قانون كاهش آلودگى هوا پس از ۱۵ سال اجرا نشده است

خراسان
با جدى شدن بحث آلودگى هوا در كلان شهرها به ويژه تهران طى سال هاى گذشته و اظهار نگرانى از سوى كارشناسان و مسئولان، مجلس بر مبناى اصل پنجاهم قانون اساسى كه بر پاك سازى و حفاظت هوا از آلودگى هوا تأكيد دارد، در سال ۱۳۷۴ قانون كاهش آلودگى هوا را در ۳۶ ماده به تصويب رساند. اما با گذشت ۱۵ سال از تصويب، اين قانون اجرا نشده است و به همين دليل شاهد افزايش آلودگى هوا در كلان شهرهاى تهران، مشهد، كرج، اراك، اهواز، تبريز، شيراز و اصفهان ايم و نمونه بارز آن آلودگى شهر تهران است كه در روزهاى اخير به وضعيت هشدار در آمده و منجر به تعطيلى ادارات، مدارس و... شده است.دكتر امى مشاور رئيس سازمان محيط زيست و محقق در بحث آلودگى هوا در اين باره به خراسان گفت: مشكلى كه در مورد آلودگى هواى كلان شهرها به ويژه تهران وجود دارد، اجرا نشدن قانون كاهش آلودگى هوا پس از گذشت ۱۵ سال است. در حالى كه اگر قانون اجرا مى شد قطعا معضل آلودگى هوا در تمامى كلان شهرها برطرف مى شد. وى افزود: يكى از مواردى كه در اين قانون تصريح شده ممنوعيت تردد خودروهاى دودزا و غير استاندارد است كه متأسفانه هم چنان شاهد تردد اين خودروها در شهرها و كلان شهرهاييم و در حال حاضر بيش از ۵۰ درصد خودروهاى سوارى كه در كشور تردد مى كنند، يعنى حدود ۴.۵ ميليون خودرو ، دودزا و فاقد استاندارد و آلاينده جدى هوا مى باشند. تردد ۴.۵ ميليون خودرو در شهرها به ويژه در كلان شهرها از جمله عوامل آلودگى هواست كه بنا به گفته اين مسئول بر مبناى مواد ۴،۳ و ۵ قانون كاهش آلودگى هوا بايد تردد آن ها ممنوع و از رده خارج مى شدند اما پس از گذشت ۱۵ سال هنوز اين امر محقق نشده است. بنا به گفته دكترامى تعدادى از ۴.۵ميليون خودروى دودزا و آلاينده، خودروهاى فرسوده اند و تعدادى از آن ها فاقد استاندارد و دودزا مى باشند كه هنوز به سن فرسودگى نرسيده اند و از عوامل اصلى آلودگى هوا محسوب مى شوند. وى افزود: آمار حاكى از آن است كه منابع متحرك شامل موتورسيكلت ها خودرو هاى سوارى و سنگين و هواپيما عامل ۷۰ تا ۹۰ درصد آلودگى هوا در كلان شهرها مى باشند و منابع ثابت نظير كارخانجات و صنايع عامل ۱۰ تا ۳۰ درصد آلودگى هوايند. بنابراين اگر همين سه ماده از قانون كه بر ممنوعيت تردد خودروهاى دودزا و فاقد استاندارد تاكيد دارد اجرا مى شد در حال حاضر آلودگى هوا بسيار ناچيز بود و ۷۰ تا ۹۰ درصد مشكل آلودگى هوا بر طرف مى شد.مديركل سابق دفتر آلودگى هواى تهران هم چنين گفت: آمار حاكى از آن است كه در منابع متحرك نيز سهم موتورسيكلت در آلودگى هوا ۳۵ درصد و سهم خودروهاى سوارى نيز ۳۵ درصد است و خودروهاى سنگين و هواپيما نيز ۳۰ درصد در آلودگى هوا سهم دارند.وى افزود: يكى از مواردى كه منجر به افزايش كيفيت توليد خودروهاست، رعايت استانداردهاى روز جهان در توليد خودروها مى باشد كه از اول امسال رعايت استاندارد يورو ۳ براى خودروها الزامى شده است در حالى كه خودروسازان از اجراى آن سرپيچى كردند و خودروها هم چنان با استاندارد يورو يك توليد مى شوند. بنابه گفته اين مسئول در استاندارد يورو ۳ ميزان آلايندگى هوا توسط خودرو حداقل است.وى هم چنين در پاسخ به اين كه معاينه فنى براى خودروها در حال اجراست و نبايد خودروهاى غير استاندارد برچسب معاينه فنى دريافت كنند، گفت: استانداردهاى معاينه فنى بر مبناى اين قانون بايد روز به روز و به حدى ارتقاء يابد كه به خودروهاى دودزا و آلاينده هوا و داراى سوخت ناقص برچسب معاينه فنى داده نشود، در حالى كه خودروهاى مستعمل و غيراستاندارد كه به سن فرسودگى نرسيده اند، خيلى راحت برچسب و تاييد معاينه فنى دريافت مى كنند. بنابراين اجراى ناقص اين ماده قانونى نيز يكى از دلايل آلودگى هواست. معصومه ابتكار، رئيس كميته محيط زيست شوراى شهر تهران و رئيس اسبق سازمان محيط زيست نيز در اين باره گفت: اعمال سخت گيرانه براى استانداردسازى توليد خودروهاى سبك و سنگين با تاخير مواجه است. بنابراين تا زمانى كه خط توليد استاندارد نداريم و سخت گيرى نيز وجود ندارد، اين مشكلات در زمينه آلودگى هوا وجود خواهد داشت.دكتر امى، مشاور رئيس سازمان محيط زيست نيز با اشاره به روند نامطلوب از رده خارج كردن خودروهاى فرسوده گفت: در حال حاضر ۴.۵ ميليون خودروى فرسوده، مستعمل و در مجموع دودزا و آلاينده هوا در كشور در حال ترددند. در حالى كه پس از ۱۵ سال از تصويب قانون جامع كاهش آلودگى هوا و اجراى طرح جايگزينى خودروهاى فرسوده فقط ۸۵۰ هزار خودروى فرسوده اسقاط و از رده خارج شده است.وى افزود: براساس گزارش سازمان جهانى بهداشت خسارت ناشى از آلودگى هوا كه شامل مرگ و مير، بروز بيمارى هايى نظير سرطان، بيمارى هاى قلبى و عروقى، كاهش طول عمر و بيمارى هاى عصبى مى شود در ايران هر سال ۸ ميليارد دلار است كه با كاهش آلودگى هوا از وارد آمدن اين خسارت ها به دولت جلوگيرى مى شود. وى همچنين به برنامه ۱۰ ساله مصوب دولت براى كاهش آلودگى هواى تهران به دليل حساسيت آن اشاره كرد و گفت: اين برنامه نيز كه ۱۰ سال پيش براى كاهش آلودگى هواى تهران تدوين و تصويب شده بود، اجرا نشده و به همين دليل هر سال با وضعيت حادترى در شهر تهران در زمينه آلودگى هوا رو به روييم.وى افزود: بر مبناى مطالعات ما تهران، حداكثر گنجايش ۶۰۰ هزار خودرو را دارد كه در صورت حركت اين خودروها با سرعت متوسط ۳۰ كيلومتر مشكل آلودگى هوا به حداقل مى رسد، اما متاسفانه تعداد خودروهايى كه روزانه در تهران تردد مى كنند، سه برابر ميزان استاندارد و حدود يك ميليون و ۸۰۰ هزار دستگاه است كه سرعت آن ها به يك سوم كاهش يافته و منجر به ترافيك شده است و در اين حالت خودرو در بدترين شرايط كار و گازهاى آلاينده هوا توليد مى كند. علاوه بر اين كه از يك ميليون خودرويى كه در كشور توليد مى شود، ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار خودرو در تهران شماره گذارى مى شود.امى همچنين اجرا نشدن طرح خروج بخش صنعت را از شرق تهران كه در مسير باد قرار دارد، از ديگر دلايل آلودگى هواى تهران ذكر كرد و گفت: متاسفانه آلودگى هواى تهران و به تدريج ساير كلان شهرها به وضعيت حادى دچار شده است و بايد هر چه سريع تر دولت اهتمام ويژه اى به اجراى قانون كاهش آلودگى هوا و برنامه جامع كاهش آلودگى هواى تهران داشته باشد.بنا به گفته اين مسئول در برنامه ۱۰ ساله قرار بود ۷ خط مترو در تهران ايجاد شود كه اين امر محقق نشده است علاوه بر اين كه وضعيت ناوگان حمل و نقل عمومى هنوز به حد مطلوب نرسيده است. به گزارش ايسنا، معصومه ابتكار، رئيس كميته محيط زيست شوراى شهر تهران با اشاره به اين كه در اجراى برنامه جامع كاهش آلودگى هوا كم كارى شده است، گفت: اين برنامه چند سالى است كه در عمل متوقف شده است.ابتكار با بيان اين كه در اين چند سال حتى بازنگرى در اين برنامه صورت نگرفته است، اضافه كرد: براى توسعه حمل ونقل عمومى به جاى فراهم كردن زيرساخت ها و توسعه اتوبوس هاى گازسوز، دولت در مصوبه اى توليد و فعاليت اتوبوس هاى ديزلى را آزاد كرد و تردد اين اتوبوس ها با سوخت گازوئيل كه استاندارد جهانى را ندارد، آزاد شد.
در خور اشاره است، برنامه ۱۰ ساله كاهش آلودگى هواى تهران در سال ۱۳۷۹ به تصويب رسيد كه مهلت اجراى آن تا پايان سال ۸۹ يعنى امسال است. زمان اجراى اين برنامه به اتمام رسيده است و بايد بر مبناى اين برنامه تا پايان امسال وضعيت هواى تهران سالم و پاك شود كه اين امرتا كنون محقق نشده است.