى اورانيوم اصفهان تحت نظارت كامل آژانس بين المللى انرژى اتمى مشغول به فعاليت مى باشد و محصولاتش نيز در حال انبار شدن است.
وى در پاسخ به آن كه آيا امكان عملى مذاكرات مجدد بين ايران و سه كشور اروپايى وجود دارد؟ گفت: ايران مقيد به مذاكره در چارچوبى است كه توافق كرده، اما كميته راهبرى اعلام كرد كه در مذاكرات پيشرفت وجود ندارد؛ با اين حال به اروپايى ها فرصت داديم و بر شرط مان مبنى بر اين كه پيشنهادات اروپا بايد موضوع اصلى يعنى حق داشتن فناورى هسته اى را در برگيرد، تأكيد كرديم، لذا ما براى خروج مذاكرات از بن بست عملاً از UCF اصفهان شروع كرديم. آقامحمدى با بيان اين كه «اروپا و غرب اساساً به دنبال اين هستند كه كشورى مثل ايران از فناورى هاى پيشرفته محروم بماند»، اظهار داشت: رويكرد ما در مقابل قطعنامه اخير شوراى حكام بسيار روشن و اعتمادساز است.

عزيمت تيم جديد آژانس بين المللى انرژى اتمى به ايران
هيأتى متشكل از نمايندگان عاليرتبه آژانس بين المللى انرژى اتمى هفته جارى براى گفت وگو با مقام هاى جمهورى اسلامى ايران راهى تهران خواهد شد. يك ديپلمات غربى آژانس بين المللى انرژى اتمى، به ايرنا در وين گفت: اين هيأت در مذاكره با مقام هاى ايران درباره آخرين تحولات فعاليت هاى هسته اى ايران و راه هاى برون رفت از بن بست موجود در اين پرونده گفت وگو خواهد كرد. اين ديپلمات كه خواست نامش فاش نشود، از ذكر جزئيات بيشتر درباره تركيب هيأت، مدت سفر و ديگر موضوع هاى مورد بحث خوددارى كرد.

| بازگشت به صفحه اول | اين متن را با ايميل بفرستيد | نسخه قابل چاپ |