ايران امروز

محيط زيست ايران در آستانه نابودی!

خبرگزاری مهر
خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی: محيط زيست ايران با تمامی گونه های نادر و منحصر به فرد در دنيا ، در حالی امروز در آستانه نابودی قرار گرفته که هنوز هم مسئولان سازمان محيط زيست به عمق فاجعه ای که در انتظار محيط زيست کشور است پی نبرده اند.

به گزارش خبرنگار مهر ، محيط زيست با تمام تنوع آن و موجودات زنده به عنوان نعمت های خداوند ، امانت در نزد ما هستند که گذشتگان برای ما به ارث گذاشته اند اما اينکه تا کنون مردم و در راس همه مسئولان مربوطه در حفظ و نگهداری اين ارثيه با ارزش چگونه عمل کرده اند جای سئوال دارد.

اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محيط زيست يک پديده عمومی تلقی کرده و تمامی فعاليت های اقتصادی که منجر به آلودگی محيط زيست يا تخريب غير قابل جبران می شود را ممنوع کرده است اما آيا به واقع در جهت رعايت اين اصل حرکتی انجام شده است.

در روزگار امروز در حالی با افزايش روز افزون آلودگی رودخانه ها ، کاهش مساحت جنگل ها ، نابودی تالاب ها ، تشديد آلودگی هوا و کاهش ذخاير دريايی و منابع آبی مواجه هستيم که سال ها پيش از اين ، در ارتباط با نابودی آنان هشدار داده شده بود.

آمارها نشان می دهد مساحت کل جنگل های ايران (طبيعی و دست کاشت) در حدود ۲/۱۴ ميليون هکتاراست که البته در گذشته ‌نه چندان دور ، اين ميزان به ۱۸ميليون هکتار می رسيد اما در اثر افزايش جمعيت ، توسعه‌ شهرها و اراضی کشاورزی ، ايجاد تاسيسات و صنايع و همچنين تخريب و تجاوز و در نهايت بی توجهی مسئولان ميزان آن کاهش قابل توجهی يافته است.

تخريب جنگل ها و شکار گونه های نادر وحشی در حالی ادامه دارد که سازمان حفاظت محيط زيست و دستگاه های مسئول به رغم اطلاع از چنين تخريب های وحشتناکی دست به اقدام جدی نزده اند.

از سوی ديگر معضل آلودگی هوا امروز به يک تهديد جدی در شهرهای بزرگ تبديل شده و هر ساله جان بسياری از انسانها را می گيرد ، به گونه ای که امروز آلودگی ناشی از گرد و غبار ، ترافيک سنگين ، وجود خودروهای قديمی گازوئيل ‌سوز (اتوبوس های دولتی) ، فقدان شبکه حمل و نقل عمومی مناسب و استفاده زياد از خودروهای شخصی ، وجود پالايشگاه ها در داخل و حاشيه شهر ، استقرار کارخانه‌ها و صنايع آلوده در حوالی شهرهای بزرگ از جمله علل اصلی افزايش آلاينده ها در هوای کلان شهرها به شمار می آيد.

بررسی وضعيت محيط زيست کشور نشان می دهد که سياست های حفاظتی از گونه های گياهی و حيوانی به صورت منطقی تعيين و اعمال نمی شود و اين امر به روند تخريب مناطق حفاظت شده سرعت بيشتری داده است.

ايران از نظر شاخص‌های پايداری محيط زيست با کسب رتبه ۱۳۲در بين ۱۴۶کشور جهان ، در انتهای جدول جهانی قرار گرفته که در اين جدول که ۱۴۶ کشور جهان از نظر وضعيت زيست محيطی ، اجتماعی و اقتصادی مورد ارزيابی قرار گرفته اند فنلاند ، نروژ ، اروگوئه ، سوئد ، ايسلند و کانادا به ترتيب در جايگاه اول تا ششم جهان قرار گرفتند و کشور ايران با کسب ۸/۳۹ امتياز بعد از کشورهايی همچون آنگولا ، بورکينافاسو ، ويتنام ، ليبی ، چاد و... در مقام يک صد و سی و دوم جهان قرار گرفته است.

هشدار متخصصان محيط زيست نسبت به نابودی تالاب های کشور در حالی شدت گرفته که تغذيه آب های زير زمينی ، مهار سيلاب های ، پيشگيری از نفوذ آب های شور ، جلوگيری از فرسايش خاک و حفظ سواحل و رسوب گيری ، رونق توريسم و حفظ جمعيت های حيات وحش از جمله کارکردهای مهم تالاب ها به شمار می آيد اما متاسفانه تصميم های غلط و برخوردهای نا مناسب با مشکلات از سوی مسئولان ، به نابودی تالاب های کشور دامن زده است. تالاب هايی که به دليل ورود پساب ها و فاضلاب ها و آلودگی های نفتی ، در معرض خشک شدن و يا نابودی قرار گرفته اند.

از سوی ديگر برخی کارشناسان محيط زيست معتقدند که طی سال های اخير روند منقرض شدن برخی گونه ها همچون قوچ ايرانی در مناطق خوش ييلاق بسيار مشاهده شده و اين امر از سوی سازمان حفاظت محيط زيست مورد توجه قرار نگرفته است.

کارشناسان کمبود امکانات و تجهيزات محيط بانان در مناطق حفاظت شده را يکی از علل ناتوانايی محيط بانان در مقابله با شکارچيان غير مجاز می دانند و معتقدند در اغلب مناطق حفاظت شده محيط بانان تجهيزات لازم برخورد با شکارچيان غير مجاز را ندارند ، لذا برای مقابله با آنان همواره با مشکلات عديده ای مواجه هستند و اين امر حتی انگيزه آنان را برای مقابله با شکارچيان از دست داده است.

روند تخريب مناطق حفاظت شده و انقراض گونه های نادر حيات وحش به سرعت در حال انجام است و اين در حالی است که در ارتباط با اين موضوع تا کنون برنامه جدی و سياست خاصی در دستور کار سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان مسئول اصلی در اين امر قرار نگرفته است.

با وجود اينکه رئيس سازمان حفاظت محيط زيست از ابتدای تصدی مسئوليت در اين سازمان بر رفع مشکلات محيط بانان تاکيد کرده بود و وعده تامين تجهيزات و امکانات آنان را داده بود اما کماکان محيط بانان از وضعيت معيشتی و تجهيزات خود گله مند هستند و مرگ چند تن از آنان در مناطق حفاظت شده، گواه اين امر است.

تجهيزات در اختيار محيط بانان ، حتی جوابگوی حفاظت از خودشان هم نيست و اين امر باعث شده تا هر از چند گاهی از کشته شدن آنان به دست قاچاقچيان باشيم. محيط بانانی که به رغم نداشتن تجهيزات دفاعی مجبورند حتی مدت زمان طولانی در مناطق حفاظت شده بسر برند و اين در حالی است که هيچ گاه اعتراض آنان به جايی نرسيده است.

سازمان حفاظت محيط زيست در حالی نام حفاظت را به دنبال خود يدک می کشد که کمبود امکانات محيط بانان به جايی رسيده که نيروهای حفاظتی خود سازمان نيز در طی سال جاری مجبور شده اند چندين بار به کشتار گونه های وحشی مبادرت کنند.

کشته شدن خرس قهوه ای در دانشگاه و کشته شدن تعدادی گراز در مرکز راديويی خلخلال به دست محيط بانان محيط زيست گواه اين امر است که رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در برابر علت وقوع چنين حوادثی فقط به اين نکته اشاره کرده که کسانی که اين حيوانات را کشته اند بايد خودشان پاسخگو باشند.

مسئولانی که حفاظت از محيط زيست کشور وظيفه اصلی آنان است ، چرا در مقابل چنين حوادثی که خود مسبب اصلی آن هستند سکوت می کنند و به کاستی ها و بی توجهی های خود اعتراف نمی کنند.

فاطمه واعظ جوادی ، بارها به اين نکته تاکيد کرده است که عمده‌ ترين منشاء ‌آلودگی و تخريب محيط زيست صنايع به شمار می آيند اما اينکه چرا با وجود اينکه اين خطر به خوبی احساس می شود از ۴۰۰ شهرک صنعتی در کشور فقط ۴۰ شهرک مجهز به سيستم تصفيه ‌خانه فاضلاب است.

وی گفته ، صنايع آلاينده ای که داخل شهرها فعاليت می کنند ، موظف هستند بر اساس استانداردهای زيست محيطی به کار خود ادامه دهند و در صورتی که قادر به انتقال به خارج شهر نيستند برای ادامه فعاليت در محدوده شهرها بايد نسبت به رعايت قوانين محيط زيست اهتمام بيشتری داشته باشند و هر گونه تخلف آنها غير قابل اغماض است اما اينکه چرا هنوز درصد بالايی از آلودگی ها به اين صنايع بر می گردد جای سئوال دارد.

از سوی ديگر رئيس سازمان حفاظت محيط زيست هشدار داده است ، ليست مربوط به صنايع آلوده را تا پايان امسال اعلام می کنيم اما آنچه مسلم است اعلام اسامی صنايع آلوده همچون اعلام اسامی مفسدان اقتصادی می ماند که در صورتی که حتی اعلام نيز شود هيچ تاثيری در روند کار ندارد چرا که جديتی در سازمان محيط زيست برای ممانعت از فعاليت چنين صنايعی احساس نمی شود.

حفاظت از محيط زيست در حالی مورد بی توجهی مسئولان قرار گرفته که طی ۹ ماه که از فعاليت دکتر فاطمه واعظ جوادی در سازمان حفاظت محيط زيست می گذرد تنها اتفاقاتی که در اين سازمان رخ داده عزل و نصب های پی در پی مديران بخش های مختلف بوده است. تغييرات مديريتی که نه تنها تاثيری در روند عملکرد سازمان نداشته بلکه فقط باعث ترک مديران لايق و دلسوز از اين سازمان شده است .

يادمان باشد که موهبت الهی طبيعت به عنوان امانتی در نزد ما سپرده شده و در سايه حفاظت از آن است که می توان آن را به نسل آينده واگذار کرد و علاوه بر مردم که همواره بايد نسبت به حفاظت از محيط زيست احساس مسئوليت کنند، سازمان حفاظت محيط زيست نيز موظف است بر اساس قانون به رسالت خود در حفظ و حراست از محيط زيست همت گمارد تا اين نعمات اللهی را تقديم نسل آينده کند.