در حاشیه نشستی با مشاور موسوی در برلین

شاید این اولین بار بود که یکی از نزدیکترین مشاوران میرحسین موسوی در جلسه‌ای علنی با حضور تعداد کثیری از روشنفکران و صاحب نظران ایرانی اعم از موافق، منتقد و مخالف در باره مهمترین چالشهای امروز و فردای جنبش سبز، از نزدیک به بحث و تبادل‌نظر می‌نشست.

دراین نشست که با ابتکار «همراهان جنبش سبز مردم ایران در برلین» برگذار گردید دکتر اردشیر امیرارجمند مشاور ارشد مهندس موسوی در امور حقوقی در ابتدا ضمن برشمردن مهمترین ویژه گی های جنبش سبز به ریشه دار بودن آرزوهای این جنبش در انقلاب مشروطیت وانقلاب بهمن پرداخت.

او مخالفت با استبداد، دفاع از حقوق بشر، مسالمت جو بودن، رهبری غیرمتمرکز، ملی بودن، قانون گرائی و تنوع نیروهای تشکیل دهنده را از جمله مهمترین این مشخصات دانست.

او گفت ما مسلمانیم و به مسلمان بودن مان نیز افتخار می‌کنیم ولی حضور دیگران را می‌پذیریم و به رسمیت می‌شناسیم. وی به انتقاد از تلقی خاصی از اسلام پرداخت که در تلاش است تا جمهوریت را که یکی از دوپایه مهم انقلاب و قانون اساسی ایران است را مسخ کند و رای و حق تعیین سرنوشت مردم را پایمال نماید.

دکتر امیرارجمند موجی راکه اخیرا علیه علوم انسانی در ایران به راه افتاده است را کودتای دومی خواند که پس از کودتای انتخاباتی سال گذشته درحال انجام است، او در پایان سخنرانی نیم‌ساعته خود با توجه به دشواری های ایجاد شده بر سر راه جنبش، همگان را فراخواند تا فرصت را برای تعمیق مباحث طرح شده درجنبش غنیمت شمرند و تلاش کنند تا با گسترش پایه های جنبش از طریق نهادینه کردن و ایجاد شبکه های گسترده از این نهادها، به تنومندی این جنبش یاری رسانند.

بدینگونه بخش اول جلسه به اتمام رسید.



درآغاز بخش پرسش و پاسخ همانگونه که انتظار می‌رفت قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ و موضع نخست وزیر زمان جنگ جمهوری اسلامی در قبال آن، از اولین موضوعاتی بود که مطرح شد.

در جواب آقای امیرارجمند گفت که مهندس موسوی تا زمان وقوع اعدام های از آن کاملآ بی اطلاع بوده است. پس از اطلاع از این امر کمیسیونی ایجاد می کند تا در این مورد رسیدگی کند نتیجه کار این کمیسیون نیز به امام ارائه شد.

دکتر امیر ارجمند در مورد نتیجه کار کمیسیون مربوطه توضیحی نداد اما گفت که مستقل از اینکه دلایل زندانی شدن این افراد چه بوده است حداقل به لحاظ نادیده گرفتن مراحل حقوقی و قاتونی مربوط به رسیدگی پرونده این افراد، اعدام آنان عملی غیر قانونی بوده است.

او در ادامه به این مسئله پرداخت که آیا پس ازاطلاع از وقوع این اعدام ها درست این بود که آقای موسوی استعفا می‌داد و یا کار دیگری می‌توانست انجام دهد؟ اینها سئولاتی هستند که در مقابل آقای موسوی وجود دارند که طبعآ روزی به آنها پاسخ خواهند داد.

مشاور موسوی سپس تآکید کرد که تمام کسانیکه در امر دست داشته اند در زمان مقتضی باید پاسخگو باشند.

بجز پرسش فوق موضوعات مهم دیگری نیز در جلسه مطرح گردید. از جمله اینکه با توجه به کاستی های موجود در قانون اساسی جمهوری اسلامی، چگونه می‌توان
انتظار داشت که اهداف جنبش دراین چارچوب قابل اجرا باشند یا اینکه یکی دیگر از حضار در خطاب به سخنران نظر وی درقبال آنچه که وی آن را اشنباه تاریخی استقرار یک حکومت دینی آنهم از نوع ولایت فقیهی توسط مسلمانان در ایران، را جویا شد.

در این ارتباط سخنران ضمن تآکید مجدد بر مسلمان بودن خود و دوستانش در ایران گفت که آنان کماکان از دولتی اسلامی دفاع می‌کنند. اما یک اسلام رحمانی حکومتی که اساس آن بر رای مردم و احترام به حق مردم برای تعیین سرنوشت خودشان استوار است.

او در توضیح روشن‌تر مدل مورد نظرشان به دولت انگلیس و نقش ملکه اشاره کرد. او تصریح کرد که موسوی و همراهانش خواهان جدائی دین از دولت نیستند ولی ضمن آن قبول دارند که دخالت زیاد از حد دین در زندگی شخصی و اجتماعی به همان نسبت موجب گسترش دین‌ستیزی در جامعه می‌گردد که بالاخره حذف دین از جامعه را بدنبال خواهد داشت و این چیزی نیست که آنها بدنبالش هستند.

در ادامه جلسه برخی از حضار در مورد موضوعات مختلفی از جمله بی‌توجهی جنبش سبز به حقوق ملیت ها، مسئله عدالت اجتماعی، نپرداختن به مسائل اقتصادی از جمله موضوع یارانه ها با سخنران به بحث نشستند.

او نیز ضمن تآئید کم کاری در برخی زمینه ها مطرح شده درجلسه، بی توجهی به مسائل ملی را رد کرد و گفت که از همان ابتدا در بیانیه های آقای موسوی تاکیدهای مکرری در ارتباط با حقوق اقوام مختلف و تفاوتهای فرهنگی و زبانی مردم ایران شده است و یکی موارد مهم تضادهای جنبش سبز با حکومت کودتا در همین زمینه است.

نکته بارز و محوری که در این نشست چه از سوی دکتر امیرارجمند و چه ازطرف سایر حضار بدان کم توجه شد، پیچیدگی امر مبارزه سیاسی توسط اپوزیسیونی است که از یکسو خواهان از هم پاشیده شدن کامل سیستم سیاسی موجود نیست و از سوئی دیگر خود پائی در قدرت دارد یا حداقل چشم به حمایت بخشهائی از حاکمیت دارد.

چهره های شاخص رهبری جنبش سبز از مهندس موسوی گرفته تا کروبی و خاتمی جملگی درتلاشند تا با بکارگیری ازاین امکانات و تکیه بر قوانین عملآ موجود با گسترش فشار بر کودتاگران و حامیانشان، نه تنها از گسترش سرکوب جنبش مردم ممانعت بعمل آورند و به این ترتیب به تداوم جنبش تحت اشکالی دیگر یاری رسانند بلکه مانع از آن گردند تا درشرایط کنونی کشور ما که بنا بدلایل مختلف اعم از داخلی و خارجی در شرایط بسیار دشواری بسر می‌برد، فرو ریزد.

پیشبرد این سیاست در جامعه ما با توجه به ضعف‌های فرهنگی که ریشه در تاریخ این کشور دارد امری بسیار پیچیده است که درایت و دقت می‌طلبد که آقای موسوی ویارانش تاکنون نشان داده‌اند در این زمینه به غایت مسئولانه عمل می‌کنند.

مشاور ارشد مهندس موسوی درست گفت که از شرایط بوجود آمده باید در جهت تدقیق اهداف، تبادل نظر، کار بنیادی کردن و ایجاد شبکه هائی از نهادها و به تعبیر او تنومند کردن آنها پرداخت و طبعآ یکی از این مسائل همان چیزی است که این یار نزدیک موسوی در نشست برلین بارها بدان اشاره کرد و آن اینکه او و دوستانش مسلمانند، بدان افتخار می‌کنند و خواهان دولتی اسلامی‌اند.

اگرچه در تعریفی که او از حکومت ایده‌آل‌اش ارائه داد زمین تا آسمان با آنچه که امروز در ایران جاریست تفاوت دارد اما یک چیز را این دوستان هنوز بدرستی درنیافته‌اند. این درس تاریخ است که دولت مذهبی، حکومت شارعان دین است نه محل خدمت روشنفکران متدین و معتقد به اسلام رحمانی. این همان چیزی بود که مهندس بازرگان زود دریافت و بنی‌صدر دیر.

جامعه ما قرنهاست که با اسلام به شیوه خود دست و پنجه نرم کرده و با آن خوگرفته است. جای جای تاریخ مبارزات سیاسی مردم ما آکنده از همراهی و هم‌صدائی رهبران مذهبی بوده است و شکی در آن نیست که در آینده نیز نوعی ایفا نقش دین در قدرت سیاسی ایران نه تنها منتفی نیست که اصرار بر نفی چنین جایگاه و مقامی، تاثیراتی مخرب برجای می‌گذارد اما این با دفاع از استقرار قدرت سیاسی ایدئولوژیک متفاوت است.

در پایان نیز جا دارد از اداره خوب این نشست یاد کرد که این امکان را فراهم ساخت تا در حد ممکن نظرات مختلف طرح و به گفتگو گذاشته شود.