iran-emrooz.net | Tue, 24.04.2007, 18:33
نشانه‌های مستی
كيوان صميمي
بر خورد امنیتی و سیاسی با مسأله‌ی صنفی معلمان به‌قدری نابخردانه است كه تحلیل‌گر سیاسی را به تأمّل وا می‌دارد. احضارها و بازداشت‌های متعدد فرهنگیان به‌دنبال طرح مسالمت‌آمیز مطالبات اقتصادی و صنفی، پرخاش و تندی و حتی توهین برخی مقامات به معلمان، ضرب و شتم آن‌ها در 23 اسفند و چند مورد دیگر، دستگیری هیأت‌مدیره كانون صنفی معلمان و برخی از شورای مركزی سازمان معلمان، دستگیری حیرت‌آور یك معلم سركلاس درس در حضور داشن‌آموزان و ده‌ها برخورد زشت دیگر در ماه‌های اخیر با این قشر شریف كه مسؤولیت راهنمایی میلیون‌ها نوجوان را برعهده دارند نشان چیست؟
احتمالاً برخی چنان مست قدرت و منافع شخصی شدهاند كه هیچ انتظاری جز این از آنان نمی‌توان داشت. تا زمانی كه مست باشی هر كار زشتی كه به زیانت هم باشد احتمال سرزدنش منتفی نیست. جالب این است وقتی كه مست هستی انجام هركار نیك نیز فاقد ارزش است، حتی خواندن نماز در حین مستی در قرآن منع شده است. آنان كه مست هستند با هیچ توضیح منطقی، با توصیه به‌درس گرفتن از تاریخ، با نصیحت‌هایی پیرامون رعایت عدالت و اخلاق و حقوق انسان‌ها و با هیچ نرم‌افزار دیگری نمی‌توان از مستی خارجشان كرد، مگر با استفاده از سخت‌افزار!
مست‌ها فقط هنگامی كه سرشان محكم به دیوار بخورد (البته در صورتی كه شانس بیاورند و آن‌قدر محكم نخورد كه سر متلاشی شود) امید ورودشان به حوزه‌ی عقل می‌رود. كسانی كه مست منافع و مناصبند نیز تا حادثه‌ای سهمگین بر سرشان فرو نبارد از مستی خارج نمی‌شوند. چنان‌چه خرد ورزان و یا مصلحت اندیشان قبل از این‌كه مستان با واقعیتی وحشتناك و تكان‌دهنده روبه‌رو شوند آنان را به‌عقل‌گرایی و پندگیری از تاریخ راهنمایی كنند، پاسخ خواهند شنید كه: ما كه مست نیستیم. درست مانند آن‌كه مست شراب است و می‌گوید: من حالم خوب است، راحتم بگذارید، من كه مست نیستم! پس آن‌هایی كه منافعشان مستشان كرده است- در رده‌ها و مناصب مختلف- از آنان انتظار برخورد هشیارانه و مصلحت‌گرایانه نمی‌رود.
در برخوردهای اخیری كه با معلمان، دانشجویان و زنان شده، هیچ نشانی از عقل‌گرایی و عاقبت‌اندیشی دیده نمی‌شود سهل است كه خبر از مستی افراطی می‌دهد. افراطیون و تندروهایی كه حتی به بقیه حكومتیان وقعی نمی‌گذارند و توصیه‌های میانه‌روها را از موضع ضعف می‌دانند و خود را تافته‌ی جدا بافته تاریخ می‌بینند، تا سرشان به‌سنگ نخورَد از مستی خارج نخواهند شد. آنان در یكی دو ماه اخیر مستانه به سمت طرح كنندگان مطالبات صنفی فرهنگیان یورش برده و با استمرار هل دادن ناهشیارانه‌ی حركت آرام معلمان، مسایل را به جایی خواهند كشاند كه نتیجه‌اش به‌نفع امنیت كشور و مردم نیست. اگر قرار است كسانی به‌اقدام علیه امنیت ملی متهم شوند، برخی از همینان هستند. این‌ها هستند كه منافع فردی چنان از خود بیخودشان كرده كه برای حفظ آن به حركاتی دست می‌زنند كه هم امنیت و آزادی دیگران را خدشه‌دار می‌كنند و هم در نهایت مستانه به منافع طولانی مدت خود ضربه‌ی جدی می‌زنند.
توهین و زندانی كردن معلمان، تعبیه‌ی داغ و درفش برای زنانی كه فقط خواهان تغییراتی حقوقی آن هم به‌صورت مسالمت‌آمیز هستند، تهدید كردن جوانان به حبس و تبعید به‌خاطر موضوعی فرهنگی به‌نام بدحجابی، تجاوز به حقوق ابتدایی دانشجویان منتقد كه در دولت شبه نظامی كنونی گویی دیگر عادی شده است، تعقیب و احضار و هشدار به مدافعان حقوق طبقه‌ی كارگر كه به‌دنبال یك زندگی بخور و نمیر هستند و صدها برخورد تند، تهدیدآمیز، تحقیرآمیز، به دور از موازین اخلاقی، غیر متعارف و غیر قابل انتظاری كه مدتهاست در جای‌جای این مملكت با بسیاری از دگراندیشان می‌شود، نشان از چیست؟
این‌ها نشانه‌های مستی است. آن‌ها مست قدرتند و در نتیجه از تاریخ درس نمی‌گیرند. از تاریخ دور كه هیچ، حتی بعضی‌شان از وقایع نزدیك هم متنبّه نمی‌شوند و شكست انجام بودن استرتژی "نصر به‌الرّعب" دهه‌ی هفتاد را نیز فراموش كرده‌اند. اگر كسانی چنین می‌اندیشند كه برای رسیدن به پیروزی و نصر و از دست ندادن موقعیتی كه نصیبشان شده می‌توانند از این شیوه‌ها بهره ببرند، به‌خطا رفته‌اند.
این كاملاً قابل فهم است كه بسیاری از كسانی كه از موقعیت‌ها و مناصبی برخوردار شدهاند سعی بر حفظ وضع موجود كنند. در مقیاس كلان می‌توان حفظ وضع موجود را "حفظ نظام" تعبیر كرد و اقدام تندروها برای اجرای شیوه‌های نابخردانه‌ی پیش گفته را جلوگیری از براندازی نظام دانست. نكته همینجاست كه روش‌های تندروانه‌ی فوق مانع از فروپاشی نمی‌شود و برای رهایی از كابوس براندازی نرم و سفت و رنگی و مخملی و... راه‌های دیگری وجود دارد كه بحث دیگری است. اما كشف این راه‌ها از استعداد و ظرفیت كسانی كه آلوده به زر_زور_تزویر هستند خارج است. آن‌ها درواقع مستِ یك یا دو و یا هر سه‌ی این آلودگی‌ها هستند و توان عقلی خود برای پاك‌اندیشی و حتی مصلحت‌اندیشی را از دست داده‌اند.
آیا باید در مورد موضوعی بسیار حیاتی و دقیق براساس نظرات كسانی كه نشانه‌های بارز مستی در آنان دیده می‌شود حركت كرد؟