خانواده دوران تجديد حيات را تجربه مى كند

روزنامه اعتماد
بالا رفتن آمار طلاق به گونه يى كه از هر چهار پيوند زناشويى در پايتخت يكى منجر به جدايى مى شود به اضافه خلأ هاى قانونى و افزايش آمار ابتلا به ايدز و ساير آسيب هايى از اين دست بارديگر مسوولان را به فكر چاره انديشى انداخته است. روز گذشته براى واكاوى برخى از علل متزلزل شدن نهاد خانواده در كشور مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام همايشى را با عنوان تحكيم نهاد خانواده برگزار كرد. نخستين سخنران اين همايش حسن روحانى رياست اين مركز بود كه در فرازى از سخنانش گفت؛ امروز نهاد خانواده برخلاف گذشته به سمت حداقلى حركت مى كند. امروزه فرزندان به دليل شرايط حاكم از جنبه هاى گوناگون از پدر و مادر فاصله مى گيرند. روحانى گفت؛ خانواده معناى اصلى اش همواره با يك قرارداد اجتماعى، يك پيوند حقوقى و پيوند عاطفى توام و همراه بوده است. ساخت اخلاق اجتماعى، هنجارهاى اجتماعى و حتى ارزش ها ريشه اش از منشاء خانواده نتيجه مى گيرد. رئيس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت؛ تاثير ارتباطات جهانى كارى كرده است كه همه ديوارهاى گذشته فروريخته است. امواج راديو و تلويزيون و ساير رسانه هاى گروهى به همه جا رسوخ كرده است و اين ارتباطات روز به روز وسيع تر مى شود. او گفت؛ بسيارى از ارزش هاى حياتى كه قبلاً از خانواده صادر مى شد در حال حاضر وارد خانواده مى شود. تضعيف اخلاق معنوى در جامعه بر روابط عاطفى خانواده تاثير گذاشته است. روحانى تاكيد كرد؛ مشكل ازدواج با وام دادن درست نمى شود بلكه بالاترين تشويق براى ازدواج فراهم كردن شغل مناسب است. روابط حاكم بر خانواده نسبت به گذشته تغيير پيدا كرده است. در نتيجه مرزبندى هاى جنسيتى تغيير كرده است. به طورى كه امروز به جاى اقتصاد فردى، اقتصادى با مشاركت زوجين شكل گرفته است.دكتر تقى آزادارمكى استاد جامعه شناسى دانشگاه تهران يكى ديگر از سخنرانان اين همايش بود كه با انتقاد از بحث فروپاشى خانواده در ايران سخنرانى را آغاز كرد. او گفت؛ آيا ما واقعاً به مرز فروپاشى رسيده ايم يا خانواده در ايران تجديد حيات را تجربه مى كند و ما از اين مساله غافل مانده ايم. اين استاد دانشگاه ادامه داد؛ اتفاقى كه امروز با آن روبه رو هستيم اين است كه اختلاط نهادهاى مختلف اعتقادى و حكومتى به لحاظ كاركردى و مداخله گرى در كار همديگر باعث شده هيچ كدام وظايف خود را به درستى انجام ندهند. دولت بايد نظم و امنيت را برقرار مى كرد كه به جاى آن مدعى اخلاق و فرهنگ شده و الان دخالت در ازدواج يكى از كارهاى مهم دولت به حساب مى آيد. اعتقادات هم قرار بود اخلاق و معنويت را رواج دهد اما اين وظيفه را رها كرده و چسبيده به ازدواج. خانواده هم كه بايد فرد مدرن را تربيت كند كاركرد خود را از دست داده و دارد كار نهادهاى ديگرى مثل دين را انجام مى دهد.آزادارمكى در پايان با انتقاد از فرهنگ سازى نادرست طى چندين دهه گذشته در كشور گفت؛ با كم كردن شأن و منزلت پدر در خانواده، او را كشتيم و همه اقتدار و هيمنه اش را از او گرفتيم. ارمكى تصريح كرد؛ البته منظور من از اين جمله دفاع از پدرسالارى نيست منظورم اين است كه نقش فرمانده بودن پدر را در خانواده براى رسيدن به تساوى جنسيتى از او گرفتيم و در عوض به منزلت زن هم چيزى اضافه نكرديم و اين باعث شد هم زن و هم مرد هويت خود را از دست بدهند. در ادامه اين همايش قاسم يزدان پناه معاون آموزشى و پژوهشى سازمان سما با هشدار نسبت به افزايش طلاق هاى توافقى كه مختص جامعه روشنفكرى كشور است، گفت؛ شرايط جامعه ما به گونه يى است كه امكان تحصيل براى پسران ميسر نيست و افزايش بحران آميز تعداد ورودى دختر به دانشگاه ها آنها را مجبور كرده با پسرانى كه تحصيلات كمترى از آنها دارند، ازدواج كنند و اين باعث بحران در خانواده مى شود. به گزارش ايلنا قاسم يزدان پناه در اين همايش گفت؛ در گذشته مسوولان مدارس براى كنترل دانش آموزان كه مبادا با خود چيزى را حمل كنند كه براى اخلاق و تربيت آنها خطرناك باشد، جيب و كيف مدرسه آنها را مى گشتند اما در حال حاضر در جيب اكثر دانش آموزان ما يك موبايل وجود دارد كه از آن مى توانند هم به عنوان ضبط صوت هم به عنوان آلبوم تصاوير استفاده كنند و هر زمان كه خواستند با هر كسى در بيرون از خانه تماس مى گيرند يا به او پيام مى فرستند، بنابراين ديگر محيط خانه هم براى نوجوانان و دانش آموزان فضاى امنى نيست. او ادامه داد؛ با نگاهى به آمارهاى طلاق در كشور مشاهده مى شود تعداد طلاق هاى توافقى كه مختص به جامعه روشنفكرى كشور است، رو به افزايش است و اين نشان دهنده اين است كه با وجود اينكه دختران و پسران جوان ما در نظام خانواده، آموزش و پرورش و آموزش عالى رشد كرده اند چگونه زيستن در محيط خانواده را ياد نگرفته اند و شيوه برخورد با زندگى را بلد نيستند. او ادامه داد؛ نظام تعليم و تربيت و نظام خانواده، تاثير و تاثر متقابل بر هم دارند و غفلت از هر كدام باعث مى شود ديگرى نتواند وظيفه اش را به خوبى انجام دهد. يزدان پناه تصريح كرد؛ در حال حاضر جامعه ما با يك بحران روبه رو است و آن افزايش تعداد ورودى دختران به دانشگاه هاى كشور است. او ادامه داد؛ شرايط جامعه ما به گونه يى است كه امكان تحصيل براى پسران ميسر نيست زيرا بسيارى از پسران به دليل سربازى رفتن مجبور هستند از دانشگاه دست بشويند يا به دليل اينكه بايد شغلى داشته باشند تا با آن هزينه زندگى خود و خانواده آينده شان را تامين كنند فرصتى براى تحصيل ندارند و اين باعث شده است دختران بيشتر دانشگاه هاى كشور را قبضه كنند. يزدان پناه تاكيد كرد؛ افزايش ورود دختران به دانشگاه ها باعث مى شود تعداد دختران تحصيلكرده افزايش يابد و هنگام ازدواج اين دختران مجبور هستند با پسرانى كه تحصيلات كمترى از آنها دارند، ازدواج كنند و اين باعث بحران در خانواده مى شود.