ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Tue, 26.11.2019, 10:58

نشانه‌شناسی دیوارنگاره‌های ضدآمریکایی جدید تهران


فوتینی کریستیا، گزارشگر “فارین‌پالیسی”، در شماره نوامبر این مجله نوشت:

در چهلمین سالگرد تسخیر سفارت آمریکا، تهران از مجموعه‌ دیوارنگاره‌هایی پرده‌برداری کرد که بر دیوارهای سفارت قدیمی کشیده شده‌اند. در این تصاویر، جنبه‌های مختلف تنش‌های بین ایران و آمریکا پس از خروج واشنگتن از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها نمایش داده شده است.

تصاویر تازه روی تصاویر قدیمی‌‌ای نقش بسته‌اند که پس از انقلاب کشیده شده و منعکس‌کننده سیاست‌های ستیزه‌جویانه آن زمان بودند.

شباهت‌ها و تفاوت های بین دیوارنگاره‌‌های تازه و قدیمی کاملا گویاست. در تصاویر قدیمی از رنگ‌های ملایم و دارای تناژ پایین استفاده شده بود؛ درحالیکه در تصاویر تازه رنگ‌های تند قرمز، سفید و آبی دیده می‌شود.

همچنین، در دیوارنگاره‌های تازه با صراحت بیشتری از تکنیک کمیک استریپ یا داستان‌های مصور برای به‌سخره‌گرفتن دولت آمریکا و بی‌اهمیت دانستن قدرت آن استفاده شده است.

اگرچه در تصاویر تازه برخی موضوعات روز (مانند جنگ سوریه و سرنگونی پهپاد آمریکایی) نیز وجود دارد؛ اما شباهت‌های دیوارنگاره‌های قدیمی و تازه چشمگیر است. مثلا در تصاویر جدید، تفنگی منقش به پرچم آمریکا نمایش داده شده که در دیوارنگاره‌های قدیمی هم موجود بود، اما این‌بار لوله تفنگ به طرف پایین خمیده شده که رنگی تمسخرآمیز به تصویر می‌‌دهد.

مجسمه آزادی نیز در تصاویر تازه، بدون بازوی حامل مشعل نمایش داده شده و به‌جای صورت، جمجمه دارد. سیم خاردار و فرهنگ پاپ آمریکایی نیز در دیوارنگاره‌‌های تازه تکرار شده، اما سیم‌خاردار این‌بار به جای اشاره به جنگ ایران و عراق به زندان گوانتانامو اشاره دارد که معیاری برای احساست ضدآمریکایی در میان نسل جوان‌تر است.

فرهنگ پاپ آمریکا نیز با نمایش سیم‌خاردار به‌جای سیب‌زمینی سرخ‌کرده مک‌دونالد، تفنگ درحال دودکردن در دست میکی‌موس و خارج‌شدن موشک از کلاه جادویی عموسام مورد انتقاد قرار گرفته است.

جمجمه موضوعی تکراری در دیوارنگاره‌های تازه است. در یکی از آنها، تعداد فراوانی جمجمه شناور در دریایی از خون می‌بینیم که چشم ایزدی، نماد استفاده‌شده در پشت دلار آمریکا، از این دریای خون سربرآورده است...

در دیوارنگاره‌های قدیمی تصویر دستی پوشیده با پرچم آمریکا نمایش داده شده بود که این دست از دیش ماهواره خارج شده و با کبریتی روشن قصد به آتش کشیدن گل‌های انقلاب را داشت. این تصویر، بیانگر نقش ویرانگر نفوذ تبلیغات آمریکایی از طریق تولیدات ماهواره‌ای مانند صدای آمریکا بود.

عجیب است که در تصاویر تازه هیچ اشاره مستقیم یا غیرمستقیمی به استفاده از رسانه‌های اجتماعی یا تولیدات خبری آمریکا و نقش آنها در تبلیغات علیه ایران نشده است.

نکته دیگر عدم‌حضور تصاویر آیت‌الله خمینی در دیوارنگاره‌های جدید است. تصویر بنیانگذار انقلاب اسلامی، بویژه بازگشت او از پاریس، در دیوارنگاره‌های قدیمی حضور پررنگی داشت؛ اما اکنون او در هیچ‌جایی دیده نمی‌شود...

در تصویری که یک سیاستمدار آمریکایی و همتای ایرانی‌اش در کاخ سفید شطرنج بازی می‌کنند، لباس سیاستمدار آمریکایی نظامی و لباس فرد ایرانی غیرنظامی است که نشان می‌دهد ایران قدرت بیش‌ازحد نظامی‌شده نیست و هرگز نمی‌تواند به اهداف ایالات‌متحده اعتماد کند.

تصاویر رزمندگان و شهدای جنگ ایران و عراق جای خود را به تصاویر جنگ‌های معاصر خاورمیانه داده‌اند، از جمله نابودی داعش و سرنگونی پهپاد آمریکایی بر فراز خلیج‌فارس که بعنوان نمادی برای قدرت نظامی و حاکمیت‌ملی ایران نمایش داده شده‌اند...

شاید مهم‌ترین این تصاویر، دیوارنگاره‌ای باشد که به مسائل داخلی ایالات متحده اشاره دارد. در این نقاشی “نشان بزرگ ایالات‌متحده” نمایش داده شده؛ اما به جای مجموعه ستاره‌های بالای سر عقاب، ستاره سرخ داوودی نقش بسته و عقاب به جای شاخه زیتون و ۱۳پیکان، تعدادی گلوله و سرنگ تزریق موادمخدر در چنگال‌هایش دارد.

این دیوارنگاره به ایرانیان یادآوری می‌کند که ایالات متحده، فراتر از یک دشمن قدرتمند، درگیر مشکلات و فساد اخلاقی خودش است.

اگرچه در دیوارنگاره‌های تازه، تصاویر آیت‌الله خمینی و سایر نمادهای انقلاب جای خود را به ملاحظات معاصر و تازه‌تر داده‌اند؛ اما این سخن او که “ما آمریکا را زیر پا خواهیم گذاشت” از گذشته بر دیوارهای بلند آجری سفارت نقش بسته بود و همچنان در آنجا باقی خواهد ماند.

پس از تمام این سال‌‌ها به نظر می رسد که این سخن آیت‌الله خمینی، بیانگر اصلی‌ترین پیامی است که حکومت ایران می‌خواهد آن را به آگاهی همگان برساند.

ترجمه: سایت “دیپلماسی ایرانی”