ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 06.04.2015, 10:09
آیا توافق لوزان در خدمت منافع ملی ایران است؟

مزدک لیماکشی

.(JavaScript must be enabled to view this email address)

پرسش‌ها و پاسخ‌ها

هدف توافق چیست؟
هدف ۱ +۵ محدود کردن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و هدف جمهوری اسلامی برداشتن تحریم‌های بین‌المللی می‌باشد که اقتصاد کشور را فلج کرده است.

موارد توافقات کدام است؟

بر اساس توافقات اولیه قرار بر این شده است که تعداد سانتریفیوژ‌ها یی که برای غنی سازی اورانیوم استفاده می‌شود از ۱۹۰۰۰ به ۶۱۰۴ عدد کاهش یابد. جمهوری اسلامی همچنین موافقت کرده است که غنی سازی را در حد ۳.۶۷ کاهش دهد و تا ۱۵ سال آینده مراکز غنی سازی جدیدی را بر پا نکند، همچنین میزان اورانیوم غنی‌سازی شده را از ده هزار کیلو به ۳۰۰ کیلو طی ۱۵ سال کاهش دهد. در مرکز فردو تا ۱۵ سال آینده به جای غنی سازی به کارهای پژوهشی صلح آمیز پرداخته شود.
نطنز تنها مرکزی است که جمهوری اسلامی مجاز است که غنی سازی انجام دهد و البته سانتریفیوژهای پیشرفته باید از این مرکز برچیده شوند. راکتور آب سنگین اراک باید به گونه‌ای تغییر یابد که قادر به تولید پولوتونیوم نباشد. آژانس بین المللی انرژی اتمی حق بازرسی منظم از تاسیسات اتمی ایران را خواهد داشت. کار‌شناسان در امر سیاست‌های منطقه‌ای و بین المللی معتقدند که با نهایی شدن این توافق راه برای همکاری با ایران برای حل مسائل منطقه‌ای نیز پس از توافقات دور دوم در تیر ماه، هموار خواهد شد.

چه رابطه‌ای بین چهار چوب توافقات و توافقات نهایی وجود دارد؟
در این مرحله جمهوری اسلامی و ۱ +۵ شامل پیج عضودائمی شورای امنیت و آلمان در طی یک سال و نیم گتگوهای فشرده و منظم در باره چهار چوب قرارداد به توافق رسیدند و توافق نهائی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵ و یا ۹ تیر ۱۳۹۴ به انجام خواهد رسید. اگر توافق اولیه یک چهارچوب کلی است، توافق نهایی شامل همه جزئیات این توافق کلی خواهد بود که طی سه ماه آینده همه موارد با ذکر جزئیات نگاشته خواهد شد و طرفین آن را به امضا خواهند رساند.
به همین دلیل هم هست که همه از موافقین و مخالفین تلاش خواهند کرد که تاثیرات خود را بر قرارداد نهایی بگذارند

نفع ایران از این توافق چیست؟
پس از نهایی شدن توافقات و وقتی سازمان ملل اعلام می‌دارد که ایران به توافقات انجام شده پایبند است، اتحادیه اروپا و آمریکا آغاز به لغو تحریم‌ها خواهند نمود. تحریم‌ها هم به اقتصاد ایران لطمه زده و هم موجب ایزوله شدن ایران از جامعه جهانی شده است. راست این است که مردم ایران همواره خواهان داشتن روابط عادلانه با جامعه جهانی بوده‌اند و با این توافقات امیدوارند که وضع اقتصادی بهبود یافته، بیکاری کمتر شده و خطر جنگ از سر کشور برداشته شده و زندگی روزمره‌شان بهبود یابد.

چه کسانی موافق و چه کسانی مخالف این توافق هستند؟
دولت نتان یاهو سرسخت‌ترین مخالف این توافق است و عدم خوشحالی خود را علنا نشان داده است و می‌رود که طی مدت باقی مانده برای توافق نهایی هر کاری از دستش بر آید انجام دهد. مخالف دیگر این توافق حکومت عربستان است که به خاطر حمایت جمهوری اسلامی از شیعیان در کشورهای مختلف عربی نگران و ناراضی است، اما با این حال پس از توافق اولیه دست به عکس العمل جدی به مانند اسرائیل نزده است و شاید این بدان دلیل است که فکر می‌کند که جامعه جهانی با این توافق مانع از این خواهد شده که ایران بتواند بمب اتمی بسازد، اما با این حال عربستان و متحدینش تلاش خواهند کرد که حمایت‌های آمریکا را در زمینه دفاعی به خود جلب کنند و امتیازاتی را، قبل از نهائی شدن توافق بدست آورند. اروپایی‌ها یک پارچه پشت این توافق هستند و اما در آمریکا جمهوری خواهان در کنگره و سنا در مقابل اوباما عمل نموده و سعی خواهند کرد که توافقات نهایی و همچنین رفع تحریم‌ها را دچار مشکل نمایند.
در ایران نیروهای افراطی اسلام گر که در سپاه پاسداران و پیرامون دستگاه اداری ولی فقیه و مجلس شورای اسلامی جمع شده‌اند تلاش می‌کنند که کار دولت را برای رسیدن به توافق دچار مشکل سازند.
در میان اپوزسیون نیز هستند گروه‌هایی که این توافق را به نفع خود نمی‌بینند و در پیوستگی با جمهوری خواهان در آمریکا تلاش‌های خود را برای عدم موفقیت و نهایی شدن توافقات بکار می‌گیرند. همچنین هستند نیروهایی که هم مخالف از سر گیری روابط با آمریکا هستند و هم فکر می‌کنند که این توافقات به نفع جمهوری اسلامی تمام خواهد شد.
نیروهای ملی، دمکرات و جمهوری خواهان ایران از گذشته طرفدار بهبود روابط با جامعه جهانی بوده و اکنون نیز این توافقات را به نفع مردم ایران می‌دانند.

آیا سازش با جامعه جهانی متضمن حقوق شهروندی و حقوق بشر نیز خواهد بود؟
نیروهای ملی اما ضمن حمایت از انجام توافق بر آن هستند که سازش به جامعه جهانی باید با سازش با مردم ایران همراه شود، زندانیان سیاسی آزاد گردند، حقوق بشر و حقوق شهروندی توسط حکومت و دولت رعایت شود و شورای امنیت می‌بایستی به حکومت گوشزد نماید که حقوق بشر و حقوق شهروندی را رعایت نمایند. آنچه در سه ماه آینده چراغ راهنمای نیروهای ملی، دمکرات، چپ دمکرات و جمهوری خواهان است این می‌باشد که هم از طریق فکر سازی و فشار به حکومت و هم از طریق ارتباط با سازمان ملل خواهان آن شوند که حکومت را وادار به رعایت حقوق بشر و حقوق شهروندی مردم نمایند. تجربه منفی پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بسیار هشدار دهند و آموزنده است و باید متحدا تلاش کنیم که سازش با جامعه جهانی نه به نفع نظام استبدادی بلکه به نفع مردم در مجموعه خود تمام شود.

آیا این توافق منافع ملی مردم ایران را در بر خواهد داشت؟
واقعیت این است که رهبران جمهوری اسلامی هم در جنگ عراق بر علیه ایران و هم در رابطه با پروژه هسته‌ای کشور ما را با زیان‌های جبران ناپذیری روبرو ساختند و در هر دو مورد به خاطر ناتوانی دست به عقب نشینی زدند. اما باید دید که اگر به جنگ ادامه می‌دادند چه سرنوشتی برای کشور ما متصور می‌بود و یا اگر در این لحظه، حاضر به توافق نشوند وضع کشور چه خواهد شد.
سازش با جامعه جهانی می‌تواند هم وضع اقتصادی را بهبود ببخشد و هم سایه شوم جنگ را بر طرف سازد و ضمنا یکی از پایه‌های اساسی ایدیولژیک رژیم را که دشمنی با غرب و بویژه آمریکاست در هم بریزد.
اگر با پایان یافتن جنگ عراق علیه ایران جنبش اصلاح طلبی پا به میدان گذاشت این بار جنبش برای حقوق بشر و حقوق شهروندی و اساسا جنبش مدنی و دمکراسی خواهانه مردم جان تازه‌ای خواهد گرفت زیرا که سیاست ایدیولژیک رژیم هم در عرصه سیاست داخلی و هم در عرصه سیاست خارجی شکست خورده است. با چنین دید و نگاهی باید گفت که چهارچوب توافق کنونی و نهایی شدن آن تا ۹ تیر ۱۹۹۴ در خدمت منافع ملی مردم ایران است.