حکمرانی خوب و سیستم‌های کارآمد

تجربه بشری:

بنگاه‌های خصوصی در اروپا و شمال آمريکا از ۱۸۵۰ ميلادی به بعد، اصول زير را در حوزه اجتماعی و اقتصادی راه اندازی کردند:

۱. تصميم سازی بر اساس سود و زيان؛
۲. کيفيت و کنترل توليد؛
۳. اعمال روش‌های افزايش کارآمدی نيروی کار؛
۴. سيستم کارخانه و نظم اداری؛
۵. تفکيک مالکيت از مديريت.

سيستم‌سازی:

* اولين تجربه “توسعۀ” ژاپنی

* انگلستان
- نيروی دريايی، سال ۱۸۶۹
- سيستم تلگراف، سال ۱۸۶۹
- سيستم پست، سال ۱۸۷۲

* فرانسه
- ارتش، سال ۱۸۶۹
- دوره دبستان، سال ۱۸۷۲
- پليس، سال ۱۸۷۴
- نظام قضايی، سال ۱۸۷۲

* آمريکا
- دوره دبستان، سال ۱۸۷۹
- سيستم بانک ملی، سال ۱۸۷۲
- کالج کشاورزی، سال ۱۸۷۹

* بلژيک
- بانک ژاپن،‌ سال ۱۸۸۲

* آلمان
- ارتش، سال ۱۸۷۸

۱. افزايش اهميت داده ها و اطلاعات؛
۲. اهميت ديدگاه های مخالف و موافق؛
۳. اهميت اعداد، ارقام، کميت ها؛
۴. اهميت گزينه ها / هزينه – فايده؛
۵. اولويت دانش بر ِسمت؛
۶. ديده شدن متغيرهای متعدد؛ (Synoptic seeing)
۷. تشخيص سريع تر اشتباهات.

سیستم‌سازی، تصمیم‌سازی گروهی، خروجی‌های عقلانی‌تر

مبانی تصميم‌سازی گروهی:
۱. تعطيلی کاريزما؛
۲. جريان آزاد اطلاعات/Fact؛
۳. تمايل به شنيدن ديدگاه‌های مختلف؛
۴. امنيت شغلی؛
۵. وجود ديدگاه‌های متعارض؛
۶. کاهش خصلت‌های منفی فردی در فرآيند کار سازمانی (هيجان، احساسات، کينه، انتقام، عصبانيت، تعجيل، کم‌دقتی، کوتاه مدت بودن).

تحول دولت (Government) و تحول حکومت (State)
به موازات تحولات اقتصادی، تجاری، صنعتی و سازماندهی و سيستم سازی دوره تکاملی را طی کرده که هم اکنون به هوش مصنوعی رسيده است. اين فعاليت ها بوده اند که از حدود ۱۸۰۰ به بعد آغاز شده و همچنان چندين دوره تکاملی را طی کرده که هم اکنون به هوش مصنوعی رسیده است.

تجربۀ ايران

* سرمايه‌داری ناقص
* صنعتی شدن ناقص
* اولويت امنيت بر اقتصاد
* اولويت سياست بر اقتصاد
* اولويت هويت بر اقتصاد

برای (State Nation) دولت-ملت، ملت-کشور شدن، جوامع ۴ مرحله را بايد حل کرده باشند و يا به طور جدی در حال حل کردن آنها باشند:
۱. فائق آمدن بر تجربيات منفی تاريخی؛
۲. فائق آمدن بر نگرانی های ساختار امنيتی؛
۳. فائق آمدن بر شکاف های هويتی؛
۴. فائق آمدن بر تعارضات فلسفی در حکمرانی (يا شکل‌گيری قرارداد اجتماعی).

متدولوژی شناخت در کشور:
عمدتاً انتزاعی است و نه رقمی.
به عنوان مثال در: حکمرانی، عدالت، شهروندی، شفافيت، سياست خارجی و نظام بين‌الملل.

در سال ۲۰۱۷:
آمريکا ۸ میلیون و ۲۷۰ هزار اتومبيل به ارزش ۱۹۲ ميليارد دلار وارد کرد.
یک میلیون و ۹۲۰ هزار اتومبيل به ارزش ۵۷ ميليارد دلار صادر نمود.

تجارت آمريکا با شرکای اصلی:
- چين: ۶۳۶ ميليارد دلار - تراز منفی ۳۷۵ ميليارد دلار
- اتحاديه اروپا: ۶۸۶ ميليارد دلار - تراز منفی ۱۴۷ ميليارد دلار
- کانادا: ۵۸۲ ميليارد دلار - تراز منفی ۱۸ ميليارد دلار
- مکزيک ۵۵۷ ميليارد دلار - تراز منفی ۷۱ ميليارد دلار
- ژاپن ۲۰۴ ميليارد دلار - تراز منفی ۶۹ ميليارد دلار

در سال ۲۰۱۷
صادرات آمريکا : ۱٫۵ تريليون دلار
واردات آمريکا : ۲٫۳ تريليون دلار
آمريکا از مکزيک فقط ۱۲ ميليارد دلار ميوه و سبزيجات وارد می‌کند.

در سال ۱۳۹۶، در ایران  ۲۳۴ هزار نفر در ورودی دکتری شرکت کردند. ۲۸ هزار نفر وارد دوره دکتری شدند.
در سال ۲۰۱۵  در امریکا ۵۰۰۰۶ نفر در آمريکا دکتری گرفتند، ۷۵ درصد در علوم و مهندسی بود. ۱۴۰۳۷ نفر خارجی بودند، از اين تعداد خارجی ها بيش از ۵۰ درصد از سه کشور چين، هند و کره جنوبی بودند. 

ذخائر ارزی:
چين: ۳٫۱ تريليون دلار
ژاپن: ۱٫۲ تریلیون دلار
سوئيس: ۷۸۵ میلیارد دلار
عربستان: ۴۸۶ میلیارد دلار
هند: ۳۹۷ میلیارد دلار
کره جنوبی: ۳۸۵ میلیارد دلار

ثروت شخصی

در سال ۲۰۱۷
در کل دنيا: ۲۰۲ تريليون دلار
آسيای شرقی: ۱۹ درصد
اروپا: ۱۵ درصد
آمريکای شمالی: ۸ درصد

مجموع: ۴۲ درصد
(تعداد کسانی که بالای ۲۰ ميليون دلار دارند)

تويوتا در آمريکا:
-  ۳۲ سال فعاليت در آمريکا
- دو میلیارد و ۴۳۴ هزار و ۵۱۵ اتومبيل در آمريکا فروخته شده است که یک میلیارد ۲۶۳ هزار  و ۵۴۷  اتومبيل در آمريکا ساخته شد.
- ده کارخانه در آمريکا دارد با  ۱۳۶ هزار نفر پرسنل.
- تا به حال ۲۶٫۵ ميليون اتومبيل در آمريکا توليد کرده است.
- ۱۵۰۰ نمايشگاه اتومبيل در آمريکا دارد.
- از آمريکا به ۳۱ کشور صادر کرده است.
- ۵۱ کارخانه در سطح جهانی و فروش در ۱۷۰ کشور با ۳۶۹ هزار و ۱۲۴  پرسنل و فروش ۱۰ میلیارد و ۶۱۰ هزار اتومبیل در سال ۲۰۱۷ با ۸٫۴ میلیارد دلار هزینه تحقیق و توسعه (R&D) (کارخانه فولکس‌واگن آلمان ۱۲٫۱ میلیارد یورو)

مراحل کارآمدی

۱. وجود يک حکوم ِت مبتنی بر سيستم و اجماع:
مجموعه‌ای از نهادهای اقتصادی، اجتماعی و سياسی که از طريق کار تخصصی حداقل در ميان نخبگان فکری و سياسی از يک طرف و بخش خصوصی از طرف ديگر اجماع‌سازی کنند.

۲. وجود يک حکومِت توسعه‌گرا:
حکومتی که به الزامات توسعه اعتقاد دارد و آنها را پذيرفته است و مراحل بحث و گفت و گو، اجماعسازی و حل و فصل مباحث هويتی را پشت سر گذاشته است.

۳. متمايل به سياستهای توزيعی:
اعتقاد به اتخاذ و اجرای سياستهايی که به ايجاد فرصت‌های برابر و امکانات متساوی و بهرهبرداریهای عادلانه ميان شهروندان بر اساس توانايی، مهارت، تخصص و حقوق شهروندی اقدام می‌کند.

۴. همکاری با نظام بين‌الملل:
تمايل به بهره‌برداری از بازارهای بين‌المللی، اولويت دادن به رشد و توسعه اقتصادی، تک ريلی کردن سياست خارجی و الزامات توسعه اقتصادی، عضويت در سازمانهای اقتصادی منطقه‌ای و بين‌المللی و تسهيل سرمايه‌گذاری خارجی.

۵. بوروکراسی شفاف و کارآمد:
اتخاذ و اجرای رويه‌ها و سياستگذاری‌های مشوق کار و کسب بخش خصوصی، افزايش قابليت پيش‌بينی کارکردهای اقتصادی، شفافيت بانکی و مالی، تأکيد بر کارآمدی، غير سياسی کردن تصميمگيریهای اقتصادی و حاکميت قاعده و قانون در دستگاه اداری حکومت و دولت.

نکات پايانی
۱. ايران در موضوع حکمرانی خوب، خاص نيست. حکمرانی قواعد عمومی دارد؛
۲. شناخت اقتصاد و تجارت بين‌الملل، تعيين کننده است؛
۳. حکمرانی خوب = تعامل گروه ها در سطح داخلی و بين‌المللی؛
۴. حکمرانی خوب = تصميم سازی در گروه‌ها مبتنی بر Fact و ديدگاه‌های متفاوت و متعارض و جريان آزاد اطلاعات؛
۵. اشتباه کردن جمع، سريع تر اصلاح می شود تا اشتباه کردن فرد؛
۶. سيستم‌ها بهتر اشتباهات را متوجه می‌شوند تا افراد.