iran-emrooz.net | Mon, 11.07.2005, 10:51
يك سوم جمعيت ايران درگير اعتياد است
روزنامه اعتماد
دوشنبه ٢٠ تير ١٣٨٤
براساس آمارهای غيررسمی بيش از ٢٠ ميليون ايرانی به نوعی درگير مسائل و مشكلات ناشی از اعتياد هستند. در اين ميان اغلب اين مشكلات از وابستگی فرد و عدم توانايی او در ترك ناشی می‌شود.
يك روانپزشك با تاكيد بر اينكه ٩٠درصد معتادان علاوه بر مشكل وابستگی به مواد، يك يا چند اختلال روانپزشكی نيز دارند، می‌گويد: پژوهش‌های به عمل آمده نشان می‌دهد كه بيماری‌های روانی ارتباط بسيار نزديكی با اعتياد افراد دارند.
دكتر حسين فاضل با اشاره به اينكه توجه به سنجش و درمان بموقع اختلالات روانی توام در درمان و پيش‌آگهی اعتياد اهميت فراوانی دارد، می‌افزايد: بيشتر مراجعه‌كنندگان به مراكز درمانی اعتياد گروه سنی ٣٤٢٥ ساله هستند و بيشترين ماده مصرفی معتادان نيز طی تحقيقی كه در زمينه مشكلات روانی معتادان صورت پذيرفت ترياك با ٨٠ درصد بود.
وی ادامه می‌دهد:افسردگی خفيف با ٦٧ درصد، اختلالات اضطرابی با ٣٦ درصد و در محور دو اختلال شخصيت ضد اجتماعی ٤١ درصد جزو مشكلات روانی است كه معتادان دارند.
اين روانپزشك می‌گويد: مصرف مواد اعتيادزا روی اخلاق، انديشه، وجدان،احساس، روابط فردی،روابط خانوادگی، روابط اجتماعی، ميزان كارايی، روابط شغلی، رفتار و شخصيت، تاؤير منفی و ويرانگری می‌گذارد ضمن اينكه باعث تغيير در وضعيت صدا، دندان‌ها، لب‌ها، چشم‌ها و چهره می‌شود.
يك سوم جمعيت ايران با اعتياد درگيرند
رييس مركز تخصصی پيشگيری و درمان اعتياد تهران با تاكيد بر اينكه بيش از يك‌سوم جمعيت ايران به نحوی با اعتياد درگير هستند، می‌گويد: درحال‌حاضر حدود ٤ ميليون معتاد دركشور وجود دارد و با توجه به آمار ٥ نفره خانواده‌های ايرانی حدود ٢٠ ميليون از جمعيت ٧٠ ميليونی كشور درگير مسائل و مشكلات اعتياد هستند.
دكتر محمداسماعيل علی‌پور با اشاره به اينكه بر اساس تحقيقات صورت پذيرفته يكی از بستگان حدود ٧٠ درصد از معتادان معتاد هستند، می‌افزايد: بررسی‌های صورت‌پذيرفته نشان می‌دهد كه معتادان از خانواده‌های اعتياد هستند و به همين دليل بايد توجه ويژه‌يی به خانواده معتادان داشت.
وی با تاكيد بر اينكه با توجه به منابع محدود بهتر است كه برای پيشگيری از اعتياد از راس هرم اقدام شود، می‌گويد: اعتياد مجموعه‌يی از عوامل ژنتيكی،خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سياسی است و نقش خانواده در اعتياد فرزندان بسيار پررنگ است.
رييس مركز تخصصی پيشگيری و درمان اعتياد تهران با اشاره به اينكه برای پيشگيری از اعتياد بايد خانواده‌ها را به سمت شادی و نشاط هدايت كرد، می‌افزايد: يكی از زمينه‌هايی كه سبب اعتياد می‌شود افسردگی است.
وی با تاكيد بر اينكه افسردگی، اضطراب و اختلالات ناشی از ضربات روانی می‌توانند زمينه‌هايی برای اعتياد باشند، می‌گويد: كسانی كه حادؤه روانی سختی را پشت‌سر گذاشته‌اند بشدت مستعد اعتياد هستند بطوری كه تحقيقات نشان داده است كه اين گروه تا ٦٠ درصد مستعد به اعتياد هستند.
دكتر علی‌پور با اشاره به اينكه داشتن مهارت‌های زندگی احتمال ابتلا به اعتياد را كاهش می‌دهد،
می افزايد: مقابله با استرس، كنترل هيجانات، مهارت حل مساله، قابليت نه‌گفتن به ديگران، مهارت‌تصميم‌گيری، همدلی، تفكر نقادانه و تفكر مثبت و ارتباط موؤر مهارت‌هايی است كه خانواده‌ها بايد به فرزندان خود بياموزند تا آنها را در برابر اعتياد مصون كنند.وی با تاكيد بر اينكه معتادان اعتماد به نفس پايينی دارند، می‌گويد: معتاد بيمار است و مجرم‌دانستن معتاد فقط پاك كردن صورت مساله است.
تحقيقات نشان داده است كه پس از مدتی شكل سلول‌های مغز معتادان تغيير می‌كند و بر اين اساس معتاد دچار يك بيماری مزمن است و به جای مجرم‌دانستن معتاد بايد توجه ويژه‌يی به پيشگيری داشت چرا كه تحقيقات نشان داده است كه برخوردهای قهرآميز به هيچ‌وجه نمی‌تواند نتيجه موؤری داشته باشد.
رييس مركز تخصصی پيشگيری و درمان اعتياد تهران با اشاره به اينكه تاكنون اقدامات بسيار موؤری در زمينه معتادان در كشور صورت پذيرفته است، می‌افزايد: مراكز تخصصی درمان معتادان در كشور در زمينه خدمات غير دارويی مانند روان‌درمانی و مددكاری ضعيف هستند ضمن اينكه تاكنون اطلاع‌رسانی در زمينه مراكز تخصصی پيشگيری و درمان اعتياد صورت نپذيرفته است.
وی می‌گويد: اعتياد بيماری مزمنی است كه درمان دارد و هرچه مدت پيشگيری از عود طولانی‌تر باشد، احتمال برگشت اعتياد كمتر است.
دكتر علی‌پور اظهار می‌كند: خانواده‌ها می‌توانند به غير از روزهای تعطيل از ساعت ٩ صبح تا ٧ بعدازظهر با شماره‌های ٨٧٥٣٧١٥ و ٨٧٤٣٧١٠ تماس بگيرند و مسائل و مشكلات خود را با صدای مشاور در ميان بگذارند.
مبارزه با اعتياد نيازمند عزمی ملی است
يك مددكار اجتماعی با تاكيد بر اينكه مبارزه با اعتياد نيازمند عزمی ملی است، می‌گويد: ضمن اينكه بايد خود معتاد برای ترك اعتياد اقدام كند و خواستار ترك شود، خانواده وی نيز بايد در اين راه با وی مساعدت كنند.ايرج رهنما با اشاره به اينكه رفتار درمانی، گروه‌های خوديار، گروه درمانی و خانواده درمانی از روش‌های غير دارويی درمان اعتياد هستند، می‌افزايد: رفتار درمانی سبب خودآگاهی و تغيير در نگرش های اشتباه و منفی معتاد،تغيير رفتارهای غير انطباقی و ناسازگارانه، بهبود روابط بين فردی، آموزش قاطعيت و افزايش اعتماد به نفس معتاد می‌شود.وی با تاكيد بر اينكه در گروه درمانی مشكلات معتادان در جلسه‌های گروهی بررسی و حل می‌شود، می‌گويد:در خانواده درمانی با حضور روانپزشكان، روانشناسان، مشاوران و اعضای خانواده معتادان جلساتی تشكيل می‌شود و در اين جلسات شرايط ويژه حاكم بر معتاد و نيز علل گرايش به مواد اعتيادآور، بررسی شده و سپس تلاش می‌شود تا جو عاطفی مناسبی در خانواده برقرار شود.
اين مددكار اجتماعی اظهار می‌كند: گروه‌های خوديار نيز با شعارهايی همچون «نجات ما در همبستگی و پيوستگی برای بهبودی يكديگر است» تلاش دارد تا تغييرات اساسی در احساس، انديشه و رفتار اعضای خود كه معتادان ترك كرده هستند به‌وجود آورد. از اهداف ديگر گروه‌های خوديار، ترغيب و تشويق معتادان جامعه به ترك مواد مخدر و ورود به دنيای سلامتی و سعادت است.
مردم مراكز ترك اعتياد را نمی‌شناسند
مددكاری كه در يكی از مراكز پيشگيری وترك اعتياد تهران فعاليت می‌كند با تاكيد بر اينكه مراكز ترك اعتياد در جامعه معرفی نشده است، می‌گويد: مردم هنوز اطلاعات كاملی از اعتياد، علايم و مراكز درمانی آن ندارند.
سيد حسين صالحی با اشاره به اينكه سال‌ها رشد اعتياد دركشوراز مردم مخفی شده بود، می‌افزايد: سال‌ها مسوولان بر اين باور بودند كه حرف زدن از اعتياد بد آموزی دارد و ممكن است آموزش‌های نادرستی به جوانان بدهد و اين در حالی است كه نه‌تنها عدم اطلاع‌رسانی سبب كاهش آمار اعتياد نشد چه بسا سبب شد كه مردم به نوعی از روند روبه‌رشد اعتياد در كشور غافل شده و احتياط لازم را نسبت به نوع رفتار فرزندان و اطرافيان خود نداشته باشند.
وی با تاكيد بر اينكه اطلاع رسانی درباره مراكز درمان و پيشگيری از اعتياد در كشور بسيار ضعيف است، می‌گويد: خانواده‌ها پس از تلاش‌های فراوان انگيزه ترك اعتياد را در معتاد به‌وجود می‌آورند اما به دليل عدم اطلاع از مراكز درمانی به عطاری‌ها، داروخانه‌ها، مراكز غيرقانونی و حتی بقالی ها مراجعه می‌كنند اما به دليل عدم ارايه خدمات اصولی به رغم تمام زحمتی كه معتاد و خانواده وی كشيده‌اند به فاصله چند روز اعتياد دوباره عود می‌كند و اين جريان سبب كاهش اميد خانواده و خود فرد معتاد به درمان می‌شود.
تحقيقات بر روی معتادان حاكی است با سوادبودن يا داشتن تحصيلات نسبتا بالا، تاثير چندانی در اجتناب از مصرف مواد مخدر نداردأ چنانچه بيش از ٤٨ درصد مردان معتاد مورد مطالعه در تحقيقی كه بر روی تمام معتادان مرد مراجعه‌كننده به مراكز درمانی خود معرف سازمان بهزيستی، مراكز خودگران تشكل‌های مردمی و ... صورت گرفته است، دارای تحصيلات متوسطه و ٢٠ درصد فوق ديپلم و بالاتر بوده‌اند.
بر اساس اين تحقيقات بيش از ٨١ درصد اين معتادان «عدم همراهی بستگان و دوستان» را مانع درمان اعتياد خود و ٣٧ درصد آنها علت بازگشت به اعتياد را «اضطراب و فشار روحی» می‌دانند.
از سويی ديگر، ٥٨ درصد اين مردان، متاهل و حدود ٣٥ درصد آنها دارای يك يا دو فرزند بوده‌اند كه ٥٣درصد آنها سن شروع مصرف سيگار خود را بين ١١ تا ٢٠ سالگی اعلام كرده‌اند. اين تحقيقات حاكی است كه ٨٣ درصد معتادان عنوان كرده‌اند كه بارها اقدام به ترك كرده‌اند بطوری كه از بين آنها ٥٠ درصد بيش از سه بار سابقه ترك داشته‌اند.
حدود ٤ ميليون از جمعيت ٧٠ ميليونی كشور معتاد و بيش از ٢٠ ميليون‌نفر يعنی حدود يك‌سوم جمعيت كشور با اعتياد درگيرند اما برای اين قشر دولت چه می‌كند؟