سه شنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۷
سیاست خارجی در دو هفته‌ای که گذشت اتفاق مهمی را به خود دید و آن سفر روحانی به نیویورک بود که به اعتقاد ظریف، فرصت بسیار خوبی برای مطرح کردن دیپلماسی کشور در بالاترین سطح بوده است. شرایط عرصه بین‌الملل به نحوی است که کارشناسان از آن به عنوان «دوران گذار» یاد می‌کنند، یعنی برهه‌ای حساس که تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در آن بسیار سریع و غیرقابل پیش‌بینی است و قدرت‌های مختلف هریک در راستای نیل به اهداف مشخصی در تلاش هستند تا جایگاه بهتر و بالاتری در عرصه جهانی کسب کنند و در تعیین تحولات و معادلات بین‌المللی سهم بیشتری داشته باشند. پس از خروج یکجانبه دولت دونالد ترامپ، از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بازگشت تحریم‌های آمریکا، چشم‌انداز تامین منافع اقتصادی ایران از این توافق در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. تقریبا یک ماه دیگر، یعنی در ۱۳ آبان، دور دوم تحریم‌های آمریکا که بخش‌های بانکی و نفتی ایران را هدف قرار می‌دهند، اجرا می‌شود. ظریف در این برهه به سختی تلاش می‌کند کانال‌های بانکی و نفتی ایران را حفظ کند. او برای دور زدن تحریم‌های آمریکا و تضمین استمرار فروش نفت ایران، در سفربه نیویورک با اروپایی‌ها گفت‌وگو کرد. او گفته دو طرف به امضای توافقاتی در این خصوص نزدیک شده‌اند. به گفته ظریف اروپایی‌ها تعهد داده‌اند که پیش از اجرایی شدن دور دوم تحریم‌ها، راهی برای رفع این مشکلات ارائه کنند.
حالا سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان می‌گوید: قطعا تفاهم اولیه‌مان با اروپا و دیگر شرکا، بنا بر خواست و اصرار آنها، بر این بود که روند ادامه کار را بنا بر شرایطی که باید تامین شود، داشته باشیم لذا امیدواریم با تفاهماتی که شکل می‌گیرد بتوانیم روند استمرار برجام را حفظ کنیم. وی تاکید کرد: اگر اتحادیه اروپا و دیگر شرکا نتوانند تضمین‌های لازم را تهیه و برآورده کنند، می‌تواند بر تصمیم ایران که منطبق بر مصالح ملی باشد تاثیرگذار باشد.» بهرام قاسمی در خصوص مکانیسم ویژه مالی برای حفظ برجام گفت: «روند مذاکرات با اتحادیه اروپا و دو شریک دیگر یعنی چین و روسیه بعد از خروج آمریکا از برجام ادامه داشت و دارد و در بخش‌های مشخصی درباره سازوکارهایی به تفاهم‌هایی رسیدیم. بعد از نشست نیویورک قرار شد کارها تکمیل شود. به دلیل فشارهای آمریکا برای ممانعت از همکاری با ایران، تا حدود زیادی مذاکرات سازوکارها خیلی علنی و آشکار نشده و نخواهد شد. آنهایی که در این خصوص اظهار‌نظر و ارزیابی می‌کنند، گمانه‌زنی هست. من تعبیر نفت در برابر غذا یا هر تعبیر دیگری را رد می‌کنم و این درست نیست..»
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ادامه داد: «طبیعی است که ما از سازوکارها و مکانیسم‌ها اطلاع داریم و پیرامون آنها مذاکره می‌کنیم. پیشنهاداتی طی ماه‌های گذشته وجود داشته است. بخشی از آنها احساس شده که کارآمدی لازم را نداشته و درباره آنها بحث شده تا با راهکارهای جدید رفع و رجوع شود. از روند مذاکرات آگاهی کامل داریم. بخش‌هایی کامل شده و بخش‌هایی باقیمانده است.اگر نتوانیم درباره بخش‌های باقیمانده به تفاهم لازم برسیم احتمالا به فازهای جدیدی وارد شدیم که اخیرا توسط دکتر ظریف مطرح شد. آمریکا و برخی کشورهای خاص تلاش می‌کنند هماهنگی بین ما و اروپا و چین و روسیه صورت نگیرد.»
در ادامه سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به حمله تروریستی به اهواز گفت: بحث تروریسم نیاز به یک اجماع و اقدام جهانی دارد و همه کشورها باید در مبارزه با این پدیده شوم اقدام جدی کنند. امیدوارم دلارهای نفتی و زد و بندهای سیاسی و اقتصادی میان برخی کشورها برای پرورش تروریسم، مانع مبارزه با تروریسم نباشد. لازم می‌دانم از مقامات کشورها و شخصیت‌های جهانی که با همدردی با ایرانی‌ها تروریسم را محکوم کردند تشکر کنم.»
بهرام قاسمی تصریح کرد: «هر اقدامی و حرکتی چه توسط بخش‌های نظامی و سیاسی در جهان بدون پیام نیست و حتما پیام‌های ویژه‌ای دارد. آنچه که بشود با صراحت اعلام کرد عزم جدی ایران برای مقابله جدی با کانون‌های پرورش تروریسم است که این عزم را ما بامداد دیروز توسط نیروهای جان بر کف سپاه دیدیم.»
رفتار نتانیاهو بیشتر به مضحکه و طنز شباهت داشت
بهرام قاسمی در واکنش به اقدامات و اظهارات سران صهیونیستی گفت: «آنچه که توسط رژیم صهیونیستی علیه ایران انجام شده عناد و کارشکنی در قبال ایران است که تاکنون هم موفقیت چندانی برای نخست‌وزیر این رژیم نداشته و رفتار ایشان بیشتر به مضحکه و طنز شباهت داشته است. کشورهای زیادی درباره (برنامه هسته‌ای) رژیم اشغالگر نگرانی دارند.»
تداوم پیگیری‌ها در خصوص ملوانان و ماهیگیران بازداشت‌شده ایرانی از سوی امارات
وی در خصوص بازداشت ایرانی‌ها توسط گارد ساحلی امارات گفت: تماس‌ها و پیگیری‌ها در جریان است و امیدوارم بتوانیم به زودی اطلاعات بیشتر و خبرهای بهتری را در این‌باره داشته باشیم.»
مراکش به جای ارائه اسناد ادعایی ارتباط ایران با پولیساریو، روابط با تهران را قطع کرد
بهرام قاسمی در خصوص موضع کنگره آمریکا درباره رابطه ادعایی ایران و پولیساریا گفت: «این اقدام غلط کنگره آمریکاست که نشان می‌دهد نه اطلاعات کافی درباره ایران و نه درباره پولیساریا دارد. قرار شد اگر مراکش اسناد و مدارکی درباره ارتباط ایران و این گروه دارند، ارائه کند، که به جای این کار مراکش یکجانبه ارتباط خود را قطع کرد.»
نسبت به تصویب لایحه FATF خوشبین هستم
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سرنوشت لوایح مرتبط با FATF گفت: «درباره بحث مجلس (FATF) و درباره اینکه جلسه برگزار خواهد شد یا نه، اطلاعی ندارم. ظاهرا موضوعات دیگری هم هست که شاید به این موضوع نرسد. با توجه به کار کارشناسی که در دولت و خارج از دولت انجام شد، من با خوش‌بینی زیادی نسبت به تصویب این لایحه نگاه می‌کنم. اکثریت قاطع بر این نظرند که این موضوع به نفع این کشور است. باید منتظر باشیم ببینیم که نمایندگان چه تصمیمی می‌گیرند. خارج از بحث برجام این موضوع مستقل و مهمی است.»
گزارش عملکرد معاونت اقتصادی وزارت خارجه نیازمند ساعت‌ها صحبت است
قاسمی گفت: «شروع به کار معاونت اقتصادی وزارت خارجه با اعمال مجدد تحریم‌ها همزمان شد. درباره گزارش عملکرد این معاونت در ۹ ماه باید ساعت‌ها صحبت کرد و امکان ارائه گزارش درباره این معاونت یا معاونت دیگری با توجه به حوصله جلسه امکانپذیر نیست.»
پیگیری جدی مساله دیپلمات بازداشت شده ایرانی در آلمان
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره بازداشت دیپلمات ایرانی در آلمان و بحث استرداد او به بلژیک گفت: «این بحث با جدیت تمام دنبال شده و می‌شود و امیدواریم دولت آلمان به واقعیت‌ها اطلاع کامل پیدا کند و دیپلمات مزبور به ایران عودت داده شود.»
سفیر جدید فرانسه دیر یا زود معرفی می‌شود
قاسمی در خصوص دستور کار مذاکرات طرف‌های ایرانی و فرانسوی گفت: «اطلاع خاصی از مذاکرات بین طرف ایرانی و فرانسوی به طور کامل ندارم. خلاصه دیدار را می‌دانیم. موضوعات زیادی بین طرفین وجود دارد، بحث برجام و همکاری کشورهای اتحادیه اروپایی درباره سازوکارها هست. مسائل سیاسی، فرهنگی و مسائل منطقه‌ای صحبت شده. در گذشته هم این گفت‌وگوها بین ما و کشورهای اروپایی وجود داشته است. درباره بحث اعزام سفیر، مباحثی وجود دارد و ما با گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مواجه هستیم. سفیر سابق به الیزه منتقل شده و می‌توانند سفیر جدید را دیر یا زود معرفی کنند و مانعی برای این کار وجود ندارد.»
قاسمی افزود: «با توجه به نوع رابطه ما با چین و روسیه، شاخصه‌های دیگر این کشورها، ما در کنار ساز‌و‌کار کلی مورد بحث می‌توانیم مکانیسم‌های دیگری را داشته باشیم.»