نهادی دمکراتیک، مستقل و غیرانتفاعی

.(JavaScript must be enabled to view this email address)
سه شنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۸۴
در کشور ما ايران کودکان و نوجوانان بسياری هستند که به سبب عدم برخورداری از امکانات مادی از آموزش و پرورش باز می‌مانند. آنها در سنين رشد و پويايی مجبور می‌شوند برای تأمين نيازهای خود و خانواده آموزش را رها کنند و وارد بازار کار گردند و چه بسا در اين تلاش ناموفق گشته و به عرصه‌های ناسالمی کشيده شوند. هم اکنون تعداد بيشماری از کودکان و نوجوانان از نظر مادی در شرايطی به سر می‌برند که اگر به موقع به ياری آنها شتافته نشود بيم آن ميرود که به صف بيشمار کودکان خيابانی بپيوندند. انجمن ياری يکی از انجمن‌هايی است که در زمينه ياری رسانی به کودکان تلاش می‌کند. با مسعود ابراهيمی واريانی يکی از مسئولين اين انجمن به گفتگو نشستيم که در زير می‌خوانيد.

ضمن سپاس از اينکه دعوت ما را پذيرفتيد، می‌خواستم خواهش کنم که در آغاز در رابطه با دليل تشکيل انجمن ياری توضيح بدهيد؟
ـ در اواخر سال ۱۹۹۸ بحث و گفتگو در باره کودکان خيابانی در روزنامه‌های ايران به شکل گسترده‌ای مطرح شده بود. پديده کودکان خيابانی با بازتاب گسترده‌ای که پيدا کرده بود کاملاً نگران کننده بود. طرح مسئله کودکان خيابانی و عوارض زيانبار آن برای جامعه سبب شد که افراد و گروه‌های انسان‌دوست برای کمک دست به کار شوند. تأثير تلاش آنها به زودی در بيرون از ايران نيز نمايان شد. ايرانيان خارج از کشور نيز به شکل فردی و يا گروهی، مستقيم و يا در ارتباط با انجمن‌های داخل کشور برای کمک کودکان نيازمند تلاش خود را آغاز کردند. نطفه‌های تشکيل انجمن ياری بر بستر چنين شرايطی بسته شد.

لطفاً مقداری در باره چگونگی تشکيل انجمن توضيح بدهيد. برای تشکيل انجمن چه مراحلی را گذرانديد و چه مشکلاتی داشتيد؟
پس از رسيدن گزارش‌هايی در رابطه با کودکان خيابانی از ايران به سوئد تعدادی (حدود ۱۰ نفر) از ايرانيان ساکن شهر اپسالا نير برای چاره جويی و پيدا کردن راهی برای کمک دور هم گردآمدند. پس از مدتی گفتگو و رايزنی به اين نتيجه رسيدند که مسئله کودکان خيابانی در ايران با گسترده گی که پيدا کرده است به يک مشکل ملی تبديل شده است که بايد دولت با پذيرش مسئوليت خود در اين زمينه، ايجاد يک نهاد مستقل، گرفتن کمک از افراد توانمند و با تجربه و اختصاص بودجه کافی برای حل مشکل اقدام نمايد. برداشت اين بود که حل مشکلی که ابعاد ملی پيدا کرده است را نمی‌توان با کمک افراد انسان‌دوست و يا انجمن‌های غير دولتی حل کرد. افراد و انجمن‌های غير دولتی در بهترين حالت می‌توانند نقش کمکی داشته باشند.
در برابر سئوالی که پس ما چه کاری می‌توانيم انجام دهيم پس از بررسی دوباره و همه جانبه به اين نتيجه رسيديم که اگر کودکان نيازمند امکان ادامه آموزش داشته باشند خطر خيابانی شدن آنها کمتر می‌شود. بررسی‌های گوناگون نشان داده بود که اکثر کودکان خيابانی از خانواده‌های پر جمعيت و کم درآمد هستند که در حاشيه شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند. آنها ابتدا برای کار و کسب درآمد برای خود و خانواده است که مدرسه را رها می‌کنند و به خيابان کشيده می‌شوند. کودکی که مدتی در خيابان به سر برد و با درآمد آشنا شود را به سادگی نمی‌توان دوباره پشت ميز مدرسه نشاند.
کودکان خيابانی پس از مدتی به دام افراد و گروه‌های سودجو گرفتار می‌شوند که انتهای راه بزه کاری، دزدی و سرقت و ديگر عوارض با مطلوب است.
پس از بررسی‌های اوليه به اين نتيجه رسيديم که انجمنی را تشکيل دهيم تا با کمک به کودکان نيازمند برای ادامه آموزش از خيابانی شدن آنها جلوگيری کند. در حقيقت ما برای انجمنی که می‌خواستيم تشکيل دهيم وظيفه پيش گيری از خيابانی شدن کودکان را به عنوان بنيادی‌ترين وظيفه در نظر گرفتيم. ما ميدانستيم اگر بتوانيم از خيابانی شدن يک کودک جلوگيری کنيم می‌توانيم از تعداد بزهکاران در آينده تعدادی بکاهيم چرا که هر کودک خيابانی به نوبه خود می‌تواند تعداد ديگری را به خيابان بکشاند.
ما مدت چند ماه هر هفته يکبار نشست داشتيم و روی يک اساسنامه که تصميم داشتيم بر مبنای اصول دمکراتيک تدوين شود کار کرديم. پس از کامل شدن اساسنامه انجمن را با نام ياری و با يک هيئت رئيسه موقت به ثبت رسانديم. تماس‌های فردی خود را برای اينکه تعداد بيشتری را در جريان کارمان قرار دهيم گسترش داديم. آز انجا که هيئت رئيسه موقت منتخب افراد تشکيل دهنده انجمن بود تصميم گرفتيم با يک فراخوان همگانی نخستين مجمع عمومی انجمن را در سپتامبر ۲۰۰۰ در اپسالا تشکيل دهيم. در نشست اول نزديک به ۵۰ نفر شرکت کردند که ۳۰ نفر برای عضويت نام نويسی کردند و هيئت رئيسه و بازرسان انجمن بر مبنای اصول دمکراتيک بر گزيده شدند.
از انجا که تمامی افرادی که در تشکيل انجمن شرکت داشتند با انگيزه‌های انسانی و دادوطلبانه در روند کار شرکت داشتند ما با مشکلات کمتری برخورد داشتيم. البته اختلاف سليقه و برداشتهای متفاوت از کار وجود داشت که با بردباری و گفتگو در هر مرحله حل شد تا در اصول اساسنامه به توافق رسيديم.
انجمن ياری در فوريه سال ۲۰۰۰ با پرداخت کمک آموزشی به ۸ دانش آموز فعاليت عملی خود را آغاز کرد.

آيا انجمن ياری يک سازمان خيريه‌ای ست يا اهداف بلند مدتی را دنبال ميکند؟
انجمن ياری به هيچ وجه يک سازمان خيريه نيست بلکه يک انجمن آموزشی و فرهنگی است که بنيادی‌ترين هدف آن کمک به کودکان و نوجوانان نيازمند برای ادامه تحصيل است. شرط اصلی دريافت کمک از انجمن ياری درس خواندن است. انجمن ياری تشکيل شده است تا با گسترش خود به تعداد هرچه بيشتری از کودکان و نوجوانان نيازمند ايران کمک کند. طبيعی است تا زمانی که مشکل وجود دارد ما هم تلاش می‌کنيم تا هدف‌های انسانی امان را پی گيريم.

ايرانيان تجربه‌های ناخوشايندی از برخی انجمن‌های سياسی که به نام کودکان و در واقع برای اهداف ديگری کمک مالی جمع آوری می‌کردند دارند، انجمن ياری برای شکستن اين ديوار بی اعتمادی در ميان ايرانيان چه فعاليت‌هايی انجام داده است؟ منظور من بيشتر اين است که معمولاً سؤال ميشود که آيا اين کمک‌ها واقعاً به دست کودکان ميرسد يا نه!
ــ ما از آغاز بر اين نکته و مشکل آگاهی کافی داشتيم و می‌دانستيم به دليل تجربه‌های منفی ايرانيان از انجمن‌ها و افرادی که برای اهداف انسان دوستانه کمک گردآوری می‌کنند ولی کمک‌ها را در جهت اهداف سياسی و يا شخصی خود استفاده می‌کنند تمايل برای کمک و پيوستن به انجمن‌هايی که اهداف انسان دوستانه دارند کم است. آز انجا که ما می‌خواستيم انجمنی با هدف‌های بلند مدت تشکيل دهيم و امر آموزش کودکان نيازمند را سازماندهی کنيم در نتيجه بسيار مهم بود که افرادی را به انجمن جذب کنيم که آماده باشند به ما اعتماد کنند و کمک‌های خود را به طور مستمر بپردازند.
ما برای شکستن سد بی اعتمادی از دو روش موازی بهره گرفتيم:
۱ ـ در برابر اين سئوال که کمک‌ها چگونگه به دست نيازمندان می‌رسد، پاسخ ما اين بود که توسط خود شما. شما به ما کودکی معرفی کنيد و ما پول را در اختيار شما می‌گذاريم. با اين پاسخ سئوال کننده خود در مرحله انتخاب قرار می‌گرفت. آنها در اين شرايط می‌بايست به خود اعتماد کنند. با اين روش تعداد زيادی کمک کننده به انجمن پيوستند و خود مسئوليت ارتباط با کمک گيرنده را به عهده گرفتند و خود سفيرانی شدند که ديگران را در از بين بردن ترديشان کمک کردند.
۲ ـ برای اينکه سلامت کارمان را تضمين کنيم درهای انجمن را برای همه افراد باز گذاشتيم و حتا برای افراد غير عضو اين حق را در نظر گرفتيم هر زمان که بخواهند اسناد و مدارک انجمن را باز ديد کنند و در صورت تمايل در سفرشان به ايران کودکان کمک گيرنده را ملاقات نمايند تا از درستی کار انجمن مطمئن شوند. روش تکميلی کار اين بود که در هر مرحله از روند کمک رسانی تا پايان از افرادی پول دريافت می‌کردند رسيد دريافت می‌شد و می‌شود تا جزء اسناد انجمن بايگانی شود. هدف از اين کار اين است که امکان کنترل کارمان را برای همه فراهم کنيم.
ما تلاش کرديم تمام اسناد انجمن را علنی تلقی کنيم. همه اين اقدامات نتيجه مطلوب خود را به دست داد. ممکن است کسی به هر دليلی روش کار انجمن و هدف‌های انجمن ياری را نپسندد ولی مشکل بشود کسی را پيدا کرد گه به سلامت مالی انجمن ترديد داشته باشد.
ارتباط فعال با کمک کنندگان از طريق نامه ماهيانه يکی از اقدامات جدی انجمن بود که ما توسط نامه ماهيانه به شکلی فعاليت انجمن را هر ماه به ياری کنندگان گزارش می‌کنيم. اين کار با وجود وقتی که از انجمن می‌گيرد برای ما نتايچ مثبتی داشته است. شايد بتوان گفت انجمن ياری جز اولين انجمن‌هايی است که به اين کار مشغول است.
همه اين اقدامات در جهت شکستن ديوار بی اعتمادی نسبت به فعاليت‌های انسان‌دوستانه بوده است. انجمن ياری با توجه نيرويش و دامنه فعاليت خود تا حدودی موفق بوده است.

اگر ممکن هست مقداری هم در باره نحوه فعاليت‌های انجمن بفرمائيد.
انجمن ياری در دو زمينه آموزشی و فرهنگی فعاليت می‌کند:
الف ـ آموزشی
در زمينه آموزشی ما پرداخت کمک هزينه اموزشی را به عنوان يک هدف جدی در دستور کار داريم که هم اکنون با ياری کمک کنندگان نزديک ۲۴۰ نفر از انجمن ياری کمک ماهيانه دريافت می‌کنند. از اين تعداد حدود ۶۰ نفر از طريق طرح سرپرستی تأمين هزينه می‌شوند. در شهر بم پس از زلزله انجمن ياری ۳۵ کودک بی سرپرست را تحت پوشش قرار داده است. برابر طرح سرپرستی فرد کمک کننده با پرداخت ۱۵۰ کرون در ما ه با دريافت کننده کمک ارتباط مستقم دارد. از آنجاکه انجمن مسئوليت پرداخت دارد کمک‌ها از طريق انجمن پرداخت می‌شود. اتخاذ اين روش به اين دليل بوده است اگر فرد سرپرست به هر دليلی روزی نخواست کمک کند کودک نيازمند بدون کمک رها نشود.
تجهيز کتابخانه‌های روستايی در مناطق محروم عرصه ديگر فعاليت انجمن در ايران است. هدف تجهيز کتابخانه بالا بردن توان فرهنگی و آموزشی کودکان و نوجوانان روستايی است. انحمن ياری تا کنون ۳ کتابخانه روستايی در منطقه کردستان و بلوچستان تجهيز کرده است. کتابخانه‌های تجهيز شده در استان کردستان و در روستای اورامان تخت و روستای گلين در اطراف قرار دارد که با همکاری کانون توسعه فرهنگی کودکان انجام شده است. کتابخانه استان بلوچستان را انجمن به تنهايی تجهيز کرده است و در روستای زابلی در اطراف شهر سراوان قرار دارد. دو کتابخانه ديگر در همان منطقه در روستاهای سيرکان و اسفندک تا پايان همين ماه گشايش خواهد يافت. اين کتابخانه دارای ۱۰۰۰ جلد کتاب، نوارهای آموزشی، ويدئو و تلويزيون، وسائل آموزشی همراه با کولر و يخچال و ديگر وسائل ضروری می‌باشد.
پس از پايان کار در منطقه بلوچستان پروژه تجهيز ۳ کتابخانه در استان بوشهر را در دستور کار داريم که در پائيز اجرای عملی آنها شروع می‌شود.
ب ـ فعاليت فرهنگی و اجتماعی
انجمن ياری برای شناساندن انجمن و هدف‌هايش، بازتاب وضعيت اجتماعی و آموزشی کودکان نيازمند، معرفی انجمن‌ها و سازمان‌های ايرانی فعال در عرصه کار با کودکان نيازمند و معرفی فرهنگ و هنر ايران فعاليت‌های گسترده‌ای در زمينه‌های نمايش فيلم، عکس، برگزاری کنسرت، تشکيل سمينار و کنفرانس دارد.
جشنواره ساليانه فيلم انجمن که هرساله در اپسالا برگزار می‌گردد به عنوان يک رويداد هنری جدی جايگاه ويژه‌ای را کسب کرده است. امسال علاوه بر اپسالا در شهرهای استکهلم و لين شوپينگ هم نمايش فيلم داريم. تمام فعاليت‌های فرهنگی در کنار خود هدف گردآوری کمک مالی برای هدف‌های انجمن را نيز در بردارد.

اعضای انجمن چه تعدادی هستند و چه تعدادی با شما مستقيماً همکاری می‌کنند؟
کسانی که به انجمن کمک می‌کنند نزديک به ۲۰۰ نفر می‌باشند که از اين تعداد ۱۵۰ نفر مرتب و به طور ماهيانه به انجمن کمک می‌کنند.

بجز کمک‌های مالی مردمی از کمک‌های ديگری نيز برخوردار ميشويد؟ اگر ممکن است بفرمانيد از چه کمک‌هايی؟
ما برای کمک به کودکان به جز کمک‌های مردمی و درآمد از محل فعاليت‌های فرهنگی از هيچ ارگان و يا سازمانی کمک دريافت نمی‌کنيم. ولی برای انجام پروژه‌ها و تشکيل سمينار و سخنرانی از طريق پروژه‌های مشترک از سازمان‌های آموزشی و فرهنگی کمک دريافت می‌داريم.

چه تعدادی از اين کودکان تحت پوشش انجمن هستند؟
انجمن ياری هم اکنون ۲۴۰ کودک را تحت پوشش دارد.

اساساً آيا آمار مشخص و قابل اعتمادی از وضعيت کودکان داريد؟
خير ما آمار مشخص و قابل اعتمادی در مورد کودکان نداريم و در شرايط کنونی بدست آوردن چنين آماری فکر نمی‌کنيم کار ساده‌ای باشد. برابر آمارهای غير رسمی تعداد کودکان خيابانی از ۴۰۰ هزار تا يک ميليون در نوسان است.

در ايران در چه شهرهايی فعاليت داريد؟ آيا امکان گسترش فعاليت‌هايتان را به ساير نقاط محروم را هم داريد؟
ما در ايران در مناطق گوناگونی با توجه حضور کودکانی که از ما کمک دريافت می‌دارند فعاليت داريم به عنوان نمونه در خراسان، گيلان، آذربايجان، کردستان، کرمان، بلوچستان.

با چه مشکلاتی در اين کار روبرو هستيد؟
ما در زمينه کمک به کودکان تا کنون با مشکل خاصی برخورد نکرده ايم.

برای پيشبرد چنين کار بزرگی قطعاً با سازمان‌های دولتی يا غير دولتی در ايران تماس نزديک و همکاری داريد، لطفاً از چگونگی اين همکاری برای ما بگوئيد.
ما برای پيشبرد کارمان در ايران تنها با سارمانهای غير دولتی همکاری داريم. همکاری ما در زمينه فعاليت‌های مشترک می‌باشد. به طور نمونه در زمينه تجهيز کتابخانه‌های روستايی با کانون توسعه فرهنگی همکاری داشتيم.هم اکنون با «انجمن حامی» که در زمينه توسعه فضاهای آموزشی فعاليت می‌کند همکاری خود را آغاز کرده ايم. با «انجمن حمايت کودکان کار» در حال مذاکره برای انجام يک پروژه مشترک برای توانمند سازی کودکان کار هستيم.

مرکز انجمن ياری در شهر اوپسالای سوئد است، آيا در خارج از ايران نيز با سازمان‌ها و تشکل‌های دولتی و غير دولتی همکاری داريد؟ نحوه و ميزان اين همکاری چگونه و چقدر است؟
ما تاکنون در خارج از ايران با سازمان‌های غير دولتی ايرانی همکاری نداشته ايم اما همانگونه که اشاره کرديم برای انجام بعضی از فعاليت‌ها با سازمان‌های سوئدی همکاری داريم.

ايرانيان و ساير علاقمندان چگونه ميتوانند با انجمن همکاری نمايند؟
برای همکاری با انجمن می‌توان ار طريق تماس با انجمن توسط آدرس انجمن يا سايت انجمن http://www.yari.nu که به ۳ زبان است تماس گرفت. ما از هرگونه همکاری به گرمی استقبال می‌کنيم.

آدرس و تلفن انجمن یاری در شهر اوپسالا، واقع در سوئد

Föreningen YARI
Box 10041 750 10 Uppsala / Sweden
Tel: +46 70-74 80 724
Fax: +46 18-502854
Postgiro: 405 68 63-6
.(JavaScript must be enabled to view this email address)

چگونه می‌توان به اهداف انجمن ياری رساند؟
اهداف انجمن ياری اهداف مشترک همه ماست که هيچ کودکی نبايد به دليل تهيدست بودن از آموزش محروم شود. هر کس به هرشکلی در اين راه گام بردارد به انجمن ياری کمک کرده است. البته ما بسيار خوشحال می‌شويم کسانی تمايل به کار سازمان‌يافته و با برنامه را دارند با ما همکاری کنند.

آيا انجمن‌های مشابهی در سوئد و يا ديگر کشورها برای ياری به کودکان ايران وجود دارد؟
در اينکه انجمن‌های مشابهی در زمينه کمک به کودکان در سوئد وجود دارد در آن ترديدی نيست ولی ما فقط کميته کمک به کودکان خيابانی را می‌شناسيم.

آيا با اين انجمن‌ها ارتباطی هم داريد؟
خير شايد دليل آن اين باشد که ما در دو عرصه متفاوت فعاليت می‌کنيم.

رهنمود شما برای علاقمندان تشکيل چنين انجمن‌هايی در ساير کشورها چيست؟
بهترين رهنمود به علاقمندان اين است برمبنای اصول دمکراتيک و شفاف حرکت کنند. تلاش کنند با اصوليت و صادقت از هرگونه سوء تعبيری جلوگيری کنند. از آنجا که ما در کارمان با پول سر و کار داريم ضرورت کامل دارد که شفاف گزارش دهيم و به ياری کنندگان اين امکان را بدهيم تا کار ما را بازرسی و کنترل کنند. آخرين رهنمود اين است صبر و بردياری داشته با شند.

با تشکر از اطلاعاتی که در اختيار ما قرار داديد و اميد به رسيدن به اهداف زيبايتان

منبع: سايت کميته حمايت از کودکان خيابانی ايران - سوئد
http://www.iranstreetchildren.com