تبليغ يا بهانه ای برای اشتغال؟!

دوشنبه، ۱۶ خرداد ۱۳۸۴
به نظر می رسد يکی از دلايلی که سبب گرايش مردم به فعاليتهای انتخاباتی می شود، بهره گيری مادی است. ايجاد شغل موقت و درآمد زايی برای مدت کوتاه سبب گرايش عده ای از مردم به فعاليتهای انتخاباتی شده است. در اين شرايط اطرافيان کانديداها ،فعالان ستاد ها و نيروهای داوطلب مردمی هر يک به تناسب موقعيت خود از ضيافت انتخابات بهره می برند!

شايد مثل قديمی "اين کار اگر برای من آب ندارد، برای تو که نان دارد" وصف حال برخی از کانديداهای فعلی انتخابات است. اگر حضور در اين عرصه برای بعضی آب (مقام رياست جمهوری) ندارد اما برای اطرافيان و فعالان ستاد انتخاباتی منافع زيادی دارد.

در شرايط موجود به دليل نارساييهای اقتصادی و آمار بالای بيکاران در جامعه، بعضی ازمردم به خصوص جوانان چشم به موقعيتها و فرصت های مقطعی دوخته اند و در شرايط مختلف از طريق شغل های موقت امرار معاش می کنند. يکی از اين فرصت ها تبليغات انتخاباتی کانديداها است که قشری از بيکاران جامعه ،به خصوص جوانان را به خود جذب کرده است. آنها به فراست دريافته اند که می توان از فرصت انتخابات به خوبی استفاده کرد.

اما نکته قابل توجه فعاليت همزمان برخی از فعالان مردمی در ستادهای انتخاباتی کانديداهای مختلف است. بعضی از اين افراد صبح ها در ستاد تبليغاتی يک کانديدا و بعدازظهرها در ستاد کانديدای ديگری مشغول به کارند. آنها سعی می کنند از اين فرصت تا حد امکان بهره ببرند.

"سعيد.ش" يکی از اين افراد در مورد اينکه چطور همزمان در ستاد انتخاباتی دو کانديدای رقيب فعاليت می کند، می گويد: به دليل شلوغی ستاد و تعداد زياد مراجعين کسی متوجه اين مسائل نمی شود.

وی ادامه می دهد:برای من هم فرقی نمی کند که در کدام ستاد کار کنم مهم اين است که پولی در بياورم.

وی در خصوص مبلغی که در قبال فعاليتش دريافت می کند، می گويد: ستاد آقای ... صحبت۳۰۰ هزار تومان برای ۳۰روز را کرده اند.ستاد ... هم قول يک سکه تمام بهار داده اند.

اما از ديگر دلايل فعاليت جوانان در ستادهای تبليغاتی نقشی است که به آنها واگذار می شود و احساس به حساب آمدن و موثر بودن را در آنها شکل می دهد(حس تعلق نظريه مازلو). برخی از جوانان حتی بدون دستمزد و تنها برای ارضای نيازهای روحی و هيجانی خود در ستادهای تبليغاتی فعاليت می کنند.


افرادی با موقعيتهای اجتماعی بالا هم تمايل به فعاليت در ستادهای تبليغاتی دارند. روزانه تعداد زيادی از اقشار تحصيلکرده به اميد اخذ پست های مديريتی و اجرايی احتمالی به ستاد تبليغاتی کانديدا ها مراجعه و پيشنهاد فعاليت های انتخاباتی را می دهند. با وجود اين برخی نيز تنها به دليل علاقه و اعتقاد به کانديدای مورد نظر برای وی فعاليت می کنند.

"محمد.گ" استاد دانشگاه که برای فعاليت انتخاباتی به ستاد يکی از کانديداها مراجعه کرده می گويد: به خاطر علاقه ای که به اين کانديدا دارم و برای کمک تبليغاتی و ايفای نقش کوچکی در توسعه سياسی کشور به اينجا آمده ام.

وی تصريح می کند: برخی از افراد با هدف کسب منافع مالی به ستادها مراجعه می کنند اما من برای کمک به کانديدای مورد نظرم به ستاد وی آمده ام.

به نظر می رسد نحوه پذيرش و بکارگيری فعالان انتخاباتی ضابطه مشخصی ندارد و ستاد های تبليغاتی فقط سعی در بالا بردن تعداد نيروهای مردمی فعال در ستاد خود را دارند.آنها تصور می کنند ميان تعداد افراد فعال در ستاد و آرای کانديدای مورد نظر رابطه مستقيمی برقرار است.

"وحيده.ش" مسول پذيرش و پاسخگويی مراجعان مردمی ستاد مرکزی يکی از کانديداها می گويد: به طور متوسط روزی ۱۰۰ نفر برای فعاليت به اين ستاد مراجعه کرده و در خواست همکاری دارند.

وی اظهار می دارد: کسانی که مراجعه می کنند به طرق مختلف تمايل به فعاليت دارند. برخی ايده و فکر جديدی برای تبليغات دارند، بعضی می خواهند مغازه و منزل خود را برای تبليغات در اختيار ستاد بگذارند و تعدادی هم می خواهند در زمينه هايی چون نصب بيلبورد، پوستر و کارهای خدماتی و غيره فعاليت کنند.

وی در مورد ميزان دستمزد فعالان مردمی ستاد می گويد: با توجه به زمينه فعاليت آنها، ميزان دستمزدها متفاوت است. به عنوان مثال اگر کسی مغازه خود را در اختيار ما بگذارد کارشناسان ستاد پس از بررسی محل مبلغی را به عنوان کارمزد پيشنهاد می کنند.

وی تاکيد می کند: ما سعی می کنيم بيشتر افرادی را که به ستاد مراجعه می کنند جذب کنيم.

کارشناسان تبليغاتی معتقدند،ستادهای تبليغاتی با جذب افرادی که نه امتياز علاقه شخصی به کانديدای مورد نظر را دارند و نه از تخصص و تواناييهای ارتباطی لازم برای تبليغات و فعاليتهای انتخاباتی بهره هستند، از کار خود نتيجه ای نخواهند گرفت.

اما نکته جالب توجه ديگر در خصوص جذب نيروهای مردمی، وعده ارايه "توصيه نامه" است.

در ستاد يکی از کانديداها فردی که خود را نيروی ويژه (رابط کانديدا و ستادهای تبليغاتی او) ستاد معرفی می کند، می گويد: در اينجا مبلغ قابل توجهی به افراد داده نمی شود و بيشتر آنها به دليل علاقه شخصی خود کار می کنند. البته در صورت نياز توصيه نامه هايی به آنها داده می شود که افراد بوسيله آن می توانند برخی مشکلات خود را حل کنند.

وی که نمی خواهد نامش فاش شود، در پاسخ به اينکه توصيه نامه ها از طرف چه کسی داده می شود، می گويد: اين نامه ها را اطرافيان... از جمله آقای... وزير سابق... امضا می کنند.

بر اساس آنچه که مسئولان ستادهای تبليغاتی می گويند برخی نيروهای داوطلب مردمی را مردان و از بين آنها جوانان بيکار تشکيل می دهند. اين جوانان نه برای تبليغ کانديدای مورد علاقه خود، بلکه برای کسب درآمد به ستادها مراجعه می کنند و ميزان رای کانديدای مورد نظر برايشان اهميتی ندارد. بنابر اين بهتر است مسئولان ستاد ها با خرج مبالغ بيشتر نيروهای قويتری را استخدام کنند ،چيزی که اين روزها زمزمه های آن به گوش می رسد. اين بار کانديداها درصدد جذب هنرمندان، قشر فرهيخته جامعه و فعالان سياسی هستند.

پروفسور "حسين باهر" رفتار شناس اجتماعی، درخصوص علل گرايش جوانان به فعاليت های انتخاباتی، می گويد: جوانان با فعاليت در ستادها به دنبال برآوردن نيازهای اساسی و مبرم خود هستند. اين نيازها از منظرهای گوناگون روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی قابل بررسی است.

وی می افزايد: بيکاری فراگير از جمله علل اقتصادی است که سبب گرايش جوانان به فعاليت های انخاباتی شده است آنها انتخابات را فرصتی برای فرار از بيکاری و کسب درآمد می دانند.

وی اظهار می دارد: از منظر روانشناختی تبليغات انتخاباتی به جوانان فرصت می دهد تا هيجانهای درونی خود را تخليه و ارضا کنند. اين کار به طور کاذب و موقت، احساس داشتن شخصيت اجتماعی و سياسی را در آنها شکل می دهد.

وی تصريح می کند: ساخت مديريتی بسته و عدم وجود زمينه های مشخص برای ارتقای فعاليت سياسی و اجتماعی افراد سبب شده بعضی از مردم فعاليت در ستادها را يکی از راههای نزديک شدن به ساختار قدرت بدانند و اميدوار باشند که در صورت پيروزی کانديدای مورد نظر خود در ليست امتيازات بعدی قرار بگيرند.

عضو هيات علمی دانشگاه شهيد بهشتی تاکيد می کند: جوانان لزوما نه به دليل اعتقاد به کانديدايی خاص، بلکه برای ارضای نيازهای اقتصادی، روانی و اجتماعی خود وارد فعاليت های انتخاباتی شده اند. به همين دليل امروزه ديده می شود بعضی از آنها همزمان در چند ستاد مختلف فعاليت می کنند.

باهر با يادآوری فعاليت های انتخاباتی جوانان در سال ۷۶ ادامه می دهد: در آن زمان شرايط با امروز متفاوت بود. جوانان انگيزه های سياسی و اجتماعی زيادی داشتند و اميدوار بودند با پيروزی آقای خاتمی تحولات اساسی در جامعه ايجاد شود، در واقع آنها برای پيشبرد اعتقادات سياسی و اجتماعی خود فعاليت می کردند.

وی در ادامه اظهار می دارد: اما امروزه بيشتر جوانان اعتقاد خود را به دليل وعده های تکراری از دست داده اند و تنها به دلايل شخصی و برای رفع نيازهای خود فعاليت می کنند. در حالی که اعتقادی به کانديدای مورد نظر و وعده هايی که می دهد، ندارند.

اين استاد دانشگاه درباره علت گرايش قشر متوسطه به بالای جامعه در فعاليت های انتخاباتی می گويد: بعضی از اقشار تحصيلکرده همچون اساتيد دانشگاه به اعتبار موقعيت اجتماعی خود اقدام به فعاليت های انتخاباتی می کنند و اميدوارند با شناساندن و معرفی خود به کانديداها و فعاليت در ستادها، از آنان در پست های مديريتی و اجرايی استفاده شود.

وی همچنين در خصوص پديده ارايه توصيه نامه به نيروهای مردمی در قبال فعاليت آنها می گويد: اين مساله که برخی از ستادها برای جذب مردم به آنها وعده اعمال نفوذ و دادن توصيه نامه می دهند به فرهنگ سياسی و اجتماعی جامعه و حاکم بودن فرهنگ رابطه بر ضابطه در ادارات و موسسات دولتی کشور بر می گردد.

باهر با بيان اينکه ميان حاميان حزبی و تشکيلاتی کانديداها و ميزان استفاده آنها از فعالان مردمی رابطه غير مستقيم برقرار است،تاکيد می کند: بعضی از کانديداها که از حمايت احزاب عمده برخوردار نيستند و نمی توانند از توان تشکيلاتی و انسانی آنها استفاده کنند لذا مجبور به تامين نيروی انسانی مورد نياز خود از طريق جذب فعالان مردمی هستند . به همين دليل برخی ستادها با دادن امتيازات بيشتر در صدد جذب تعداد بيشتری از نيروهای مردمی هستند.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اينکه برخی از کانديداها با ارائه پيشنهادات مختلف در صدد جذب فعالان سياسی هستند، می افزايد: فعالان سياسی از گروه های مرجع جامعه محسوب می شوند و بعضی از کانديداها به هر طريقی سعی در جلب نظر آنها دارند که پرداخت پول و به اصطلاح خريدن آنها يکی از راه های اين کار است.