فائزههاشمی: قاضی زن در زمان شاه داشتیم و مطمئنا اگر ادامه پیدا میکرد بیشتر هم میشد اما بعد از انقلاب، قاضی زن نداریم. بنابراین نه تنها پیشرفتی حاصل نشده که اوضاع خیلی خراب تر شده است.
یورونیوز: فائزههاشمی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی ایران و مدیر مسئول روزنامه توقیف شده زن در مصاحبه با یورونیوز میگوید که جمهوری اسلامی با سیاسی کردن مسائل مربوط به زنان و گره زدن آن با مسائل دینی، مانع از رفع تبعیض علیه زنان میشود.
خانمهاشمی میگوید که حکومت جمهوری اسلامی در مسائل مربوط به زنان، تنه به داعش میزند اما جامعه ایران و فضای بین المللی «اجازه نمیدهند علنا مثل داعش رفتار کند.»
هشتم مارس روز جهانی زن است و در کشورهای مختلف مراسمهای مختلفی برای بزرگداشت این روز برگزار میشود در تقویم رسمی ایران اما روز زن و روز مادر، همزمان با سالروز تولد فاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام است.
فائزههاشمی معتقد است که در خصوص حضور عمومی زنان در عرصههای مختلف جامعه، جمهوری اسلامی موفق عمل کرده اما پسرفتهای بسیاری در خصوص حقوق زنان، نسبت به حکومت سابق ایران بوده؛ پسرفتهایی که منجر به حذف زنان از مدیریت کلان کشور و مراکز تصمیم گیری شده است.
فائزههاشمی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی ایران و مدیر مسئول روزنامه توقیف شده زن در مصاحبه با یورونیوز میگوید که جمهوری اسلامی با سیاسی کردن مسائل مربوط به زنان و گره زدن آن با مسائل دینی، مانع از رفع تبعیض علیه زنان میشود.
خانمهاشمی میگوید که حکومت جمهوری اسلامی در مسائل مربوط به زنان، تنه به داعش میزند اما جامعه ایران و فضای بین المللی «اجازه نمیدهند علنا مثل داعش رفتار کند.»
هشتم مارس روز جهانی زن است و در کشورهای مختلف مراسمهای مختلفی برای بزرگداشت این روز برگزار میشود در تقویم رسمی ایران اما روز زن و روز مادر، همزمان با سالروز تولد فاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام است.
فائزههاشمی معتقد است که در خصوص حضور عمومی زنان در عرصههای مختلف جامعه، جمهوری اسلامی موفق عمل کرده اما پسرفتهای بسیاری در خصوص حقوق زنان، نسبت به حکومت سابق ایران بوده؛ پسرفتهایی که منجر به حذف زنان از مدیریت کلان کشور و مراکز تصمیم گیری شده است.
حضور عمومی زنان در جامعه
فائزههاشمی، نماینده پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی است که بالاترین رای را در تهران در انتخابات این مجلس از آن خود کرد هرچند که نام علی اکبر ناطق نوری که بعدها رئیس این مجلس شد به عنوان نفر اول این انتخابات اعلام شد و نام فائزههاشمی به عنوان نفر دوم. او دختر علی اکبرهاشمی رفسنجانی از پایه گذاران حکومت جمهوری اسلامی است و مدیر مسول روزنامه زن، اولین روزنامه مربوط به زنان در جمهوری اسلامی که به دلیل انتشار کاریکاتوری درباره عدم مساوات دیه زنان و مردان و همچنین انتشار پیامی از فرح پهلوی، ملکه سابق ایران، توقیف شد.
خانمهاشمی میگوید: «فضای قبل از انقلاب، فضایی نبود که خانوادهها اعتماد کنند و زنها بتوانند در سطح گسترده، فراگیر و عمومی در امورات اجتماعی و مسائل سیاسی، علمی و آموزشی و فرهنگی مشارکت داشته باشند. آن زمان البته حکومت نمیگفت که با دین مشکل داریم ولی روندش بخصوص در موضوعات زنان تقویت بی دینی بود. همین سبب شده بود که زنان ما مشارکت عمومی و گسترده در مسائل اجتماعی نداشتند. خیلی از خانوادهها دختران شان را به دبیرستان نمیفرستادند، ورزش نمیگذاشتند و اجازه نمیدادند که جایی مشغول به کار شوند و خیلی چیزهای دیگر. ولی بعد از انقلاب این قضیه برعکس شد. حکومت که شد جمهوری اسلامی و حاکمان دینی و روحانیان حاکم شدند اعتماد عمومی ایجاد شد و حضور زنان در جامعه به یک حضور فراگیر و عمومی در همه عرصهها تبدیل شد. من معتقد هستم که این حضور عمومی قبل از انقلاب نبود و بعد از انقلاب اتفاق افتاد که نکته مثبتی است.»
او درعین حال به گزارشی که همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی درایران درباره شاخصهای مربوط به زنان منتشر شده بود اشاره کرده و میگوید: «یک گزارشی خواندم از خانم ابتکار که ۴۰ شاخص را از پیشرفت زنان بعد از انقلاب بیان کرده بود مثلا در آموزش و بهداشت. معتقد نیستم که اگر حکومت پهلوی بود این اتفاقها نمیافتاد و مطمئنا اگر حکومت پهلوی هم بود این پیشرفتها اتفاق میافتاد و نمیتوان به عنوان یک شاخص موفقیت در جمهوری اسلامی در نظر گرفت.»
معصومه ابتکار در حال حاضر معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور ایران است. او مشارکت سیاسی زنان را بزرگترین دستاورد انقلاب ۵۷ و جمهوری اسلامی میداند و در مصاحبهای اعلام کرده که ۱۶ درصد مدیران کشور از زنان هستند.
«نسبت به حکومت شاه، پسرفت کردهایم»
فائزههاشمی اما میگوید: «زمان شاه در عرصه سیاسی ما وزیر زن داشتیم، سناتور زن و نمایندگان مجلس زن داشتیم که تعدادشان از الان بیشتر بود. البته الان سنا نداریم اما در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری هیچ زنی حضور ندارد. هرچند که اینها با سنا قابل مقایسه نیستند اما به هرحال یک نوعی مجلس هستند. در جمهوری اسلامی فقط یک وزیر زن در دوره محمود احمدی نژاد داشتیم و دیگر نداریم. یعنی از حضور زنان در مراکز تصمیم گیری، تصمیم سازی و مدیریتهای کلان و حتی مدیریت میانی جلوگیری شده. در مدیریتهای میانی البته یک مقدار در دولت روحانی تغییر ایجاد شده آن هم با تلاش خود زنان بوده که منجر به بخشنامهای از سوی آقای روحانی شد اما من فکر میکنم اگر زمان شاه ادامه پیدا میکرد تعداد زنان در مراکز تصمیم گیری بیشتر و قوی تر هم میشد. تعداد وزرای زن هم بیشتر میشد.»
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۱۷ در بخشنامهای خواستار «بهرهگیری از ظرفیت زنان و جوانان توانمند کشور برای تصدی پستهای مدیریتی» شد. او به دلیل عدم معرفی وزیر زن در دو دولت خود با انتقادهای زیادی از سوی زنان روبرو شده است.
فائزههاشمی از اعضای بنیانگذار حزب کارگزاران سازندگی است و در دانشگاه تدریس میکند. او میگوید: «شما نگاه کنید در سطح روسای دانشگاهها و همچنین هیات مدیرههای سازمانها ما هیچ زنی نداریم. اخیرا سه زن به عنوان سفیر انتخاب شدهاند اما زنان در خیلی عرصهها حذف شدهاند و پسرفت شدید داشته ایم، یا قاضی زن که در زمان شاه داشتیم و مطمئنا اگر ادامه پیدا میکرد بیشتر هم میشد اما بعد از انقلاب، قاضی زن نداریم. بنابراین نه تنها پیشرفتی حاصل نشده که اوضاع خیلی خراب تر شده. چیزی هم اگر تغییر میکند خیلی سخت و سالهای سال طول میکشد مثل بحث دیه. یکی از دلایلی که روزنامه زن را بستند انتشار کاریکاتور درباره نابرابری دیه بود حالا بعد از این همه سال، بیمه، دیه تصادفات را برابر پرداخت میکند.»
قوانین تبعیض آمیز، تنه به داعش
قوانین تبعیض آمیز از معضلات مهم زنان ایران به گفته فائزههاشمی است. او توضیح میدهد: «زمان شاه، قانون حمایت از خانواده به وجود آمد که برابری ایجاد شد. اما یکی دیگر از معضلات مهم ما زنان -بعد از انقلاب- قوانین تبعیض آمیز است و عرفها و رویههای ضد زن که با عنوان دین و مسائل فرهنگی و اجتماعی ایجاد کردهاند مثل مساله ممنوعیت ورود دختران به ورزشگاه که نه قانونی مبنی بر این ممنوعیت وجود دارد، نه خلاف عرف است، نه خلاف شرع است اما ممنوع است.»
او در پاسخ به این سوال که چرا موقعیت و جایگاه زنان در جمهوری اسلامی تا این سطح پسرفت کرده است و علیرغم تلاش فعالان زن، تغییرات به کندی حاصل میشود؟ میگوید: «متاسفانه مسائل زنان، پایگاه فقهی و سیاسی پیدا کرده؛ نگاه حاکمیتی که بر دین ما و بر مسائل زنان ما حاکم شده اسلام خیلی افراطی و تند را نمایندگی میکند. ما داریم علمایی مثل آیت الله صانعی، آیت الله بیات زنجانی، آیت الله شبیری زنجانی و آقای محقق داماد و خیلیهای دیگر که نگاه روشنی به مسائل زنان دارند و فتواهای شان با فتواهای حکومتی متفاوت است. اما حکومت مسائل زنان را به شدت سیاسی میکند و این خیلی آسیب میزند. اینکه میگویند مرغ یک پا دارد و حاضر نیستند هیچ چیزی را تغییر بدهند و علیرغم همه تلاشها و هزینههای زنان، تغییر به کندی صورت میگیرد به دلیل سیاسی دیدن مسائل زنان و گره زدن آن به دین آن هم از نوع رادیکال و تند است. یک جور به نظر من به داعش تنه میزند و تفکرات داعشی است. کمی ملایم تر از داعش که اگر رویشان میشد مثل داعش عمل میکردند اما جامعه ایران و نگاههای بین المللی چنین اجازهای نمیدهند.»
خانم هاشمی میگوید: «از سوی دیگر ما یک جامعه سنتی و مذهبی داریم. هرچند جامعه خیلی تغییر کرده اما نگاه سنتی وجود دارد و حکومت مدام افکار عمومی را تحریک میکند. البته افکار عمومی هم به اینها جواب نمیدهند ولی به هرحال اینها را مدام مطرح میکنند. الان اما احساس میکنم با وجود فضای مجازی، مطالبات زنان خوب منعکس میشود. قبلا رسانهها به این دلیل که مردانه بودند عمدتا مسائل زنان را منعکس نمیکردند. من روزنامه زن را برای همین راه اندازی کردم چون مسائل زنان و مشکلات آنها و موفقیتهای شان در رسانههای عمومی اطلاع رسانی نمیشد و ما نیاز داشتیم به یک رسانه روزانه که مرتب مسائل زنان را مطرح کند. حرکتهای امروز اما به خاطر فضای مجازی بیشتر امکان انعکاس و موفقیت پیدا کرده. مثلا ورزش زنان در دورههایی خیلی رشد کرد که راحت هم نبود اما فضای مجازی نبود و چنان انعکاس پیدا نمیکرد.»
فائزه هاشمی، رئیس فدراسیون اسلامی ورزش زنان بود که در سال ۱۳۹۰ و پس از حمله گروههای تندرو به ساختمان این فدراسیون تعطیل شد. علت تعطیلی این فدراسیون، عدم تعریف بودجه از سوی سازمان تربیت بدنی اعلام شد.