iran-emrooz.net | Thu, 08.06.2006, 11:14
دانش آموزان بازمانده از طرح غربالگری سلامت
شيوا زرآبادی/اعتمادملی
پنجشنبه ۱۸ خرداد ۱۳۸۵
۲۴۰ هزار نفر کلاس اولی بازمانده از طرح غربالگری سلامت
پايان سال تحصيلی هر سال آغاز اجرای طرح سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصيلی دانشآموزانی است که به کلاس اول خواهند رفت. چهاردهمين مرتبه اجرای اين طرح در ۷۵۷ پايگاه اواخر خردادماه و هفته اول تيرماه به اجرا درخواهد آمد.
طبق اين طرح سلامتی ۹۰۰ هزار نفر دانشآموز کلاس اولی سنجش میشود و قرار است نيازهای ويژه دانشآموزان پس از شناسايی و تشخيا، هدايت شوند. سال گذشته ۸۷۳ هزار و ۸۷۹دانشآموز متقاضی کلاس اول مورد ارزيابی قرار گرفتند. به گفته دکتر مجيد قدمی رئيس سازمان آموزشو پرورش استثنايی کشور امسال با فرض ارزيابی سلامتی ۹۰۰ هزار دانشآموز کلاس اولی همچنان جمعيتی حدود ۲۰۰ تا ۲۴۰ هزار نفر از چرخه سنجش سلامتی جسمانی و آمادگی تحصيلی بيرون خواهند ماند.
دکتر قدمی در نشست خبریای که به منظور تبيين اهداف طرح سنجش سلامتی جسمانی و آمادگی تحصيلی نوآموزان در بدو ورود به دبستان برگزار شد درباره علت اجرای اين طرح که از سال ۷۲ به اجرا درآمده است گفت: »تفاوتهای بين مخاطبان آموزشو پرورش کشور در هر جامعه طبيعی است و وظيفه آموزشو پرورش است که اين افراد را شناسايی و امکان آموزش مناسب آنها را فراهم کند.«
به گفته قدمی ۷۰ درصد جمعيت هر کشوری از نظر ويژگیهای عمومی به يکديگر شباهت دارند. به عنوان نمونه ۶۹ درصد از نظر قد در يک سن خاص دارای يک ميانگين نسبی قد هستند. از نظر بهره هوشی يک نمودار را در نظر بگيريمأ ۶۹ درصد افراد در مرتبه صد قرار دارند، اگر به سمت راست حرکت کنيم ۴\۱۳ درصد افراد باهوشند. درست به همين ميزان اگر به سمت چپ برويم باز ۴\۱۳ درصد افراد ديرآموزند. در سمت راست اين منحنی با دو انحراف معيار فاصله به سمت راست ۵\۲-۲ درصد افراد تيزهوشند و در سمت چپ به همين نسبت افراد عقبمانده ذهنی هستند که خود چند سطح دارند. سطح بهداشت جامعه و مسائل فرهنگی در اين نسبتها تغييراتی ايجاد میکند.
طرح سنجش سلامت امسال دو تفاوت عمده با اجرای طرحهای قبلی خواهد داشت. قدمی در اين باره گفت: »امسال آموزشو پرورش به تنهايی متولی طرح سنجش است و تمامی خدمات انجام شده در طرح توسط آموزشو پرورش انجام میشود. امسال خدمات پزشکی نخواهيم داشت به اين معنا که پزشک سلامت در پايگاههای سنجش سلامت حضور نخواهد داشت. تفاوت ديگر اين است که در تمام مراکز يک مشاور برای آگاهی بخشيدن به اوليای نوآموزان حضور خواهد داشت.«
قدمی علت حضور نداشتن پزشک سلامت در پايگاهها را به توافق نرسيدن با مسوولان وزارت بهداشت خواند و گفت: »حذف حضور پزشک سلامت در پايگاهها از آن رو نيست که وزارت بهداشت نخواسته همکاری کند بلکه اين است که آنها فکر میکنند در اجرای کار نقا وجود دارد و در حال حاضر به دنبال راهکارهايی برای اجرای آن در طول سال تحصيلی هستند.«
امسال شناسنامه سلامت در پايگاههای سلامت صادر نمیشود و صدور آن در طول سال تحصيلی و در مدارس اتفاق خواهد افتاد. به گفته قدمی تعرفه سنجش سلامت براساس سال ۸۵ نهتنها افزايش نخواهد داشت بلکه از ۲۵۰۰ تومان به ۲ هزار تومان کاهش يافته است. حقوق تمام نيروهای انسانی حاضر در طرح بين ۲۰ تا ۴۰ درصد افزايش خواهد داشت. اين در حالی است که سال گذشته ۲۰ درصد از نوآموزان به طور رايگان يا نيمبها سنجش سلامت شدند و امسال نيز پايگاهها اختيار دارند که با رعايت شان و منزلت خانوادههای نوآموزان در زمينه پرداختها تخفيف کامل يا نيمبها دهند.
۴۵ درصد نوآموزان بدون پوشش بيمه درمانی
قدمی جایدهی مناسب، هدايت آموزشی مناسب و پيشگيری از افت تحصيلی نوآموزان را از اهداف اين طرح خواند و با اشاره به يافتههای ارزيابی سال گذشته گفت: »سال گذشته ۶۵ درصد از نوآموزان آموزش قبل از دبستان داشتند، ۲۶ درصد از نوآموزان در مناطق دوزبانه سکونت داشتند، ۹۰ درصد نوآموزان راستدست بودند و ۴۵ درصد از آنها زير پوشش بيمه درمانی نبودند، پدران ۸۰ درصد از آنها و مادران ۱۳ درصد از آنها بيسواد و ۶\۱۸ درصد از بچهها حاصل ازدواج فاميلی از نوع درجه يک يعنی دخترعمو و پسردايی و دخترعمو و پسرعمو بودند. ميانگين نمره آمادگی تحصيلی برای نوآموزان در تهران ۸\۳۷ بود که بالاتر از ساير استانهاست و کمترين ميزان برای آمادگی تحصيلی متعلق به خراسان رضوی و شمالی با ۳۳\۳۲ درصد است. اين تفاوت بسيار معنیدار است و به محيط زندگی آنها در شش سال اوليه برمیگردد. ۹ درصد از نوآموزان در خانواده دونفره و ۵\۳ درصد در خانواده ۹ نفر به بالا زندگی میکردند.«
طرح چه کمکهايی کرده است
سال گذشته از کل ۸۷۳ هزار و ۸۹۷ نفر ارزيابیشده در بخش بينايی برای ۱۱ هزار و ۱۳۷ نفر تجويز عينک صورت گرفت. برای ۵۷۸ نفر هدايت دارويی و جراحی صورت گرفت. ۳۶۹ نفر دارای مشکلات بينايی تشخيا داده شدند که از اين ميزان ۱۸۷ نفر نيمهبينا و ۱۸۲ نفر نابينا بودند. در مجموع ۲۲ هزار و ۳۶۸ نفر از مراجعان خدمات بينايی گرفتند. در بخش شنوايی ۱۴ هزار و ۹۹۸ نفر خدمات گرفتند که از اين تعداد يکهزار و ۴۹ نفر دارای شنوايی يکطرفه و ۸۷۷ نفر دارای مشکل شنوايی بودند، برای ۶۵۴ نفر تجويز سمعک انجام گرفت و ۲۲۳ نفر ناشنوای کامل تشخيا داده شدند. در بخش آمادگی تحصيلی ۲۷ هزار و ۹۳۴ نفر ديرآموز، ۴ هزار و ۶۶ نفر عقبمانده ذهنی و يکهزار و ۶۸۰ نفر نياز به آزمايش مجدد تشخيا داده شدند.
اول غربال بعد ارجاع به پايگاه تخصصی
در آخرين تجربه طرح سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصيلی نوآموزان از ۸۷۳ هزار و ۸۹۷ هزار نفری که در پايگاهها مورد غربالگری سلامت اوليه قرار گرفتند، ۶۳ هزار و ۷۸۶ نفر به پايگاههای تخصصی برای آزمايشهای دقيقتر ارجاع شدند. از اين تعداد درباره ۱۸ هزار و ۲۶۴ نفر يعنی ۶\۲۸ درصد تشخيا خطا داده شده بود. از تعداد ارجاعشده به پايگاههای تخصصی ۲۷ هزار و ۵۲۶ نفر ديرآموز، يکهزار و ۶۸۰ نفر آزمايش مجدد استثنايی، ۱۱ هزار و ۷۵ نفر معرفی به مدرسه عادی و ۴ هزار و ۶۶۶ نفر آموزشپذير و نياز به تحصيل در مدارس استثنايی تشخيا داده شدند.
يک افزايش خوب
قدمی افزايش بودجه سال ۸۵ سازمان آموزش و پرورش را خيلی خوب خواند و گفت: »سال گذشته بودجه سازمان مرکزی آموزش و پرورش استثنايی کشور ۶۷ ميليارد تومان بوده و امسال به ۱۰۵ ميليارد تومان رسيده است.«
گفته میشود پوشش تحصيلی دانشآموزان واجبالتعليم استثنايی کشور، ۴\۰ درصد است.
قدمی در همين رابطه و با توجه به افزايش بودجه سازمان به اعتماد ملی گفت: »پوشش تحصيلی دانشآموزان واجبالتعليم استثنايی کمتر از ۲ درصد است و انتظار داريم با گسترش طرح نظام فراگير، افزايش بودجه و افزايش سرانه دانشآموزان استثنايی که امسال ۴ برابر دانشآموزان عادی است يک جهشی در افزايش پوشش دانشآموزان داشته باشيم. در حالی که پيشبينی میکنيم سالانه ۲ تا ۳ هزار دانشآموز به تعداد دانشآموزان زير پوشش آموزش استثنايی کشور افزوده شود.«
به گفته قدمی، ميانگين سرانه يک دانشآموز استثنايی امسال به يک ميليون و ۲۰۰ هزار نفر رسيده است.
در حال حاضر ۱۳ هزار معلم مرجع در کنار معلمان عادی و در کلاسهای درس عادی دانشآموزان در طرح تلفيق مشغول به فعاليتند.
به گفته قدمی، در حال حاضر در کشور به ازای هر ۶ الی ۱۰ دانشآموز استثنايی يک معلم مرجع در کشور فعال است و ما درصدد هستيم که اين رقم را به ۵\۸ درصد برسانيم.