ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 06.05.2019, 20:00

اعتراف به «شکست قاطع پیام‌رسان‌های داخلی» توسط معاون وزیر ارتباطات


یک سال پس از فیلتر کردن تلگرام در اردیبهشت ۱۳۹۷ و تلاش سازمان یافته مقامات ایرانی برای متقاعد کردن کاربران ایرانی به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی و همچنین صرف میلیارد‌ها تومان برای توسعه این پیام‌رسان‌ها معاون وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در یک سخنرانی در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۸ خبر از شکست این پروژه داد و گفت: «به قطعیت می‌گویم پیام‌رسان‌های داخلی شکست خوردند.»

حمید فتاحی معاون وزیر ارتباطات و رییس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۸ و طی یک سخنرانی در مراسم اختتامیه رویداد پیام‌آورد در سالن آمفی تئاتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: «به قطعیت می‌گویم که پیام رسان‌های داخلی ما امروز شکست خورده‌اند، زیرا مورد استقبال قرار نگرفتند.» او افزود: «شاید مهمترین علت آن مصادف شدن با فیلتر تلگرام بود و در ذهن مخاطب این گونه شکل گرفت که تلگرام فیلتر شد تا پیام رسان‌های داخلی مورد استقبال قرار گیرند.»

پیش از این محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات یکی از دلایلی را که مردم از اپلیکیشن‌های داخلی استقبال می‌کنند را عدم اعتماد آنها به حفض حریم خصوصی خود در ایپ اپلیکیشن‌ها دانسته بود. او در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت گفته بود: «متاسفانه یک اطمینان و اعتماد کاملی به اپلیکیشن‌های داخلی، با توجه به تبلیغات مسومی که شده، ندارد و فکر می‌کنند اگر در این زیرساخت‌های حضور پیدا بکنند تعدی به حریم خصوصی شان خواهد شد.»

ایران دارای یک سابقه طولانی از دسترسی غیرقانونی به محتوای مکاتبات کاربران در شبکه‌های اجتماعی و ایمیل‌های آنها را دارند که عمدتا یا به روش هک کردن حساب‌ها و یا در صورتی که داده‌های کاربران در داخل ایران بوده است به صورت دسترسی فراقانونی فیزیکی به آنها توسط قوه قضاییه و نهاد‌های امنیتی صورت گرفته است، و به همین دلیل است که کاربران ایرانی برای استفاده از سرویس‌ها و محصول‌های داخلی اعتماد ندارند که این شرکت‌ها بتوانند امنیت و حریم خوصی آنها را در برخوردهای فراقانونی نهاد‌های امنیتی و قوه قضاییه حفظ کند.

ضعف نهادهای ناظر، کمبودهای قانونی برای حفاظت از اطلاعات کاربران، استیلای نهادهای امنیتی و اطلاعاتی بر قوه‌قضاییه و همچنین اقدامات خودسرانه برای دسترسی به اطلاعات شرکت‌ها و کاربران اینترنتی در اشکال مختلف توسط نهادهای امنیتی و قضایی، در تقویت فضای بی‌اعتمادی به سرویس‌هایی که میزبانی آنها در داخل کشور است، تاثیرگذار بوده است.

سیاست تشویق به استفاده از محصول‌های داخلی، نگهداری داده‌ها، و میزبانی در داخل کشور یکی از سیاست‌های اصلی دولت ایران در شبکه ملی اطلاعات نیز هست. تا کنون براورد دقیقی از میزان موفقیت این سیاست در چارچوب کلی‌تر شبکه ملی اطلاعات یا چیزی که از آن با عنوان اینترنت ملی یاد می‌شود در دست نیست، اما با توجه به عدم استقبال کاربران از پیام‌رسان‌های داخلی به نظر می‌رسد که سیاست‌های تشویقی مقامات ایرانی نتوانسته است که اعتماد کاربران را برای نگهداری داده‌های خود در داخل کشور افزایش دهد.

وب‌سایت خبری دیجیاتو که اخبار حوزه تکنولوژی را پوشش می‌دهد در گزارشی که در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ منتشر کرد نوشت: «تا کنون سه پیام‌رسان ایرانی تسهیلات وام ۵ میلیارد تومانی را دریافت کرده‌اند.» به عبارت بهتر جدا از کمک‌های فنی و زیرساختی که وزارت ارتباطات به پیام‌رسان‌های داخلی کرده است، دولت حسن روحانی ۱۵ میلیارد تومان کمک نقدی در قابل وام به این سه پیام‌رسان سروش،‌ بیسفون و گپ پرداخت شده است. علاوه بر این، بر اساس گفته نصرالله پژمان‌فر نماینده مجلس دولت حسن روحانی برای پیام‌رسان‌های تلگرام طلایی و هات‌گرام که نسخه‌های تغییر یافته تلگرام با قابلیت جاسوسی از کاربران این اپلیکیشن هستند، ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه کرده است.

این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به خبرگزاری خانه ملت وابسته به مجلس شورای اسلامی  در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۸ گفت: «تا پیش از این می‌گفتند برای کنترل فضای تلگرام و ایجاد امنیت تلگرام طلایی و هاتگرام راه‌اندازی شد؛ با ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه، در اختیار قرار دادن سرورهای فراوان به آنها و ارائه خدمات دیگر.» او افزود: «تلگرام طلایی و هاتگرام با نظارت وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات فعالیت کرد و فارغ از مصاحبه‌های مسئولان ذی‌ربط در این خصوص، مستندات فراوانی در ارتباط با این موضوع دارم که این وابستگی را ثابت می‌کند.»

علاوه بر هزینه‌های مالی و فنی که که وزارت ارتباطات و دولت حسن روحانی برای توسعه این پیام‌رسان‌ها انجام داده است، بر اساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی و با هدف تشویق مردم برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، هزینه ترافیک مصرفی کاربران در صورتی که از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده کنند یک سوم غیرایرانی‌ها خواهد بود.