«در راه اصلاح ایران باید قربانی داد»، این فریاد دکتر حسین فاطمی بود که از قلم ظلمستیز و حقطلب او در روز ۱۳ مرداد ۱۳۲۸ تراوش نمود و بر پیشانی روزنامهاش یعنی باختر امروز نشست و به عنوان درسی آموزنده و کلامی فراموشنشدنی برای همیشه بر تارک تاریخ این سرزمین نقش بست. حسین فاطمی در این سرمقاله تاریخی توضیح داد که ایران در چنبرهی استبداد فاسد داخلی و قدرتهای استعماری حامی آن اسیر و گرفتار است و برای رهایی از این سلطهی هولناک باید قربانی داد. و او خود در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در قربانگاه میدان تیر لشگر دو زرهی در مقابل جوخه اعدام کودتاچیان مزدور بیگانه ایستاد و جان پاک و شریف خود را در راه آزادی و استقلال ایران نثار کرد.
حسین فاطمی مدیر روزنامه باختر امروز، جوان سرشار از شور آزادیخواهی و میهندوستی بود که در روز ۲۲ مهر ۱۳۲۸ در کنار دکتر مصدق به تحصن اعتراضی دربار رفت و هنگام خروج از تحصن هم او بود که پیشنهاد متشکل شدن را به جمع یاران مصدق ارائه کرد و نام این تشکل یعنی «جبهه ملی ایران» را نیز او پیشنهاد نمود. فاطمی متولد سال ۱۲۹۶ و در هنگام اعدام ۳۷ سال بیشتر نداشت. او در تمام طول زندگی کوتاه و اثرگذارش با ظلم و استبداد و فساد و سلطهی بیگانه مبارزه کرد. فاطمی به نظام جمهوری و جدایی دین از حکومت معتقد بود و سلطنت را سرمنشاء استبداد و وابستگی میدانست. حسین فاطمی پس از کودتای ننگین ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، مدتی به زندگی مخفیانه روی آورد اما سرانجام، حدود شش ماه پس از کودتا، در روز ششم اسفند ۳۲ به دست کودتاچیان اسیر شد. در روز بازداشت در مقابل چشم نظامیان و نیروهای پلیس و در مقابل ساختمان شهربانی مورد هجوم چاقوکشان حکومت کودتا قرار گرفت که پیکر او را با ضربات متعدد کارد و به قصد به قتل رساندن او مجروح کردند اما قصد و توطئه کودتاچیان برای کشتن او در همان روز با فداکاری خواهرش که خود را سپر جان برادر قرار داد، ناموفق ماند. به ناچار فاطمی را با همان حالت مضروب و مجروح در محکمه نظامی، محاکمه و سپس به جوخه اعدام سپردند. باید یادآور شد که فاطمی حدود سه سال قبل از تیرباران شدن توسط کودتاچیان سلطنتی، در ۲۶ بهمن ۱۳۳۰ توسط مدعیان دین، یعنی اعضای فدائیان اسلام نیز مورد تیرباران قرار گرفته و مضروب و مصدوم شده بود.
ما به این اصل باورمندیم که اعدام انسانها به طور کلی عملی شنیع و ددمنشانه است. به ویژه اعدام زندانیان سیاسی و عقیدتی که جز ابراز نظر خود برای اعتلای میهن و سعادت و رفاه هموطنانشان گناهی مرتکب نشدهاند، عملی به مراتب غیرانسانیتر است. اعدام دکتر فاطمی وزیر خارجه دولت ملی مصدق داغ ننگ ابدی است که بر پیشانی حکومت برخاسته از کودتا نشسته است و این داغ ننگ هیچگاه زدودهشدنی و محوشدنی نیست. در بزرگی و شرافت دکتر فاطمی همین بس که دکتر مصدق رهبر نهضت ملی ایران او را شهید راه وطن نامیده و در مورد او چنین گفته است: «اگر ملی شدن صنعت نفت خدمت بزرگی است که به مملکت شده، باید از آن کسی که اول این پیشنهاد را نمود سپاسگزاری کرد و آن کس شهید راه وطن دکتر حسین فاطمی است که روزی در خانه جناب آقای نریمان، پیشنهاد خود را داد و عدهی نمایندگان جبهه ملی حاضر در جلسه آن را به اتفاق آراء تصویب نمودند. رحمت الله علیه که در تمام مدت همکاری با این جانب حتی یک ترک اولی هم از آن بزرگوار دیده نشد.»
جبهه ملی ایران در روز ۱۹ آبانماه در شصت و ششمین سالروز شهادت دکتر حسین فاطمی نام و یاد آن مرد بزرگ را گرامی میدارد و به روان پاکش درود میفرستد.
شورای مرکزی جبهه ملی ایران
تهران-نوزدهم آبانماه ۱۳۹۹ خورشیدی