ذخایر سدهای تهران، در پایین‌ترین سطح ۵۰ سال اخیر

مدیر توسعه خطوط آبرسانی شرکت تأمین و تصفیه آبفای تهران گفت: از سال گذشته تا کنون بارش‌های ناچیزی در سطح حوضه آبریز سد‌های تهران داشتیم و بارش ناچیز موجب شده حجم ذخایر سد‌های استان تهران به حداقل میزان طی ۵۰ سال گذشته برسد

به گزارش عصر ایران، نادر گسکین تبریزی، مدیر توسعه خطوط آبرسانی شرکت تأمین و تصفیه آبفای تهران با اعلام این خبر اظهار کرد: مخازن استان تهران با ۹۰۸ هزار متر مکعب در پایین‌ترین حد استاندارد خود قرار دارد.

تبریزی افزود: در حال حاضر مصرف آب تهران ۳۹ هزار و ۵۰۰ لیتر بر ثانیه است، در حالی که ورودی آب به شهر تهران ۳۴ هزار و پانصد لیتر می‌باشد که حدود پنج هزار لیتر بر ثانیه کاهش میزان ذخایر آبی داریم که کمتر از تولید، مصرف داریم.

وی افزود: از سال گذشته تا کنون بارش‌های ناچیزی در سطح حوضه آبریز سد‌های تهران داشتیم و بارش ناچیز موجب شده حجم ذخایر سد‌های استان تهران به حداقل میزان طی ۵۰ سال گذشته برسد و از مصرف کنندگان درخواست داریم با کاهش ۲۰ درصدی خود ما را یاری دهند.

­مجید مختاری، مدیر بهره‌برداری از تأسیسات آبفای منطقه چهار تهران هم گفت: مصرف بالای شهروندان تهرانی مانع افزایش حجم مخازن آبی شده است.

وی گفت: اختلاف فاحش بین نمودار‌های تولید و مصرف ناشی از ۳۷ هزار لیتر بر ثانیه و مصرف ۳۹ هزار لیتر بر ثانیه متاسفانه مصرف اجازه نمی‌دهد حجم مخازن شهر تهران از ۸۸۰ متر مکعب بالا برود.

وی افزود: عدم مدیریت مصرف در بحث مصارف خانگی و غیر خانگی تاثیر فراوانی در حجم گیری این مخازن دارد و یکی از مصارف غیر خانگی بیمارستان‌ها هستند که در طول هفت ماهه‌ی اول سال ۱۴۰۱، ۳۹۶۰ هزار متر مکعب حداکثر میزان مصرف بیمارستان‌ها بوده که با جامعه هدف مورد بررسی ما که ۱۵ بیمارستان همسان را شامل می‌شد ما بین ۹۷۰۰ متر مکعب تا ۳۷ هزار متر مکعب مصرف را در یک ماه رصد کردیم مواردی مثل فرسوده بودن لوله کشی، نداشتن برنامه بازدید منظم از تاسیسات و شیر‌های غیر استاندارد باعث شده بیمارستان‌ها جزو پر مصرف‌ها باشند.

مقام‌های وزارت نیروی جمهوری اسلامی همواره کمبود برق و آب را به مصرف بالای مشترکان نسبت می‌دهند اما درباره ریشه‌های اصلی این کمبودها اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. در مقابل، کارشناسان می‌گویند یکی از مهم‌ترین دلایل بحران کمبود آب در ایران «ناکارآمدی» و «مدیریت غیراصولی» منابع آبی است. به‌ عنوان نمونه، بارش‌های سیل‌آسای مرداد ۱۴۰۱ تنها خسارت‌ به بار آورد و در افزایش میزان ذخایر آبی تاثیر چندانی نداشت.

فیروز قاسم‌زاده، مدیرکل اطلاعات و داده‌های آب، اوایل آبان، خبر داد که میزان ذخایر آب در سدهای استان تهران حدود ۱۸ درصد است. بر مبنای اعلام شرکت آب منطقه‌ای تهران، در حال حاضر ذخیره سدهای تهران به ۳۱۵ میلیون مترمکعب رسیده که از ظرفیت سدهای تهران در شرایط مطلوب ۵۰ درصد کمتر است؛ زیرا میزان ذخایر سدهای تهران در شرایط مطلوب برای فصل پاییز، ۷۰۰ میلیون مترمکعب است.

برای درک وضعیت موجود، کافی است ذخایر سدهای تهران در سال‌های گذشته را مرور کنیم. ابتدای پاییز ۱۴۰۰، میزان ذخیره سدهای تهران حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب بود. این رقم در سال ۱۳۹۹ با اندکی تفاوت، میزان ۵۵۳ میلیون مترمکعب را نشان می‌داد. این در حالی است که وزارت نیرو پاییز ۱۳۹۵ اعلام کرد حجم کل مخازن پشت سدهای تهران ۷۷۵ میلیون مترمکعب است؛ حدود یک دهه پیش، مدیرعامل وقت شرکت منطقه‌ای آب تهران میزان ذخایر سدها را حدود ۶۲۵ میلیون مترمکعب اعلام کرده بود. این ارقام آشکار می‌کند که میزان ذخیره سدهای تهران نسبت به ۱۰ سال پیش نزدیک به ۵۰ درصد کاهش یافته است.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که خشکسالی‌ها تا پنج سال آینده ادامه پیدا می‌کند و به همین دلیل متخصصان هشدار داده‌اند که دولت باید برای حفاظت از ذخایر آبی و مدیریت اصولی آن گام‌های جدی بردارد. به گفته آنان، این گام‌های جدی فراتر از دعوت مشترکان به مصرف کمتر است و حکومت باید برای آبخیزداری برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کند.

هوشنگ جزی، مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان منابع طبیعی، در جریان سیلاب‌های مردادماه به خبرگزاری ایسنا گفت که علت اجرایی نشدن عملیات آبخیزداری در تمام حوزه‌های آبخیز، ناکافی بودن منابع مالی است. به گفته او، دولت‌ها برای عملیات عمرانی بزرگ مثل راهسازی و سدسازی هزینه می‌کنند چون «نمود عینی و منفعت مالی» دارند؛ اما برای اقدام‌هایی در راستای حفظ از محیط‌ زیست، کاری انجام نمی‌دهند چون منفعت مالی ندارد.

هوشنگ جزی در پاسخ به این سوال که روی چند درصد از اراضی ایران عملیات آبخیزداری انجام شده است، گفت: «۱۲۵ میلیون هکتار اراضی فرسایش آبی داریم که از این میزان اکنون فقط روی هفت میلیون هکتار آن عملیات آبخیزداری در دست اجرا است.»

خشکسالی در ایران از سال ۱۳۷۶ به بعد آغاز شد و حالا با گذشت ۲۵ سال، به بحرانی‌ترین حالت رسیده است. رصدخانه مهاجرت ایران پیش‌تر در گزارشی اعلام کرده بود بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران آثار بیابان‌زایی را احساس می‌کنند و در سال‌های آینده، مهاجرت‌های اقلیمی با شتاب بیشتری ادامه خواهند یافت.