روزنامه اعتماد
۲۲ خرداد برابر با ۱۲ ژوئن روز جهانی مبارزه با استثمار کودکان است. بدون شک نامگذاری يک روز برای مبارزه با استثمار کودکان از اهميت مساله اشتغال کودکان در دنيا حکايت دارد. دنيايی که بخشی از بار اقتصاد آن روی شانههای نحيف کودکان کارگر سنگينی میکند. دنيايی که کارفرمايان برای بهرهگيری بيشتر از نيروی ارزان کار کودکان با يکديگر در رقابتند. دنيايی که از کودکان معصوم، بردهوار بيگاری میکشند... داعيهداران دنيای مدرن و متمدن امروزی همواره در مقابل بهرهکشی از ميليونها کودک در دنيا سکوت اختيار کردهاند و در اين ميان تبهکاران اقتصادی بدون در نظر گرفتن حداقلهای رفاه و ايمنی کودکان در محيطهای مخوف کاری به استثمار و رفتارهای غيرانسانی خود ادامه میدهند. در کشور ما سابقه مبارزه عليه اشتغال کودکان از سال ۷۹ با دخالت نهادهای مدنی پررنگتر شده است و در اين ميان دولتهای مختلف همواره در پاک کردن صورت مساله تلاش کردهاند، که سعی در جمعآوری کودکان از سطح خيابانهای شهرهای بزرگ تحت عنوان مبهم ساماندهی کودکان خيابانی از جمله مهمترين اين اقدامات بوده است. در مقابل با شکاف روزافزون طبقاتی و بحرانیتر شدن وضعيت اقتصادی خانوادههای پايين دست جامعه، بخشی از بار سنگين تامين معاش خانواده بر شانههای کودکان معصوم سنگينی میکند. از سال ۷۹ تاکنون که رفته رفته به تعداد تشکلهای مدنی حامی کودکان افزوده شده، اين نهادها با افشاگری از وضعيت اسفبار اشتغال کودکان در کشور سعی داشتهاند در بهبود وضعيت اين کودکان نقش خود را ايفا کنند اما متاسفانه دولتها هيچگاه تلاشهای صادقانه نهادهای مدنی را به رسميت نشناختهاند. در تمام اين سالها هر گاه فشار نهادهای مدنی برای بهبود وضعيت کودکان بيشتر شد، در مقابل، طرف دولتی به فشار خود برای پاک کردن چهره شهرها از حضور ژندهپوش اين کودکان افزوده است. هيچگاه مطالعهيی جدی در خصوص وضعيت اين کودکان از نظر مليت، جنسيت و سن و... انجام نشده است. سالهاست که فعالان حقوق کودک از وضعيت وخيم بهداشتی و سلامت اين کودکان در محيطهای کارگاهی و خيابان سخن میگويند ودر حالی که خانههای کودک همواره در بررسی وضعيت درمانی اين کودکان کار با مشکل مواجهند حتی يک مرکز درمانی پذيرای درمان رايگان اين کودکان نبوده است، اين در حالی است که در تمام اين سالها نهادهای دولتی مرتبط از بيمه درمانی اين کودکان سخن گفتهاند. امروز معاونت وزارت رفاه باز هم از بيمه درمانی و اجتماعی اين کودکان سخن میگويد. در حالی که شما هيچ گونه پژوهش جدی بر روی پديده اشتغال کودکان انجام ندادهايد، در حالی که آمارهای شما بر پايه حدس و گمان بنا شده است، چه کسانی را میخواهيد بيمه کنيد؟ آيا وزارت رفاه به اقسام پنهان اشتغال کودکان دسترسی دارد؟ آيا آماری از کارگاههايی که از کودکان بهرهکشی میکنند در اختيار داريد؟ آيا قانون به شما اجازه ورود به کارگاههای زير ۱۰ نفر را میدهد ؟ آيا برای وضع قوانين جديد برای اشراف بيشتر بر محيطهای کارگری تلاشی کردهايد؟ جمهوری اسلامی ايران از سال ۱۳۸۰ مقاولهنامه ۱۸۲ سازمان جهانی کار را با عنوان «تلاش برای شناسايی و محو بدترين اشکال اشتغال کودکان » پذيرفته است. در مفاد اين تعهد بينالمللی بر نقش نهادهای مستقل کارگری و اجتماعی برای بهبود وضعيت کودکان کار تاکيد شده است. آيا در کشور ما نهادهای کارگری به رسميت شناخته میشوند؟متاسفانه به نظر میرسد مسوولان وزارت رفاه بدون در نظر گرفتن تجربههای ارزشمند نهادهای مدنی فقط به طور سمبليک از حضور آنها در نشستهای خودشان بهره میگيرند و الا طرح بيمه کردن کودکان کار هم مثل طرح ساماندهی کودکان خيابانی که تاکنون ميلياردها تومان اعتبار صرف دور باطل آن شده، خام و بدون مطالعه است و طبعا به نتيجه روشنی منجر نخواهد شد. مسوولان اين وزارتخانه بکوشند تا در حاشيه جنوبی شهرهای بزرگ درمانگاههايی را برای درمان رايگان کودکان کار و خانوادههايشان بنا کنند، بيمه درمانی اين کودکان فعلا پيشکش.