بی بی سی
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، تصمیم سنای این کشور برای مذاکره پیرامون محدود کردن حمایت از عملیات ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن را مورد انتقاد قرار داده است.
روز گذشته، نمایندگان سنای آمریکا به طرح گنجاندن موضوع نقش ایالات متحده در جنگ یمن در دستور کار مذاکرات مجلس رای دادند و به این ترتیب، امکان صدور یک قطعنامه دو حزبی شامل درخواست از دولت برای محدودیت حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان را هموار کردند. پیش از رای‌گیری، آقای پومپئو و جیمز ماتیس، وزیر دفاع، برای قانع کردن سناتورها به مخالفت با این طرح به کنگره آمریکا رفته بودند.
در اطلاعیه وزارت خارجه آمریکا حاوی نکات اصلی توصیه‌های آقای پومپئو به نمایندگان سنا آمده است که ایالات متحده و سازمان ملل در حال حاضر تلاش می‌کنند تا از طریق ترغیب طرف‌های درگیر در جنگ یمن به مذاکره، زمینه پایان مسالمت‌آمیز این جنگ را فراهم سازند و «رها کردن این جنگ توسط آمریکا در شرایط حاضر برای منافع و امنیت ملی ایالات متحده و شرکا و متحدان این کشور در خاورمیانه بسیار زیانبار خواهد بود.»
تصمیم سنا برای بررسی نقش ایالات متحده در حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان سعودی یکی از پی‌آمدهای واقعه قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی مقیم آمریکاست که خبر کشته شدن او در کنسولگری عربستان در استانبول، ترکیه، اوایل ماه اکتبر منتشر شد. انتشار این خبر و احتمال دست داشتن مقامات ارشد سعودی در این قتل باعث انتقاد از حمایت گسترده دولت ایالات متحده از رهبری کنونی سعودی و نقش آنان در جنگ علیه شبه‌نظامیان حوثی در یمن هم شد.
دولت آمریکا چه در زمان باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق، و چه در حال حاضر، در زمینه حمایت تدارکاتی و اطلاعاتی از ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ علیه حوثی‌های تحت حمایت ایران فعالیت داشته است.
در سال ۲۰۱۴، شورشیان حوثی با ورود به صنعا، پایتخت یمن، خواستار سهم در دولت وقت شدند و در اوایل سال ۲۰۱۵، عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهوری که عملا اختیارات خود را از دست داده بود از صنعا گریخت.
در پی اعتراضات عمومی در جریان خیزش بهار عربی، علی عبدالله صالح، رئیس جمهوری وقت که برای چندین دهه زمام قدرت را قبل و بعد از وحدت یمن و عدن در دست داشت، سرانجام از کار کناره گرفت و در سال ۲۰۱۲، منصور هادی با برنامه‌ای حاوی ایجاد ساختارهای لازم و شرایط مناسب برای استقرار دموکراسی سکولار در یمن به ریاست جمهوری انتخاب شد. جامعه جهانی همچنان دولت به رهبری وی را به دولت قانونی و مشروع یمن به رسمیت می‌شناسد.
با خروج رئیس جمهوری از پایتخت، شماری از کشورهای عرب و مسلمان ائتلافی را تحت رهبری عربستان جهت حمایت نظامی از نیروهای دولتی در برابر شبه‌نظامیان حوثی ایجاد کردند. ماموریت اصلی این ائتلاف، عملیات هوایی علیه مواضع حوثی‌ها بوده است. در جنگ سه ساله یمن، چند هزار غیرنظامی کشته شده‌اند که بسیاری از آنها در جریان حملات هوایی ائتلاف جان خود را از دست داده‌اند. این جنگ همچنین باعث کمبود کالاهای مختلف و فشار اقتصادی سنگینی بر مردم یمن شده و نگرانی مجامع بین‌المللی در مورد وخامت شرایط انسانی را در پی داشته است.
وزیر خارجه آمریکا گفته است که مشارکت در جنگ یمن برای عربستان سعودی «یک گزینه دلخواه» نیست و افزوده است که قطع حمایت ایالات متحده «باعث وخامت بیشتر شرایط انسانی در یمن خواهد شد.»
وی گفته است که «نتیجه کاهش حضور آمریکا در این جنگ، گسترش حضور و تقویت فعالیت حکومت ایران، داعش و القاعده در شبه‌جزیره عرب خواهد بود.» به گفته وزیر خارجه آمریکا، این کشور و ائتلاف به رهبری عربستان سعودی به خصوص دولت‌های سعودی و امارات عربی متحده میلیون‌ها دلار کمک بشردوستانه در اختیار مردم یمن قرار داده‌اند و اقدام سنا می‌تواند امکان کمک‌رسانی را کاهش دهد در حالیکه جایگزین دیگری برای این کمک‌ها وجود ندارد.
آقای پومیئو پیشتر در توییتر خود در اشاره به ابراز نگرانی مقامات ایرانی از شرایط انسانی در یمن، شبه‌نظامیان حوثی و حکومت جمهوری اسلامی ایران را مسئول شرایط دشوار مردم یمن معرفی کرده و گفته بود: «رژیم ایران تمایلی به کاهش مصائب مردم یمن ندارد؛ برای ملاها حتی مردم عادی ایران هم اهمیتی ندارند و این عربستان سعودی است که میلیاردها دلار برای کاهش مشکلات مردم یمن هزینه کرده در حالیکه سرمایه‌گذاری ایران در این زمینه صفر بوده است.»
وی همچنین گفته است که روز گذشته، دولت آمریکا یکصد و سی و یک میلیون دلار را به شکل کمک‌های غذایی به یمن ارسال کرده و افزوده است که «کمک‌های آمریکا به تنهایی طی چهارده ماه گذشته به بیش از ششصد و نود و هفت میلیون دلار رسیده است.»
توزیع کمک‌های خارجی در یمن عمدتا برعهده نهادهای بین المللی است اما با توجه به شرایط داخلی آن کشور، مشخص نیست که آیا ساکنان تمامی مناطق به خصوص مناطق جنگ‌زده تحت تسلط حوثی‌ها به یکسان به این کمک‌ها دسترسی داشته باشند. برخی گزارش‌های خبری از شرایط نزدیک به قحطی و کمبود انواع کالاهای اساسی در مناطقی از این کشور حکایت دارد.
در ماه مارس سال جاری، سنای آمریکا پیشنهاد دیگری را برای محدودیت حمایت این کشور از عربستان در جنگ یمن به رای گیری گذاشت اما این پیشنهاد نتوانست رای کافی به دست آورد. در پی رای‌گیری روز گذشته برای مذاکره پیرامون این طرح، شماری از سناتورها گفتند که از آن حمایت خواهند کرد.
یمن در گذشته هم یکی از فقیرترین کشورهای منطقه بوده و حمایت حکومت‌های روحانیون شیعه در ایران و خانواده سلطنتی وهابی عربستان از طرف‌های درگیر در جنگ کنونی باعث شده است تا از این جنگ به عنوان جنگ نیابتی و بخشی از رقابت این دو یاد شود.