سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: روسیه از نفوذ غرب به حوزه نفوذ سنتی‌اش می‌ترسد و به این دلیل قبل از کشش اوکراین به سمت ناتو، بازی را به هم زد.
«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح فاز جدید درگیری‌ها در شرق اوکراین در پی رزمایش این کشور با ناتو در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم که مجددا آتش درگیری در شرق اوکراین شعله‌ور شده و این وضعیت تا جایی ادامه پیدا کرده واکنش‌های بین‌المللی در بر داشته است. به عنوان مثال وزرای خارجه آلمان و فرانسه خواهان خویشتن‌داری شدند و از مسکو خواستند تا دست از حرکات هیجانی و تنش‌زا بردارد. از سوی دیگر جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه که در مناطق دنباس و لوگانسک مستقر هستند اعلام کردند که شروع کننده این درگیری‌ها ارتش اوکراین بوده است. آنها اعلام کردند که توپخانه ارتش اوکراین علیه مواضع آنها آتش گشوده است و در نهایت اوکراین را مقصر شروع این منازعه اعلام کردند اما نکته اینجاست که اگر کی‌یف شروع کننده این بحران باشد به هر ترتیب به دنبال تثبیت تمامیت ارضی خود است.
وی ادامه داد: توجه داشته باشید که این مناطق از سال ۲۰۱۴ میلادی که در اوکراین شاهد بروز انقلاب بودیم، توسط جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه اشغال شد و کمی پس از آن شبه جزیره کریمه با رأی اکثریت دومای روسیه به خاک این کشور الحاق شد. فارغ از تمامی این مسائل باید توجه داشته باشیم که از زمان به روی کار آمدن دموکرات‌ها در کاخ سفید اظهارات ولودیمیر زلیسنکی، رئیس‌جمهوری اوکراین هم رنگ و بوی ضد روسی گرفته است و اخیرا اعلام کرد که مسکو دشمن کی‌یف قلمداد می‌شود. از سوی دیگر هم در گفت‌وگوی اخیرش با بایدن اعلام کرده که ایالات متحده حمایت از اوکراین را در دستور کار قرار خواهد داد. چندی قبل هم لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا بر حمایت نظامی از اوکراین تاکید کرده بود که این مؤلفه‌ها به خوبی نشان می‌دهد واشنگتن به دنبال آن است تا بتواند در حوزه نفوذ سنتی روس‌ها خلل ایجاد کند.
این تحلیلگر مسائل قفقاز تصریح کرد: این تقابل در حالی علنی شده که ترکیه هم به رغم آنکه روابط خوبی با روسیه دارد اقدام به فروش پهپادهای نظامی خود به اوکراین کرده است که نشان می‌دهد پشت پرده‌هایی میان واشنگتن و آنکارا با محوریت اوکراین وجود دارد. اینکه چرا روسیه تا این حد نسبت به اتفاقات اخیر واکنش نشان داده، ریشه در ترس مسکو از متمایل شدن جمهوری‌های جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی دارد. روس‌ها هرگونه وابستگی این دولت‌ها به اتحادیه اروپا، ناتو و مجموعه غرب را برای خود یک خطر جدی قلمداد می‌کند و اگر نگاهی به وضعیت اوکراین، بلاروس، مولداوی و سایر جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق بیاندازیم، می‌بینیم که کرملین به شدت احساس خطر می‌کند و معتقد است که ادامه این روند می‌تواند سقوط دومینو وار منافع روسیه را در پی داشته باشد. از منظری دیگر باید توجه داشت که این احساس خطر در رفتار روسیه در قبال پرونده قره‌باغ هم کاملاً مشهود بود.
سلیمانی افزود: روس‌ها از قدیم در ارمنستان حضور داشتند اما پس از بحران قره‌باغ، شاهد بودیم که مسکو نظامیانش را در پوشش صلح‌بان به مرز لاچین اعزام کرد که این هم نشان می‌دهد بازیگری مسکو در منطقه توأم با نگرانی است. ورود روس‌ها به افغانستان هم ناشی از همین نگرانی‌ها است و مجموع این رفتارها به خوبی به ما می‌فهماند که روسیه آماده یک تقابل چند جهته با مجموعه غرب خواهد شد. بر اساس اسناد و داده‌های منتشر شده روسیه قصد دارد از طریق بلاروس خیل عظیمی از تجهیزات و تسلیحات نظامی را وارد اوکراین کند و هم‌اکنون حدود یک هفته است که این تجهیزات از روسیه به صورت مستقیم به اوکراین منتقل می‌شود و برخی از آن هم از مسیر بلاروس وارد مرزهای شرقی اوکراین شد. حتی اخباری منتشر شده مبنی بر اینکه جنگنده‌های ارتش روسیه در حال گشت‌زنی و پروازهای هشداردهنده بر فراز مرزهای خود با بلاروس و اوکراین هستند و حتی گفته می‌شود در مرز با اوکراین، سامانه پدافندی اس ۳۰۰ هم مستقر شده است.
این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: به نظرم این اقدام روسیه را باید یک نمایش هدفمند از سوی کرملین قلمداد کرد. نکته اینجاست که اوکراین قرار بود با ناتو رزمایش مشترک برگزار کند اما روس‌ها پیش‌دستی کردند و اوضاع را بر اساس منافع خود دستخوش تغییر کردند. در نهایت مسکو مجدداً محیط شرق اوکراین را به هم ریخت و این دقیقاً همان کاری است که با گرجستان در پرونده آبخازیا و اوستیا طی سال‌های گذشته انجام دادند؛ به گونه ای که طی دو سه روز اخیر حدود ۱۳ بار آتش‌بس در مناطق شرقی اوکراین میان ارتش این کشور و جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه نقض شده است. در این میان باید توجه داشت که بسیار بعید است آمریکا وارد منازعه گسترده با روسیه شود. تیم بایدن مشکلات و مسایل زیادی با مسکو دارد و بدون تردید بسیاری از کشورها را در این درگیری‌ها وجه المصالحه قرار خواهند داد و این در حالیست که طی این مدت، مجموعه غرب اعم از آمریکا و اروپا پس از خروج ترامپ از کاخ سفید اقدام‌های زیادی علیه روسیه انجام دادند ولی به نظر به جایی نرسیدند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: واقعیت امر این است که غربی‌ها هیچ‌گاه نتوانسته و نمی‌توانند پاسخ روسیه را به تندی بدهند. اروپایی‌ها به گاز این کشور به شدت نیاز دارند و ما دیدیم در طول هفت سال گذشته که شبه جزیره کریمه به خاک روسیه الحاق شد، هیچ واکنشی از سوی اروپا و آمریکا نشان داده نشد و صرفاً روسیه مورد تحریم قرار گرفت که در وضعیت کنونی هم خروجی خاصی از آن مشخص نیست. مساله دیگر این است که اوکراین عضو ناتو نیست و از سوی دیگر روسیه هم نمی‌خواهد دست به اقدام هیجانی در حوزه بالتیک بزند که موجب تحریک ناتو شود. بر اساس این مولفه‌ها، معتقدم که درگیری گسترده و خطرناکی میان قدرت‌های جهانی با محوریت اوکراین رخ نخواهد داد اما حجم تسلیحات و تجهیزاتی که روسیه وارد اوکراین کرده صراحتاً به ما می‌گوید که یک جنگ روانی چند ضلعی برای هشدار به غرب توسط کرملین طراحی شده است.