اتاق فكر انتخاب خود را كرده است

(مدير مسئول ماهنامه‌ی "نامه")
.(JavaScript must be enabled to view this email address)


برخی گمان می‌كنند حكومتگران جمهوری اسلامی فقط تندروهايی هستند كه صدها سال از زمانه خود عقب بوده و همگی شمشير را از رو بسته‌اند، در صورتی كه چنين نيست بلكه آنان از مديران و مشاورينی نيز برخوردارند كه با پيچيدگی تمام و محاسبات دقيق به حفظ منفعت و مصلحت خود و نظام می‌پردازند. در همين ارتباط نظام جمهوری اسلامی مدتهاست " اتاق فكر" را سامان داده و برای حفظ نظام، مطالعات همه‌جانبه‌ای انجام و تجربيات گوناگون را بررسی می‌كنند.
اتاق فكر با درك روند محتوم جهانی شدن، شناخت جهانی‌سازی امريكايی، آگاهی از پروژه خاورميانه بزرگ، پی‌بردن به ضرورت ايجاد ثبات در منطقه و ايران، توجه به ساختارهای اجتناب‌ناپذير و مدرن رو به تثبيت در داخل كشور، بررسی علل فروپاشی حكومت سابق و به‌منظور حفظ نظام در برابر فشارهای داخل و عمدتاً خارج به اتخاذ سياست‌های تا حدی معتدل روی آورده است. در همين راستا اتاق فكر، هاشمی رفسنجانی را كه خود از عناصر اصلی اتاق است برای مديريت كشور انتخاب كرده است. هاشمی بهتر از همه هفت كانديدای اوليه ظرفيت و امكانات آن را دارد تا در مجموع، منافع تمام طيف‌های درون حكومت – حتی دوم خرداديان – را حفظ كند.
بر اين اساس می‌توان تصور كرد كه اتاق فكر با پيچيدگی تمام و محاسباتی دقيق حدود يك سال است سناريوی نهمين انتخابات رياست جمهوری را مديريت كرده و آن را طی فرآيندی حساب شده تا به اينجا رسانده است. نياز بسيار شديد جمهوری اسلامی به درصد قابل قبول مشاركت مردم به‌منظور كاهش بخشی از فشارهای خارج، علت وجودی كانديداهای متعدد از هر دو جناحِ درون حاكميت بود. با اتخاذ اين روّيه نه تنها تمامی سلايق متمايل به تمامی لايه‌های فرعی جناح‌ها به مشاركت فراخوانده شدند بلكه با نشان دادن نرمش اوليه توسط اتاق فكر و ايجاد زمينه برای طرح كوتاه مدت كانديدايی از اپوزيسيون حتی بسياری از طرفداران طيفی از مخالفان قانونی نيز ساده انگارانه به مشاركتِ شديداً مورد نياز جمهوری اسلامی پاسخ مثبت دادند.
در ادامه‌ی سناريوی حساب شده‌ی اتاق فكر حتی می‌توان پيرامون رأی بالای كانديدای تندروی حكومتگران تأمل بيشتری كرد و آن را حادثه‌ای پيش‌بينی شده ، به‌منظور هدايت هر چه بيشتر مردم به سوی انتخاب اصلی اتاق تصور نمود. همچنين حادثه متوقف كردن انتشار مهمترين روزنامه منتقد در روزهايی كه تندروی پسنديده نيست، می‌تواند در راستای تشويق نا محسوس مردم به سمت كانديدای اتاق تفسير شود.
به هر روی، اتاق فكر با درس‌گيری از تندروی‌ها و تجربيات گذشته، احتمالاً عاقلانه‌ترين كار خود را انجام می‌دهد اما نكته‌ای در اينجا حائز اهميت است و آن اين‌كه؛ عاقلانه‌ترين كار "خود" را. اما مخالفان قانونی نيز می‌بايست كار "خود" را انجام دهند و بقول مولانا ؛ كار تو آن است و كار من هم اين / عالم آرای است رب العالمين . آيا بعضی افراد اپوزيسيون كه با اعلان نظراتشان در اين روزها عملاً خود را در چارچوب راهبرد اتاق فكر قرار داده‌اند، موانع ساختاری پيشِ‌روی دموكراسی و نيز عملكرد ربع‌قرن اخير اتاق‌های مشابه فكر را فراموش كرده‌اند؟ مردم و آزادی‌خواهان به‌خاطر رعايت منافع ملی‌كشور، شايد كه آمادگی عفو و بخشودن پديد آورندگانِ بيست‌و‌پنج سال بحران را از خود نشان دهند اما فراموش كردن آن عملكردها و پاك كردنشان از صفحه تاريخ ممكن نيست.
دموكراسی خواهان از اين‌كه اتاق فكرِ اين سالها متوجه بحران‌های زيرپوستی داخل كشور و تهديدهای جدی خارج از كشور شده باشد و به سمت سياست‌های معتدل حركت كند استقبال می‌كنند، اما اين به آن معنی نيست كه اپوزيسيون با عجله و ساده‌انگارانه خود را ذيل پروژه نه چندان شفاف اتاق قرار دهد. هيجانات كاذبِ اين روزها بزودی فروكش می‌كند و فقط "عملِ" رييس‌جمهور منتخب اتاق فكر است كه ميزان عقلگرايی حكومتگران و ميزان درس گرفتن از تندروی‌های بيست‌و‌پنجساله را نشان خواهد داد. در صورت بروز چشم‌اندازی روشن و قابل اتكا ، اپوزيسيون نيز به منظور احيای ارزش‌ها و تأمين منافع ملی، تمامی كوشش خود برای متقاعد كردن ستمديدگان نسبت به پذيرش سرمشق "ببخش ولی فراموش نكن" را به كار خواهد بست.