iran-emrooz.net | Fri, 02.09.2005, 20:14
“جاده يعنی قاتل؟”
روزنامه اعتماد/سوره حاتم زاده
شنبه ۱۲ شهريور ماه ۱۳۸۴
در حالی که تردد ۷\۶ ميليون دستگاه خودرو و افزايش سالانه يک ميليون خودرو، يک ميليون موتوسيکلت و ۵\۱ ميليون راننده در کشور، فرسودگی ناوگان حمل و نقل بار و مسافر و عدم توسعه معابر همگام با توليدات خودرو و ... منجر به افزايش ۹ درصدی رشد تصادفات جاده‌يی طی ۵ ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است، نواقص جاده‌يی نيز ۱۵ درصد علل تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند.
در اين ميان آمارهای فرماندهی پليس‌راه کشور از رشد ۷\۲ درصدی کشته‌های تصادفات جاده‌يی کشور در ۴ ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکايت دارد.
اين در حالی‌است که در سالهای ۷۳ تا ۷۸ سالانه حدود يکهزار کشته، ۷۸ تا ۸۱، سالانه ۲ هزار کشته و سال ۸۲، ۳ هزار کشته بر تلفات جاده‌يی کشور افزوده شده است که اين مساله منجر شده شمار کشته‌شدگان در تصادفات جاده‌يی کشور ما حتی در مقايسه با کشورهای در حال توسعه نيز بيشتر باشد. چرا که در جهان سالانه يک ميليون و ۲۰۰ هزار تصادف منجر به مرگ و ۵۰۰ ميليون تصادف جرحی رخ می‌دهد که ۸۰ درصد اين تصادفات در آسيا، آفريقا و امريکای لاتين و ۲۰ درصد آن در اروپا رخ می‌دهد.
در حال حاضر تنها در شهر تهران حدود سه ميليون و ۳۰۰ هزار خودرو تردد می‌کنند که استان تهران با حدود ۳ هزار و ۲۲۱ کشته و ۳ هزار و ۷۶۵ مجروح در تصادفات شهری و جاده‌يی سالانه، مقام نخست را در بين استان‌ها داراست.
گفتنی است بنابر اعلام کارشناسان روزانه ۷۲ نفر و ساعتی ۳ تن جان خود را در تصادفات جاده‌يی از دست می‌دهند. علاوه بر اين حوادث ترافيکی سالانه بيش از ۶ ميليارد دلار به کشور خسارت وارد می‌کند.
اما در بحث تصادفات جاده‌يی توجه به اين مساله حايز اهميت است که خواب‌آلودگی رانندگان، سبقت غيرمجاز و نداشتن سرعت مطمئن از جمله عوامل افزاينده شدت تصادفات جاده‌يی در ايران به شمار می‌رود، به گونه‌يی که همواره در طول يک هفته چند صد دستگاه خودرو سواری و اتوبوس مسافربری با تعداد قابل توجهی مسافر با رعايت نکردن اصول رانندگی و فرهنگ ايمنی، تصادفات کوچک و بزرگی را موجب می‌شوند.
اما در اين ميان سرهنگ خارق رييس مرکز فرماندهی پليس راه کشور از کاهش ۱۴ درصدی تصادفات ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌های کشور خبر داده و می‌گويد: با توجه به بازسازی و تجديد ناوگان حمل و نقل عمومی تمايل افراد به استفاده از اتوبوس‌ها برای مسافرت‌های برون شهری افزايش چشمگيری دارد.
عدم رعايت مقررات راهنمايی و رانندگی، به حرکت در آوردن وسيله نقليه با نقا فنی و رانندگی بيش از حد مقرر عمدتاً تصادفات جاده‌يی ناوگان مسافربری را افزايش داده و اتوبوس‌ها با وجود جابه جايی تعداد زيادی مسافر بخش قابل توجهی از اين تصادفات جاده‌يی را به خود اختصاص می‌دهند.
وی به کنترل نامحسوس ۴۰۰ دستگاه اتوبوس به صورت هفته‌يی اشاره کرده ومی افزايد: کنترل نامحسوس وسايل نقليه عمومی يکی از عوامل اصلی کاهش تصادفات اين وسايل نقليه در سال جاری نسبت به سال گذشته است، چرا که با اين روش رانندگان دقت بيشتری در رفتارهای ترافيکی خود خواهند کرد.
رييس مرکز فرماندهی پليس‌راه کشور به برخورد با رانندگان متخلف اتوبوسهای مسافربری اشاره و عنوان می‌کند: مجوز شرکت‌های تعاونی متخلف برابر ماده ۱۱ و ۱۲ قانون حمل مسافر و بار از يک ماه تا يک سال با هماهنگی سازمان پايانه‌ها و حمل و نقل اخذ می‌شود.
از شهريور ماه رانندگان وسايل نقليه عمومی، باری يا مسافربری که مرتکب تخلفات حادثه‌ساز از قبيل سرعت و سبقت غيرمجاز، تجاوز به چپ، نقا سيستم روشنايی يا هر گونه رفتار مخاطره‌آميز شدند علاوه بر توقف خودرو، مورد آزمايش جسمانی و تست اعتياد قرار می‌گيرند و اگر راننده متخلف شرايط پزشکی را که حين گرفتن گواهينامه دارا بوده، از دست داده باشد، برابر ماده ۳۶ آيين‌نامه راهنمايی و رانندگی نسبت به ابطال گواهينامه وی اقدام می‌شود.
مهمترين رفتارهای پرخطر در جهان سرعت، خستگی و اعتياد به الکل اعلام شده، اين در حالی‌است که در کشور ما سرعت، خستگی، اعتياد، عدم رعايت حق‌تقدم و فاصله ايمن و عدم توجه به جلو مهمترين رفتارهای پرخطر ترافيکی بشمار می‌آيند.
رييس مرکز فرماندهی پليس‌راه کشور با بيان اينکه مسافرت‌های بين‌شهری در شهريور ماه افزايش چشمگيری خواهد داشت، به نقا فنی اتوبوسهای مسافربری اشاره کرده ومی گويد: اتوبوسهای مسافربری نمی‌توانند نقا فنی مستمر داشته باشند و اغلب تصادفات آنها به تخلفات حادثه‌ساز از جمله سبقت‌های غيرمجاز که عامل اصلی تصادفات جاده‌يی ناوگان حمل و نقل مسافربری است اختصاص دارد.
نواقص جاده‌يی يکی از عمده‌ترين عوامل حادثه‌ساز است. گاردريل‌های موجود در اطراف برخی از محورهای پرخطر بخصوص در فصل بارندگی به دنبال سرخوردن خودروها، از قدرت نگهداری مناسبی برخوردار نيستند که اين مساله می‌تواند سقوط خودروها به اعماق دره‌های اطراف جاده‌ها را افزايش دهد و تصادفات مرگباری را رقم زند.
سرهنگ خارق از شناسايی محورهای پرتردد و حادثه‌خيز۲۱ استان خبر داده و بيان می‌کند: جاده‌های منتهی به خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، محورهای استانهای مازندران، گيلان، جاده‌های اطراف شمال‌غرب کشور، استان اصفهان، شيراز و بوشهر به عنوان محورهای حادثه‌خيز کشور شناسايی شده‌اند.
بيشترين علت تصادفات در هفته گذشته انحراف به چپ با ۱۵۲ فقره يعنی ۴\۲۵ درصد از کل علل تصادفات، عدم توجه به جلو با ۱۱۲ فقره ۷\۱۸ درصد، عدم رعايت حق‌تقدم با ۷۵ فقره و ۵\۱۲ درصد، اعلام شد.
به گفته رييس مرکز فرماندهی پليس‌راه کشور طی هفته گذشته ۱۳۱ تن در ۷۷ فقره تصادف فوتی کشته و ۸۸۴ تن در ۵۲۱ تصادف جرحی مصدوم شدند، در اين ميان ۸\۲۹ درصد از تصادفات توسط موتوسيکلت‌ها، ۹\۱۸ درصد توسط وسايط نقليه باری و ۵\۳۵ درصد توسط ساير وسايط نقليه صورت گرفت.
سرهنگ خارق با بيان اينکه در هفته گذشته بيشترين آمار تصادفات توسط موتوسيکلت‌ها رخ داده است، می‌افزايد: اکثر موتوسيکلت‌ها در استانهای مازندران و گيلان به دليل شرايط اقليمی اين مناطق دچار حادثه می‌شوند در اين ميان محدوديت تردد اين وسايل نقليه تنها با فرهنگ سازی راکبان موتوسيکلت می‌تواند صورت گيرد.
توليد خودرو سالانه حدود ۴\۱۷ درصد در کشور رشد دارد اين در حالی‌است که جاده‌سازی به تناسب رشد خودروها انجام نشده است. بنابراين جاده‌های کشور گنجايش اين تعداد از وسايط نقليه را ندارند. گفتنی است قدمت برخی از جاده‌های کشور همچون محور «کندوان» به بيش از ۷۰ سال می‌رسد.
رييس مرکز فرماندهی پليس‌راه کشور با اشاره به اينکه تصادفات جاده‌يی ۳۰ درصد از کل حوادث کشور را تشکيل می‌دهند، متولی اصلی افزايش ايمنی جاده‌ها را وزارت راه و ترابری می‌داند و می‌گويد: بهينه سازی جاده‌ها، تعريض يا دو بانده کردن آنها، جلوگيری از ريزش کوه و بالا بردن ضريب ايمنی محورها از جمله وظايف وزارت راه و ترابری است.
برخی از سنگ‌های معلق بر روی کوه که توسط ماموران وزارت راه و ترابری جابه‌جا شد، با مسدود کردن چندين ساعته جاده هراز در سه ماه انجام شد که اين مساله بايد در جاده چالوس نيز عملی شود چرا که اين محور يکی از محورهای پرتردد کشور به شمار می‌رود.
در سالهای اخير با اقدامات انجام شده از سوی معاونت راهور ناجا و پليس‌راه کشور سطح رفتار ترافيکی کاربران ارتقا يافت و استفاده از کمربند ايمنی ۹۳ درصد، رشد کشته‌های تصادفات با کاهش ۱۸ درصدی به ۴\۱ درصد و رشد ۲۶ درصدی تصادف به ۱۳ درصد رسيده است و رفتارهای پرخطر و ترافيکی همچون سرعت، کنترل شده و ايمنی در حمل و نقل و ترافيک کشور افزايش يافته است. همچنين شدت تصادفات نيز از ۸\۵ درصد در سال ۸۰ به ۱\۴ درصد رسيده است.
در اين ميان استمرار طرح‌های انضباط بخشی، حضور موؤر پليس در سطح جاده‌ها، توسعه به کارگيری تجهيزات و فناوری، توسعه سيستمهای جامع راهنمايی و رانندگی، ارتقای فرهنگ ترافيکی مردم، توسعه کنترل نامحسوس، تعميق فرهنگ پليس جامع محور و تحول در آموزش رانندگی و صدور گواهينامه می‌توانند از جمله عوامل پايين آوردن خسارت‌های جاده‌يی وتلفات ناشی از آن به شمار آيند.