ايران امروز

وام ازدواج بهانه‌ای تازه برای ازدواج کودکان

چهارشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۰

سلامت نیوز
مادرم حکم عروسک مادر بزرگ را داشت ولی یک روز ناگهان میان بازی‌های کودکانه و کمک به آشپزخانه بالغ می‌شود و می‌نشیند پای سفره عقد. هنوز هم رنج زود شوهر کردن با اوست و خودش را آرام می‌کند که آن زمانه بسیاری همانند او زود به خانه بخت می‌رفتند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق تلخی خداحافظی زودهنگام از دنیای کودکی هنوز هم با کودکان ایرانی است؛ دخترکانی که زنانگی و باروری را در کودکی تجربه می‌کنند، مادرانی که خود محتاج محبت و نوازش‌اند؛ کودکانی که مفهوم مهر شوهر را قبل از محبت پدرانه و برادرانه می‌فه‌مند. اما چه کسی می‌داند چه تعداد پدر حاضر است کودکش را از پای سفره خالی از نانش، بنشاند پای سفره عقد. این آمار‌ها معمولا به نقل از منابع غیررسمی است.
بر اساس آخرین آمار‌ها که سه، چهار سال گذشته اعلام شد در مجموع بیش از ۳۰ هزار کودک ۱۰ تا ۱۴ ساله ایرانی متاهل هستند. در این آمار دختران زیر ۱۴ سال با جمعیت ۲۴ هزار و ۵۰۶ نفر بیشترین آمار کودکان همسردار را به خود اختصاص داده‌اند و پنج هزار و ۵۱۹ پسر ۱۰ تا ۱۴ سال مرد خانه محسوب شدند.
حال با گذشت سالیان از این آمار‌ها، اعداد و ارقامی جدید اعلام نشده، اما می‌توان فهمید اگرچه ازدواج به عنوان یک دغدغه و مشکل جوان مطرح است، اما برای کودکانی که فشار سنگین فقر، نداری و تفکرات و باورهای غلط قومیتی را لمس می‌کنند هنوز هم ازدواج اجباری زودهنگام وجود دارد و به بهانه‌های گوناگون این آمار‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.
یکی از دلایل تازه گرایش به این ازدواج‌ها افزایش میزان وام ازدواج است. این را رییس بخش روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی استان تهران می‌گوید و به افزایش مراجعه دختران زیر ۱۸ سال برای دریافت گواهی رشد اشاره می‌کند.
دکتر سید مهدی صابری با بیان اینکه تعداد مراجعه‌کننده برای دریافت گواهی رشد افزایش داشته است، گفت: این افزایش مراجعه‌کننده دلیلی بر افزایش این نوع ازدواج‌ها نمی‌تواند باشد، زیرا پیش از این وام ازدواج به میزانی نبود که انگیزه‌ای برای دریافت این گواهی باشد.
او معتقد است ازدواج دختران هنگامی که به سن بلوغ جسمی می‌رسند از نظر شرعی اشکالی ندارد و به آن توصیه نیز شده است. صابری با اشاره به اینکه در بسیاری از شهرستان‌های کوچک این نوع ازدواج‌ها مرسوم است، می‌گوید: بانک‌ها از لحاظ قانونی نمی‌توانند به افراد زیر ۱۸ سال وام بدهند، بنابراین از دادگاه تقاضای گواهی رشد کرده و دادگاه نیز از پزشکی قانونی می‌خواهد که به‌طور مثال این دختر ۱۵ ساله به حدی از رشد رسیده است که در امور مالی خود به طور مستقل رفتار کند.
رییس بخش روانپزشکی اداره کل پزشکی قانونی اضافه می‌کند: بانک‌ها پس از دریافت گواهی رشد و عقدنامه، وام ازدواج را می‌دهند.
این مبلغ می‌تواند برای بسیاری از این افراد که از قشر ضعیف و فقیر جامعه هستند راهگشا باشد. صابری به خطراتی که دریافت این گواهی رشد ایجاد می‌کند، اشاره کرده و می‌گوید: دادن گواهی به دخترانی که هنوز آمادگی ذهنی و عقلی برای اداره امور مالی خود را ندارند سبب سوءاستفاده‌هایی مانند بخشیدن مهریه به طرف مقابل می‌شود.
سفره‌ات که خالی از نان باشد یک نان‌خور اضافه بهتر. پسر را می‌فرستی کارگری و دختر هم به اندازه کافی هست برای کار خانه، باقی برای سیرکردن شکم باید بنشینند سر سفره یکی دیگر. فقر عامل اصلی این‌گونه ازدواج‌هاست.
محسن کریمی جامعه‌شناس عامل فقر فرهنگ و ویژگی‌های قومی را هم اضافه می‌کند و می‌گوید: در برخی از مناطق چنین ازدواج‌هایی مرسوم است و قانون خودشان بر رسم و رسوماتشان حاکم است. او به آسیب‌های این نوع ازدواج‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: این کودکان با مهارت‌های زندگی آشنایی ندارند. بسیاری از این ازدواج‌ها به طلاق ختم می‌شود و طلاق گرفتن این کودکان باعث تداوم و تشدید زنانه شدن فقر می‌شود، چرا که فقری که خود منجر به ازدواج می‌شود با طلاق کودک امتداد می‌یابد و حتی آن را تشدید می‌کند.
وی راهکار جلوگیری از ازدواج کودکان را آموزش به خانواده‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی، مقابله با فقر فرهنگی و حمایت اقتصادی از خانوارهای فقیر عنوان کرد. زهرا سجادی، معاون امور خانواده مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز بر غیرقانونی بودن این ازدواج‌ها تاکید می‌کند و می‌گوید: ازدواج کودکان زیر ۱۸ سال ممنوع است و باید برای انجام این نوع ازدواج‌ها مجوز قانونی داشت.
او ادامه می‌دهد: این نوع ازدواج‌ها در مناطق گرمسیر که دختران زود به بلوغ می‌رسند مرسوم‌تر از سایر نقاط کشور است.
او از افزایش چنین آماری اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: اگر افزایش آمار‌ها صحت داشته باشد از طریق مشاور امور بانوان دادگستری و مراجع قضایی این موضوع و راهکارهای کاهش آن را پیگیری خواهیم کرد.
دست کوچک دختر گم می‌شود در دستان پهن و خشک مرد. مرد خندان است و دخترک هنوز نمی‌داند قرار است از فردا زن خانه مرد باشد و روزی برای نوه‌هایش از سختی و تلخی کودکی نکردن بگوید.

عکس: ایسنا