ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Tue, 20.10.2020, 21:44

آغاز موج سوم بازداشت شهروندان تُرک در ایران


ایران وایر: روز یکشنبه دوازده ژوئیه (۲۲ تیر) سال جاری درگیری‌های نظامی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه «تووز» و در فاصله سیصد کیلومتری منطقه مورد مناقشه قره‌باغ بار دیگر آغاز شد.

چهار روز بعد و در بیست‌وشش تیرماه به دنبال انتشار فراخوانی از سوی فعالان مدنی و احزاب آذربایجان ایران، تجمع‌هایی در شهرهای مختلف ازجمله تهران، تبریز، ارومیه، زنجان، اردبیل، نقده، میانه و مراغه، در حمایت از جمهوری آذربایجان برگزار شد.

در این تجمع‌ها ده‌ها نفر از فعالان سیاسی، مدنی و دانشجویی آذربایجانی بازداشت شدند. بسیاری دیگر نیز پس از احضار به اداره اطلاعات و پلیس امنیت شهرهای مختلف بازداشت شدند.

در موج اول بازداشت‌ها حداقل ۴۰ تن از شهروندان تُرک به دلیل شرکت در تجمعات حمایت از جمهوری آذربایجان بازداشت شدند. همه بازداشت‌شدگان بعدها با تودیع وثیقه و تا پایان روند دادرسی پرونده آزاد شدند. بااین‌وجود این پایان کار نبود و تنها در ماه ژوئیه ۵۲ شهروند تُرک در شهرهای مختلف ایران بازداشت‌شده و یا حکمشان به اجرا گذاشته شد.

بامداد روز یک‌شنبه شش مهر سال جاری دور جدید درگیرهای نظامی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ آغاز شد.

دو روز بعد اولین تجمع خیابانی روز سه‌شنبه هشت مهر در «پارک جیرال» اردبیل به آنچه تجمع‌کنندگان «حمایت از جمهوری آذربایجان برای آزادسازی قره‌باغ» عنوان کردند شکل گرفت. نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در واکنش به تجمع مسالمت‌آمیز شهروندان اردبیلی، با اعمال خشونت و با ضرب و شتم شدید حداقل ۲۰ تن تجمع‌کنندگان را بازداشت کردند.

ادامه احضار و یا بازداشت فعالان مدنی تُرک در روزهای بعد مانع از تجمع اعتراضی گسترده‌تر این بار حداقل در ده شهر ایران نشد. دو روز پس از تجمع اعتراضی در پارک جیرال اردبیل، پنجشنبه ۱۰ مهرماه با فراخوان فعالان مدنی تُرک، تهران، تبریز، ارومیه، اردبیل، زنجان، مشکین‌شهر، مراغه، مرند، میاندوآب و پارس‌آباد شاهد تجمعات اعتراضی بود.

در کنار بازداشت ده‌ها نفر از تجمع‌کنندگان در روز پنجشنبه، تعدادی از فعالان مدنی نیز در روزهای بعد و با یورش نیروهای امنیتی به منازل آن‌ها بازداشت شدند.

در موج دوم بازداشت‌ها، طی بیست روز بیش از ۱۰۰ تن از شهروندان تُرک در شهرهای اردبیل، تبریز، ارومیه، مشکین‌شهر، پارس‌آباد مغان، هادی شهر، جلفا، کلیبر و زنجان بازداشت شدند. برخی از این بازداشتی‌ها در روزهای اخیر با تودیع وثیقه آزادشده‌اند.

بااین‌وجود برخلاف موج اول بازداشت‌ها، در این دور نه‌تنها احضار و بازداشت فعالان مدنی به‌صورت تصاعدی افزایش یافت که ضرب و شتم هنگام بازداشت، شکنجه در بازداشتگاه، عدم رسیدگی پزشکی مناسب در زندان، ممانعت از ملاقات و تماس تلفنی زندانیان با خانواده، بی‌خبری از محل نگه‌داری و وضعیت بازداشت‌شده‌ها، عدم پاسخگویی مسئولان در قبال وضعیت بازداشت‌شدگان و تشدید فشار و تهدید خانواده‌های فعالان مدنی نیز به واکنش حاکمیت به اعتراضات افزوده شد.

در میانه موج دوم بازداشت‌ها کمپینی نیز در شبکه‌های اجتماعی در اعتراض به بازداشت و برخورد خشن حاکمیت با تجمع‌کنندگان آغازشده است. در این کمپین شهروندان تُرک ایران با در دست داشتن نوشته‌هایی با مضمون: «ما طرفدار آذربایجان نیستیم، ما خود آذربایجانیم» و با انتشار عکس‌های آن در شبکه‌های اجتماعی خواستار آزادی بازداشت‌شدگان شده‌اند.

عصر روز یکشنبه بیست‌وهفت مهرماه سال جاری نیز بار دیگر و در پی انتشار فراخوانی از سوی احزاب و فعالان مدنی آذربایجان ایران، برای سومین بار در سه ماه گذشته تجمع‌های اعتراضی در شهرهای ترک‌نشین ایران برگزار شد. تجمع‌کنندگان به آنچه «حمایت لجستیکی ایران از ارمنستان و استفاده روسیه از حریم هوایی و زمینی ایران برای انتقال سلاح به ارمنستان» عنوان کرده‌اند اعتراض کرده خواستار بسته شدن گمرک مرزی «نوردوز» شدند.

گمرک نوردوز در ۶۵ کیلومتری شهر جلفا در استان آذربایجان شرقی و تنها کریدور ارتباطی ایران و ارمنستان است.

برخلاف دو تجمع اعتراضی پیشین در حمایت از جمهوری آذربایجان این بار بازداشت‌های گسترده در روزهای منتهی به برگزاری تجمع و اتخاذ تدابیر امنیتی گسترده مانع از برپایی تجمعات در شهرهای مختلف به‌جز تبریز شد.

در تهران علی‌رغم حضور مردم در میدان امام حسین این شهر، حضور گسترده مأموران امنیتی مانع از تشکیل هسته‌های اولیه تجمع شده است. بنا بر گزارشات رسیده به ایران‌وایر مأموران امنیتی حتی در خیابان‌های منتهی به میدان امام حسین مانع از تجمع بیش از سه نفر شده‌اند.

یک منبع آگاه در گفتگو با ایران‌وایر بابیان اینکه مأموران در کنار تهدید به بازداشت و ضرب و شتم تجمع‌کنندگان، اقدام به بازداشت حداقل سه نفر از شهروندان تهرانی کرده‌اند.

نام بازداشت‌شدگان در تهران «محبوب محمدی»، «جبرائیل قلی پور» و «ابوذر خدایی» اعلام‌شده است. این سه شهروند تُرک ساکن تهران پس از ضبط تلفن همراه و امضای تعهد کتبی صبح روز ۲۸ مهرماه آزادشده‌اند.

در ارومیه، اردبیل، زنجان، مشکین‌شهر، نقده، مراغه و برخی دیگر از شهرهای تُرک‌نشین در روز ۲۷ مهرماه جو شدید امنیتی برقرار بوده و به گفته شاهدان عینی مأموران مانع از تجمع مردم در مکان‌های از پیش تعیین‌شده‌اند. روز پنجشنبه همچنین تا پاسی از شب اینترنت شمال غرب کشور با اختلال شدید مواجه بوده است.

یکی از شهروندان زنجانی در ارتباط با فضای امنیتی این شهر در حساب شخصی خود در توییتر نوشته است: «۲۶ تیر، ۱۰ مهر و امروز ۲۷ مهر ۹۹ روزهایی هستند که زنجان شدیدترین فضای امنیتی را به فاصله چند ماه پشت سرهم تجربه می‌کند؛ حتی فضای امنیتی امروز بسیار شدیدتر از روزهای پیش‌تر بود طوری که بی‌شباهت به شهری با وضعیت جنگی نبود.»

تبریز اما علی‌رغم همه محدودیت‌ها روز ۲۷ مهر شاهد تجمع اعتراضی مردم این شهر بود. تجمع‌کنندگان با سردادن شعارهایی به زبان تُرکی آذربایجانی با مضمون «حمایت از ارمنستان جنایت است جنایت»، «قاراباغ ما ماست مال ما خواهد ماند» و «نوردوز باید بسته شود» در کنار اعتراض به سیاست خارجی جمهوری اسلامی خواستار بسته شدن گمرک مرزی نوردوز شدند.

گفته می‌شود در جریان تجمعات روز یکشنبه تبریز نیروهای امنیتی اقدام به شلیک گلوله پلاستیکی و گاز اشک‌آور برای متفرق کردن تجمع‌کنندگان کرده‌اند. بر اساس گزارشات رسیده ایران‌وایر در تجمع روز یکشنبه حداقل ۲۰ تن در تبریز از سوی نیروهای امنیتی بازداشت‌شده‌اند.

در میان نزدیک به نیمی از بازداشت‌شدگان را زنان شرکت‌کننده در تجمع تشکیل می‌دهند. هویت و محل نگه‌داری شمار زیادی از بازداشت‌شده‌ها هنوز مشخص نشده است.

بااین‌وجود تاکنون هویت دو تن از این زنان به نام‌های «سارا طوری» نویسنده و فعال دانشجویی سابق و «ملیحه برقی» روزنامه‌نگار از سوی ایران‌وایر احرازشده است. «مقصود باقری گلزار»، «ابراهیم فرج زاده»، «عیسی یگانه»، «علی حاج محمدی»، «ناصر احمدی»، «محرم کریمی» و «سیامک کوشی» نویسنده و فعال دانشجویی اهل تبریز نیز ازجمله بازداشت‌شدگان تجمع روز یکشنبه در این شهر بوده‌اند.

از میان این شهروندان عیسی یگانه، علی حاج محمدی، ناصر احمدی و محرم کریمی که در زمان بازداشت مورد ضرب و شتم قرارگرفته بودند، شب یکشنبه آزاد شدند.

نیروهای امنیتی همچنین صبح روز یکشنبه ۲۷ مهر با مراجعه به منزل «رضا زارعی» در تبریز بدون ارائه حکم اقدام به بازداشت این فعال مدنی آذربایجانی کرده و به مکان نامعلومی منتقل کرده‌اند.

روز ۲۷ مهر «آیدین ذاکری» در محل کار خود در مشکین‌شهر و «رضا سید نوری» در پارس‌آباد (مغان) از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شدند که یک روز بعد و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شدند. در همین روز عفت نیکبخت (سئودا ساوالان) در مشکین‌شهر بازداشت‌شده است.

«حسین امیر هجری» نیز عصر روز ۲۶ مهرماه توسط مأموران لباس شخصی از مقابل منزلش خود در خیابان ابوریحان تبریز به دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل‌شده است. نیروهای امنیتی هم‌زمان با مراسم سالگرد فوت پدر آقای امیر هجری و بدون ارائه حکم اقدام به بازداشت وی کرده‌اند.

«رسول رضوی»، «اکبر مهاجری» و «حسین محمدیان» روز ۲۶ مهرماه از سوی نیروهای امنیتی در تبریز بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل‌شده‌اند. همچنین مأمورین علی‌رغم مراجعه به منازل «محمد محمودی» و «شاهین برزگر» و «افشار محب» موفق به دستگیری این فعالان مدنی نشده‌اند.

«ابراهیم گنجی» مدیرمسئول نشریه «یاغیش» دانشگاه گیلان نیز از دیگر بازداشتی‌های روز یکشنبه ۲۷ مهرماه است. این فعال دانشجویی روز یکشنبه همراه با چند تن از فعالان مدنی رشت با حضور در مقابل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان به کمپین «ما طرفدار آذربایجان نیستیم ما خود آذربایجانیم» پیوسته بود. به دنبال این اعتراض مدنی وی یکشنبه‌شب توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل‌شده است.

همچنین «ودود اسدی» و «محمد عینی» امروز صبح ۲۹ مهر در شهر رشت صبح امروز  توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

در کنار ممانعت از ملاقات و تماس تلفنی زندانیان با خانواده، بی‌خبری از محل نگه‌داری و وضعیت برخی بازداشت‌شده‌ها و عدم پاسخگویی مسئولان در قبال وضعیت بازداشت‌شدگان موج دوم بازدشت شدگان، تا لحظه تنظیم این گزارش از وضعیت سلامتی، محل نگهداری و اتهامات طرح‌شده علیه فعالان مدنی و بازداشت‌شدگان موج سوم تجمعات حمایت از آزادسازی قره‌باغ اطلاعاتی در دست نیست.