راه جدیدی برای گفت‌وگو با ترامپ
منتشر شده در اعتماد ۲۳ اردیبهشت ۹۸
با افزایش تنش زبانی میان ایران و آمریکا و نیز حضور بیشتر نیروی نظامی آنان در منطقه، دونالد ترامپ یک برگ تبلیغاتی دیگر رو کرد و به نحو غیرقابل انتظاری اعلام کرد که تلفن خود را برای مسئولین ایران فرستاده تا یک تماس بگیرند و جالب اینکه ۱۲ شرط قبلی وزیر خارجه‌اش را کنار گذاشت و گفت فقط از ایران یک درخواست دارد و آن نداشتن سلاح هسته‌ای است.
در ایران هم عده‌ای خواهان گفت‌وگو شده‌اند، طبعاً منتظرند یا دوست دارند طرف ایرانی گوشی را بردارد و یک تماس با کاخ سفید بگیرد و مسأله را در چشم به هم زدنی حل کند. حالا اگر هم حل نشد راه دوری نرفته‌ایم، همین جایی هستیم که اکنون هستیم!
فکر نمی‌کنم هیچ تماسی با ترامپ مفید باشد. دلیلش این است که حرف زدن و مکالمه کردن با گفتگوی سیاسی تفاوت دارد. مذاکرات برجام یک گفتگوی واقعی بود. یعنی پیش از آغاز گفتگوها طرفین مسأله‌ای را پذیرفته بودند و در جریان گفتگو آن را عملی کردند. طرفین پذیرفته بودند که ایران از حق غنی‌سازی بهره‌مند باشد ولی شرایطی فراهم شود که طرف غربی اطمینان پیدا کند که دسترسی ایران به بمب هسته‌ای منتفی است. و در ادامه نیز تحریم‌ها هم برداشته شود.
این گزاره پیش از گفتگوها یا در مقدمه آن قطعی شده بود و ماه‌ها گفتگوی بعدی فقط برای پیدا کردن بهترین شیوه اجرایی و عملی کردن این توافق بود. ولی اکنون با ترامپ درباره چه چیزی باید گفتگو کرد؟ هیچ. می‌گوید که سلاح هسته‌ای نداشته باشیم، خوب اینکه پیشتر حل شده است، مگر آنکه بگوید من آن را قبول ندارم و آن طور که من می‌خواهم باید بپذیرید، که این هم بلاموضوع کردن گفتگو است، زیرا ترامپ جانشین دولت پیشین و وارث تعهدات آن است و هیچ دولتی نمی‌تواند تعهدات دولت پیش از خود را با این استدلال نقض کند. این کار نافی هر نوع گفتگویی است، زیرا فردا با همین استدلال می‌تواند زیر توافقات خودش نیز بزند.
ترامپ اهل گفتگو نیست، اهل نمایش است، همان طور که با کره‌شمالی انجام داد و یک نمایش بی‌محتوای چند ساعته اجرا کرد و تمام. درباره مشکلات با مکزیک نیز همین طور رفتار می‌کند. حتی با متحدانش نیز گفتگو نمی‌کند، بلکه دستور می‌دهد و یک‌سویه عمل می‌کند. خروجش از پیمان پاریس نیز همین گونه است.
با این حال در رابطه با ایران از یک جهت در موضع برتر قرار گرفته است و آن اینکه در سخن اظهار آمادگی برای گفتگو می‌کند، گو اینکه منظورش از گفتگو، گفتن او و شنیدن دیگران است ولی مردم لزوما چنین برداشتی ندارند. از این رو باید برای خارج کردن او از این موضع؛ پیشنهادی جدی ارائه کرد، در این باره ایده زیر را پیشنهاد می‌کنم.
برای خلع سلاح ترامپ ایران پیشنهاد کند که نیازی به گفتگوی رو در رو در اتاق‌های بسته نیست، توییتر بهترین وسیله است. پایه گفتگو را همین آخرین جمله ترامپ قرار دهند. طرف ایرانی می‌تواند رییس جمهور باشد. گفتگو در فضای عمومی شکل بگیرد. در حال حاضر نیز عملاً این نحوه گفتگو وجود دارد ولی سازمان‌نایافته و غیر معین است. می‌توان قرار گذاشت که هرکدام از دو طرف در ساعت معینی از روز نظرات خود را در قالب یک رشته توییت منتشر کند و طرف دیگر نیز فردا یا پس‌فردای آن در همان ساعت با رشته توییت خود پاسخ دهد و اگر هم خواست نظرات جدیدی را طرح کند. این نوع گفتگو می‌تواند جدید و نوآورانه باشد و مورد استقبال جهانی نیز خواهد بود.
همه چیزها شفاف و روشن و مستند بیان می‌شود. حضور در چنین گفتگویی برای ایران هیچ هزینه‌ای ندارد. این گفتگو برای افکار عمومی ایران و جهان بسیار مفید است و حتی گمان می‌کنم برای افکار عمومی آمریکایی‌ها نیز اثر مثبت دارد. از همه مهم‌تر اینکه ابتکار عمل را از دست ترامپ می‌گیرد و او نمی‌تواند مدعی شود که باید حضوری یا تلفنی و خصوصی گفتگو شود. ایران چیزی برای پنهان کردن ندارد. امیدوارم این پیشنهاد مورد توجه مسئولین ایرانی قرار گیرد.