فرارو- با نزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۹۸ گویا نگرانی از عدم استقبال افکار عمومی نسبت به جریان اصلاحات میان برخی از فعالان این جریان افزایش پیدا کرده است و همین موجب شده که برای گریز از این موقعیت به سمت و سوی انتقاد‌های شدید از دولت بروند که این زمینه ساز نگرانی دیگر فعالان این جریان سیاسی شده است.
به نظر می‌رسد فضای داخل جریان اصلاحات در یک سال گذشته با یک شرایط جدید، اما تکراری مواجه شده است. شرایطی که بی شباهت به سال‌های آخر ریاست جمهوری سید محمد خاتمی نیست و در نهایت منجر به شکست این جریان در انتخابات سال ۸۴ شد. این روز‌ها برخی در درون این جریان رویکردی را در دستور کار قرار داده اند که به عقیده بعضی از تحلیلگران مسائل سیاسی یا خیلی رادیکال است و یا به دنبال قهر سیاسی هستند. مجموع این‌ها موجب شده است که نگرانی‌های بسیاری در درون این جبهه سیاسی به وجود بیاید.
به عنوان مثال بهزاد نبوی که از چهره‌های سرشناس جریان اصلاحات است در گفتگوی اخیر خود ضمن هشدار در خصوص رفتار‌های رادیکال در قبال دولت عنوان کرده است که فشاری که روی دولت روحانی است، به مراتب بیشتر از فشاری است که روی دولت خاتمی بود. برخی اصلاح‌طلبان از تندرو‌های اصولگرا در حمله به دولت جلوتر افتاده‌اند تا رای مردم را جلب کنند او در ادامه تاکید کرد که همه میانه‌رو‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا باید متحد شوند، وگرنه مجلس ۹۸ و ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را به تندرو‌ها می‌بازیم.
فضای دوقطبی در جریان اصلاحات
در همین خصوص علی تاجرنیا فعال سیاسی اصلاح‌طلب طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «به عقیده من فضا در درون جریان اصلاحات تا حدودی دوقطبی شده است. به این صورت که یک عده در داخل جریان که به دولت نزدیک هستند در این یک سال اخیر خیلی توجیه‌گر شده اند و به نوعی فضا برای یک نقد منصفانه دولت بسته شده است. همین مسئله موجب شده که برخی انتقاد‌های بسیار تندی نسبت به دولت انجام دهند. در چنین شرایطی من معتقدم که باید یک مسیر متعادلی را شکل دهیم و کسانی که نقش خاصی را این ماجرا دارند، وظیفه خطیرتری هم در این مسیر خواهند داشت.»
او تصریح کرد: «من در کنار اینکه با آقای نبوی هم نظر هستم، اما فکر نمی‌کنم کار درستی باشد که همه اقدامات دولت را برعهده گرفت. اتفاقا من فکر می‌کنم که آنچه بیشتر به جریان اصلاحات ضربه می‌زند این است که داشته ها و نداشته هایمان را به دولت گره بزنیم. باید قبول کنیم که بخشی از کار‌ها و رفتار‌های دولت قابل دفاع نیست و باید فضایی را برای انتقاد‌های منصفانه باز بگذاریم. با این حال من هم موافقم که نباید در این رابطه انتقاد‌های تند و غیرمنصفانه‌ای نسبت به دولت انجام داد، زیرا به هرحال دولت مستقر منتخب اصلاح‌طلبان است.»
وی در خصوص ادامه این روند دوقطبی در درون جریان اصلاحات تاکید کرد: «اگر الان چاره‌ای برای این مسئله پیدا نکنیم قطعا در ادامه موجب تشدد و شکاف می‌شود و بعید نیست دوباره همان اختلافاتی که در سال ۸۴ رخ داد، تکرار شود. به همین دلیل است که می‌گویم باید یک مسیر متعادلی ایجاد شود که در عین حال که از دولت حمایت می‌کنیم در مواقع لزوم هم انتقاد کنیم. زیرا از یک سو این رویکرد توجیه‌گری می‌تواند جایگاه اصلاح طلبان را در نزد افکار عمومی متزلزل کند و از سوی دیگر انتقاد‌های تند هم موجب ایجاد یاس و ناامیدی در جامعه خواهد شد. در این راستا باید در نظر داشته باشیم که زمان زیادی تا انتخابات مجلس باقی نمانده است و اگر الان به دنبال راه حل نباشیم و این فضای دوقطبی را از بین نبریم، ممکن است که مشکلات بسیاری برای جریان اصلاحات به بار بیاورد.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه داد: «یک نکته خیلی مهم این است که کشور الان در شرایطی است که دیگر برای هیچ کس اهمیتی ندارد که مثلا در دوران آقای احمدی نژاد شرایط به چه نحوی بوده. زیرا به هرحال بیش از ۶ سال از آن دوره میگذرد و مردم منتظر هستند که اقدامات و تصمیمات مفیدی از دولت ببینند. اما متاسفانه ما هنوز می‌بینیم که در صحبت‌های بعضی از دولتمردان همچنان اشاره به دوره آقای احمدی نژاد وجود دارد. البته این قابل پذیرش است که بخشی از این مشکلات فعلی به دلیل سیاست‌های غلط دولت‌های نهم و دهم بوده، اما باید دید که چقدر این مسئله مورد قبول افکار عمومی است که به نظر من خیلی شنیده نمی‌شود و طالب ندارد.»
او افزود: «در درون جریان اصلاحات هم ما باید به دنبال این باشیم که چهره‌هایی را معرفی کنیم که کارآمد باشند و باید قبول کنیم که حرف‌های شعارگونه دیگر اهمیت ندارند. یعنی باید به گونه‌ای برخورد کنیم که مردم بدانند اگر دولت در اختیار اصلاح‌طلبان بود، قطعا شرایط متفاوت بود و ما همچنان چهره‌های کارآمد بسیاری داریم. به همین دلیل است که می‌گویم باید برخی سیاست‌های موجود نقد شود تا مردم بدانند که ما به دنبال این هستیم تغییراتی ایجاد کنیم. اگر مردم به این باور برسند که دولت آینده در اختیار اصلاح‌طلبان باشد همین سیاست‌ها و رویکرد‌ها را ادامه می‌دهند، قطعا از این جریان حمایت می‌کنند.»
تاجرنیا در پایان گفت: «البته من نمی‌دانم منظور برخی دوستان اصلاح‌طلب از اینکه می‌گویند «تندرو‌های اصلاح‌طلب» چیست. شاید هرگونه انتقاد را نوعی تندروی می‌دانند، اما اینکه فکر کنید مانند تندرو‌های اصولگرا، گروه‌های مشخص و سازماندهی شده‌ای وجود دارد، اینگونه نیست. یعنی حداقل من تا امروز با این مسئله مواجه نشدم. البته ممکن است برخی افراد در درون جریان اصلاحات نگاه‌های تندتری نسبت به بقیه داشته بشاند، اما اینگونه نیست بگوییم گروه خاصی در درون جریان حضور دارند که رویکرد رادیکالی دارند.»
برخی دچار افراط و تفریط هستند
همچنین علی محمد نمازی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در گفتگو با فرارو اظهار کرد: «بعد از سال ۹۲ و پیروزی آقای روحانی، این تلقی در جامعه ایجاد شد که یک دولت اصلاح‌طلب در پاستور مستقر شده است؛ لذا در کنار اینکه عملکرد مثبت دولت به نفع اصلاح‌طلبان است، اما متقابلا ضعف‌ها و نارضایتی‌ها هم به پای اصلاح‌طلبان نوشته می‌شود؛ لذا در این مدت به خصوص در یک سال گذشته با افزایش نارضایتی از دولت، انگشت اتهام به سمت اصلاح‌طلبان نشانه رفته است. به همین دلیل دولت به شدت مورد انتقاد افراد تندرو در داخل جریان اصلاحات قرار گرفته است و آن‌ها اصلا از عملکرد آقای روحانی و وزاریشان رضایت ندارند و در این میان اصولگرایان هم بیکار نمانده اند دائما بر این آتش دمیده اند.»
وی ادامه داد: «حالا از یک سو این نگرانی وجود دارد که ادامه این وضعیت منجر به آن شود که در درون جریان اصلاحات دودستگی ایجاد شود و از سوی دیگر اقبال عمومی نسبت به این جریان به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. به همین دلیل است که افراد میان‌رو در داخل جریان مانند آقای نبوی سعی دارند که مانع از این شکاف شوند. زیرا به هرحال رویکرد تند برخی افراد منجر به این خواهد شد که آسیب ان متوجه تمام جریان اصلاحات باشد. ما نه موافق این هستیم که در مواجهه با دولت افراط شود و نه تفریط. زیرا بعضا دیده شده که برخی کاملا چشم بسته سعی در حمایت دولت دارند و این کار هم به ضرر اصلاح‌طلبان خواهد بود.»
او افزود: «ما در سال ۸۴ تجربه این وضعیت را داشتیم و دیدیم که برخی به واسطه همین تندروی‌ها چگونه جریان اصلاحات را دودسته کردند و نتیجه اش جز شکست نبود و همان رویکرد‌ها منجر به این شد که کشور طی حدود یک دهه در اختیار افرادی قرار گیرد که توانایی و صلاحیت لازم برای مدیریت کشور نداشتند. به عقیده من باید تمام فعالان سیاسی اصلاح‌طلب مداوم آن روز‌ها را به خود یادآوری کنند و فراموش نکنند که آن دودستگی چه تبعاتی برای جریان اصلاحات و کشور داشته است.»
نمازی در پایان گفت: «الان ما نیاز به این داریم که جدا از انتقاد منصفانه به دولت این را درنظر داشته باشیم که لزوما همیشه نمی‌توان انتخاب درست و مناسب انجام داد و اگر از آقای روحانی در انتخابات حمایت کردیم با توجه به شرایط و موقعیت آن روز‌ها بود. الان ما باید به سمت ارزیابی خودمان و خودانتقادی برویم و سعی کنیم نقاط ضعف خود را برطرف کنیم. در این میان نباید از میانه‌روی و منطق هم دور شویم. ما باید جدا از اینکه در مواقع ضروری، سیاست‌ها و عملکرد دولت را مورد انتقاد قرار می‌دهیم، انصاف را رعایت کنیم. نه قهر با دولت مفید است و نه قهر از حضور در انتخابات. ما باید به سمتی حرکت کنیم که یک تعادل در فضای فعلی به وجود بیاوریم تا شرایط برای حضور قدرتمندمان فراهم شود و مردم حاضر به حمایت از ما باشند.»