سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - Tuesday 23 April 2024
ايران امروز
iran-emrooz.net | Thu, 28.06.2018, 8:34

صدای پای رضاخان اسلامی؟


م رها

درجریان و پس از خیزش دیماه ۹۶، دو دسته ی گوناگون برای جلوگیری از فروپاشی کامل اقتصاد کشور، پایان دادن به فساد نهادیه شده و شکاف میان ملت و دولت از نیاز به دولتی مقتدر سخن به میان می‌آورند.

دسته اول بخشی از ناراضیان شرایط حاکمند که با شعار «رضا شاه روحت شاد» در تظاهرات خیابانی مخالفت‌شان را با نا کارآمدی‌های نظام ولایت فقیه ابراز می‌دارند. و راه حل را در برقراری نظامی مقتدر شبه سکولار جستجو می‌کنند. هواداری از دوران رضا شاه، بمعنی پشتیابانی از هر دو جنبه متضاد راهبردهای این پادشاه در اداره کشور است. در این دوران رضا شاه از یک سوی توانست با اعمال سیاست‌های شبه «سکولاریستی» دخالت روحانیون را در سیاست و دولت بطور شایان توجهی کاهش دهد و راهبردهای مدرن سازیش را بدون کارشکنی متولیان دین تحقق بخشد. وی را می‌توان پایه گذار ایران نوین به شمار آورد. از سوی دیگر مدرن‌سازی رضا شاه آمرانه و سرکوب‌گرانه بود که کلیه آزادی‌های دمکراتیک و شهروندی ایرانیان را پایمال و بسیاری از آزادیخواهان و حتی وزرا و کارگزاران حکومتی ( از جمله علی اکبر داور، عبدالحسین تیمورتاش و فیروز فرمانفرما) را از میان برداشت که وی را در رساندن به قدرت و اجرای برنامه‌هایش یاری رسانده بودند. علی‌اکبر داور به علت «حمله قلبی»[۱] و دوتن دیگر از راه‌های گوناگون حذف و نابود شدند.[۲] روشنفکران و فرهیختگان نیز از سرکوب در آمان نماندند. میرزاده عشقی هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. محمد فرخی یزدی در بیمارستان زندان درگذشت.

افزون برین رضا شاه ضربه مهلکی به جامعه مدنی،  نظام پارلمانی و احزاب نوپا وارد ساخت که پای‌گیری آنان نتیجه و حاصل انقلاب مشروطیت و آرزوی متجددین ایرانی برای رسیدن به آزادی بود. در پایان سلطنت وی روزنامه‌ها و احزاب مستقل تعطیل، مجلس به دستگاه بله بله گوی سلطنت تبدیل شد. رضا شاه که فرزند زمین‌دار خرده پایی بود در پایان سلطنت به ثروتمندترین مرد ایران تبدیل گرید.[۳]

دسته دوم از نیروهای راست افراطی و بخشی از نیروهای سپاه تشکیل یافته است که ایده‌ی «رئیس جمهور نظامی» و یا «رضاخان اصولگرا» را به عنوان «منجی» کشور مطرح ساخته‌اند. در اسفند ماه گذشته محمد پورمختار، نماینده پیشین مجلس در دوره‌های نهم و دهم و یکی از فرماندهان پشین سپاه پاسداران،‌ گفته بود که «اگر یک نظامی رئیس‌جمهور شود، کشور را نجات می‌ده». حسین الله کرم، رییس شورای هماهنگی انصار حزب‌الله نیز در ماه فرودین امسال ریاست جمهوری افراد نظامی را شایسته‌تر نامیده بود. محمد مهاجری یکی از فعالان رسانه‌ای اصولگرایان مصداق ریاست جمهوری نظامیان را قاسم سلیمانی می‌داند. وی افزوده است که بخشی از جریان اصولگرا برای پایان دادن به شکست‌های انتخاباتی این جریان در سه دوره انتخابات گذشته، کاندیداتوری سلیمانی را در ۱۴۰۰ راهگشا دانسته است.

واقعیت این است که نظام ولایت فقیه پس ۴۰ سال حکومت در اداره کشور با شرایط دشواری روبروست که علت اصلی‌اش را باید در بی‌کفایتی و ناكارآمدی نظام دینی جستجو کرد. این نظام نشان داده است که  در برآورده کردن بسیاری از نیازهای ایرانیان با بن‌بست روبرو است. بحران محیط زیست و مدیریت منابع آبی کشور، بحران‌های اقتصادی که آخرین نشانه آن در کاهش ۵۰ درصدی ارزش پول کشور در مدت کوتاهی نمودار شد، بیکاری گسترده بویژه در میان جوانان و زنان، فساد گسترده، رانت خواری، سرکوب آزادی‌های دمکراتیک و اعتراضات صنفی، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی و وجود دولت موازی در سیاست و اقتصاد کشور را می‌توان از نمونه‌های آشکار مشکلات برشمرد. افزون برین در نتیجه دخالت‌های منطقه‌ای ولایت فقیه ایران در انزوا قرار گرفته و خطر تحریم‌های تازه کشور را تهدید می‌کند. جناح راست افراطی و بخشی از نیروهای امنیتی نظامی که در آرزوی قبضه کردن کامل قوه اجرایی کشور به سرمی‌برند روی کار آمدن دولتی نظامی را کارساز می‌سنجند. پس از ناکامی دولت موعود گرای احمدی‌نژاد، راست افراطی براین باور است که رضا خان اسلامی می‌تواند با هماهنگی کامل با ولی مطلقه فقیه حکومت اسلامی را از بحران نجات دهد.

دوران دیکتاتوری رضا شاه و اقتدارگرای ولی مطقه فقیه نشان داد که حکومت‌های فردی  و سرکوبگر در برآوردن نیازهای همه جانبه ایرانیان ناتوان بوده‌اند. تنها یک نظام سکولار دمکرات که به دخالت متولیان دین در سیاست و دولت خاتمه دهد، از زنان کشور و اقلیت‌های دینی رفع تبعیض نماید، بجای دخالت در کشورهای منطقه و اتلاف منابع مالی ایران ، حل بحران آب، محیط زیست، بیکاری، فساد، گرانی را در الویت قرار دهد و آزادی‌های فردی و دمکراتیک شهروندان را تامین نماید، خواهد توانست ایرانی آباد و شکوفا را برای همه ایرانیان به ارمغان آورد. شعار «رضا شاه روحت شاد» آب به آسیاب کسانی می‌ریزد که در پی تشکیل دولت «رضا شاه اسلامی»‌اند. 

تیرماه ۱۳۹۷
——————————————
[۱] - آبراهامیان، تاریخ ایران نوین، ص. ۱۴۷
[۲] - همان ص. ۱۴۶-۱۴۷
[۳] - ابراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ص. ۱۷۰

  نظر خوانندگان:

■ با درود به جناب رها،
بدون اینکه وارد بحث و جدل شویم, فقط از شما دوست گرامی و بسیاری دیگر در اپوزیسیون خارج از کشور که تا به حال در عمل هیچ گام مثبتی بجز بی‌احترامیها و رفتارهای غیردمکرات از خود نشان نداده اند و بجز خویشتن هیچ کس و هیچ نظریه‌ای را دمکرات و وطن دوست و یا ملی نمی‌پندارند, خواهشمند است به بزرگان تاریخ خویش احترام بگذارید تا جهانیان هم به شما با احترام بنگرند. چرا واقع‌بینانه به تاریخ نمی‌نگرید که اولا رضا شاه و نه رضا خان, کشور عقب افتاده در منجلاب رفته قاجاری را در مدت بیست سال به کشوری دارای مدرسه, دانشگاه, آزادی زنان و برابری شغلی و اجتماعی برای زنان که نیمی از جامعه ما را تشکیل میدادند رسانید و ایران را از آن منجلاب خاندان قاجاری بیرون کشید و البته بازماندگان قاجاری به همراه حوزه‌های علمیه انگلیسی هنوز از اهانت و سرکوب این بزرگمرد تاریخ ایران و نامیدنش (رضا خان) دست بر نمی‌دارند. کدام ایرانی را در طول تاریخ میشناسید که در کنار خدمات ارزنده‌اش, اشتباهاتی هم نداشته باشد؟ به صحبت من و شما هم نیست. چنین شخصیتی که فقط مثبت عمل کرده باشد در تاریخ ایران وجود خارجی نداشته و ندارد. البته اشخاص و گروههایی هستند که بت‌سازی می‌کنند ولی همان بتها هم اشتباهات بزرگی کرده‌اند که ایران تا به امروز از چاله ای که آنها بانی اش بودند بیرون نیامده است. لطفا به بزرگان تاریخ کشورمان احترام بگذارید و از اشتباهات آنها هم درس بیاموزیم.
با احترام, م.ج.


■ لقب رضا خان گزینه شخص رضا شاه بود چرا که در پایان سلطنتش بطور غیر قانونی به بزرگترین مالک کشور درآمد. در فرهنگ فارسی، به بزرگ مالکان لقب «خان» داده شده است. دوست عزیز بهتر است بجای بازگشت به گذشته رو به آینده‌ای بهتر داشته باشیم.

 



نظر شما درباره این مقاله:









 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024