ایرنا- رسانهها و تحلیلگران آمریکایی حمایت «دونالد ترامپ» از دربار سعودی در پروند قتل «جمال خاشقچی» را به مسخره گرفتن اصول اخلاقی و قانونی این کشور تعبیر میکنند از اینرو قانونگذاران در سنا تلاش دارند بهرغم مقاومت ترامپ، علیه ریاض اقدام محکمی را انجام دهند.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری، باگذشت چندماه از قتل فجیع «جمال خاشقجی» منتقد دربار سعودی در کنسولگری عربستان در ترکیه، نه تنها هنوز همه ابعاد این جنایت برنامه ریزی شده پادشاهی سعودی مشخص نشده است بلکه جنبههای بین المللی آن روز به روز گسترش مییابد.
براساس یک ضرب الاجل «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا باید تا چند روز قبل، گزارش کاملی را در مورد این پرونده و نقش احتمالی «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در قتل جمال خاشقچی به کنگره ارائه میکرد، اما ترامپ تاکنون به ریاض وفادار مانده و اقدامی را در این زمینه انجام نداده است.
با اتمام این دوره چهار ماهه، فشارها علیه ریاض و کاخ سفید بر سر قتل خاشقجی یافته است. در حالی که وزیر امور خارجه آمریکا در تدارک سفری به منطقه و از جمله عربستان سعودی است، قانونگذاران ارشد و شناخته شده آمریکایی، رئیس جمهوری این کشور را تهدید کردهاند در صورت ادامه چنین رویکردی، کنگره شخصا وارد پرونده خاشقجی میشود و قطعنامهای را علیه ریاض اجرایی میکند.
** برنامه یک ساله بن سلمان برای قتل خاشقجی
تقریبا هر روز خبر یا اطلاعات تازهای در مورد توطئه قتل در کنسولگری عربستان در ترکیه منتشر میشود و بیش از پیش شواهد دال بر دخالت دربار سعودی به ویژه ولیعهد این کشور در آن فاش میگردد. البته پیشتر آژانسهای اطلاعاتی آمریکا و از جمله سی.آی.ای نقش محمد بن سلمان در کشتن این روزنامه نگار را تقریبا قطعی ارزیابی کرده بود.
به تازگی رسانههای آمریکایی از مشاهده متن گزارش نهایی نهادهای اطلاعاتی آمریکا خبر دادهاند که بیشتر از گذشته پای ولیعهد را به میان این ماجرا میکشاند. روزنامه «نیویورک تایمز» متن مختصر این گزارش را منتشر کرد که در آن نتیجه گیری شده است ولیعهد عربستان از یک سال قبل، تصمیم خود برای کشتن خاشقچی را بیان کرده بود.
این خبر به سرعت به دستمایه تحلیلهای رسانههای گوناگون آمریکایی در جهت محکومیت دربار سعودی و نکوهش رفتار ترامپ تبدیل شد. نشریه «بیزینس اینسایدر» در گزارشی نوشت: ترامپ هر کاری را انجام میدهد تا ولیعهد سعودی در پرونده قتل روزنامه نگار منتقد متهم نشود؛ اما اکنون سنا میتواند رئیس جمهوری را وادار به انجام اقدامی کند.
به نوشته این تحلیل ترامپ شرم دارد تا محمد بن سلمان را برای قتل خاشقچی مسئول اعلام کند اما یک گروه از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه که مهلت ۱۲۰ روزهای را به وی برای اعلام موضع داده بودند؛ اکنون با اتمام ضرب الاجل برای کاخ سفید قانونگذاران بار دیگر به پرونده ورود کردهاند.
به نوشته این گزارش اسناد مکتوب و صوتی اثبات میکنند که خاشقجی به دستور یا حداقل با اطلاع ولیعهد سعودی کشته شد. مقامهای کنونی و پیشین در آمریکا با اشاره به گزارشهای اطلاعات برای رسانهها تایید کردند که محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ گفته بود که اگر خاشقجی انتشار مقالههای انتقادی از دربار ریاض را متوقف نکند، یک گلوله را برای وی صرف میکند. همچنین براساس اسناد سی.آی.ای در زمان قتل این روزنامه نگار، محمد بن سلمان یازده پیام را برای مشاور خود که به محل کنسولگری در استانبول رفته بود، ارسال کرد.
در واکنش به همه این گزارشها، دولت ریاض این موضوع را ادعا و غیرقابل پذیرش خواند و دونالد ترامپ هم بدون توجه به همه این اسناد بر ادامه همکاریهای خود با دربار سعودی تاکید کرد. رئیس جمهوری آمریکا قتل خاشقجی را به روابط اقتصادی دو کشور بی ارتباط توصیف کرد.
به نوشته رسانههای آمریکایی، بی توجهیهای دونالد ترامپ به تنظیم و انتشار گزارشهایی رسمی در زمینه قتل این روزنامه نگار باعث شد تا چند تن از سناتورهای مطرح و بانفوذ از هر دو حزب بار دیگر دست به کار شوند. چهرههای مطرحی همچون «لیندسی گراهام»،«رابرت منندز» و «باب کورکر» ضمن اشاره به مسئولیت بن سلمان در این پرونده اعلام کردهاند احتمالا کنگره وارد این پرونده میشود و بدون توجه به موضع دولت تصمیماتی را به مرحله اجرا در میآورد.
** بازی ترامپ با اخلاق و قوانین آمریکایی
افشای اظهارات سراسر غرور و غیرانسانی ولیعهد سعودی بار دیگر بر خاکستر قتل خاشقجی دمید و آتش آن را شعله ورتر کرد. جالب اینجاست رسانهای شدن سخنان محمد بن سلمان با اقدام کنگره ایالات متحده همزمان شده است.
کنگره آمریکا حدود دوماه قبل هم در مورد قتل خاشقجی قطعنامهای را علیه ریاض تصویب کرد. روزنامههای آمریکایی و از جمله نشریه معتبر «نیویورک تایمز» در گزارشی عنوان داشت که مهلت ۱۲۰ روزه کنگره آمریکا به دولت ترامپ برای ارائه گزارش قتل به پایان رسیده است و چون کاخ سفید اقدامی را برای انتشار اطلاعات خود انجام نمیدهد، سناتورها پیگیر تصویب قطعنامه دیگری علیه ریاض شدهاند.
خاشقجی ستون نویس روزنامه «واشنگتن پست» بود و این روزنامه از زمان قتل روزنامه نگار خود، انتقادها و اتهامهای تندی را ابتدا علیه رهبران سعودی و سپس مقامهای کاخ سفید منتشر کرده است. این روزنامه برای گزارش خود این عنوان را برگزید که اکنون کنگره ایالات متحده باید به محمد بن سلمان که قول داده بود یک گلوله را برای خاشقچی مصرف میکند، پیامدهای آن را نشان دهد.
به نوشته این روزنامه اسناد دست داشتن ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی در دسترس همه قرار دارند که یکی از جدیدترین آنها تهدید به کشتن با گلوله بود. شواهد بسیار دیگری هم وجود دارد که دوتن از نزدیکترین یاران ولیعهد این قتل را انجام دادهاند.
بنابر این گزارش، باوجود اسناد و مدارکی که نهادهای معتبر اطلاعاتی فاش کردهاند، اما تحولات از به مسخره گرفته شدن قوانین آمریکا و چشم پوشی از این قتل به واسطه حمایت ترامپ و نزدیکانش از ولیعهد ریاض حکایت دارد. به نوشته واشنگتن پست، ترامپ همیشه بر روابط اقتصادی رو به افزایش سعودیها با آمریکا تاکید میکند که به واسطه خریدهای تسلیحاتی از سوی ریاض رخ میدهد؛ اما این معاملهها نتیجهای جز بدتر شدن فساد و نابودی اخلاقی (اشاره تلویحی به جنگ یمن) ندارد.
این گزارش با نمایشی خواندن اقدام ریاض در برگزاری دادگاه ۱۱ متهم ناشناخته پرونده قتل خاشقجی خاطر نشان ساخت افراد اصلی این پرونده هنوز دادگاهی نشده اند؛ با اینکه ترامپ همیشه خود را خواستار اجرای عدالت نشان میدهد اما با صراحت اعلام میکند چنین مسیری را در قتل خاشقچی دنبال نمیکند. حال سنا و مجلس نمایندگان باید به موضوع نقش ولیعهد در این جنایت بپردازند تا محمد بن سلمان با پیامدهای دستور خود روبرو شود.
به اعتقاد تحلیلگران آمریکایی پیش بینی میشود اگر ترامپ واکنشی را علیه ریاض نشان ندهد از روز دوشنبه و با پایان تعطیلات آخر هفته، کنگره گامهای مهمی را در مورد دربار سعودی بردارد زیرا شواهد علیه دربار سعودی به ویژه ولیعهد هر روز بیشتر و محکمتر میشود.