سه شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۷
بعد از خروج آمریکا از برجام، رییسجمهور به وزارت امورخارجه دستور داد تا گفتوگوهای مستقیم با چین، روسیه و کشورهای اروپایی در مورد الزامات تداوم برجام و تضمینهای اجرایی ضروری را برنامهریزی کنند. روحانی شرط انجام مذاکره را رسیدن به نتیجه در زمانی کوتاه و حفظ منافع ایران دانسته و بر این مساله تاکید کرد که باید توافق واضح و شفافی صورت گیرد. بعد از دستور رییسجمهور ماموریت برجامی و سخت محمدجواد ظریف با سفر به پکن، مسکو و بروکسل آغاز شد تا با مقامات این کشورها و اتحادیه اروپا درباره چگونگی ادامه اجرای برجام رایزنی کند. روسیه و چین پس از خروج آمریکا از برجام موضع قاطعی نگرفته بودند اما اروپاییها صریحتر واکنش نشان دادند. به هر حال با وضع موجود باید به مذاکرات دیپلماسی ایران با این کشورها امیدوار بود چرا که اروپاییها معتقدند آمریکا متحد آنهاست و باید در برخی زمینهها که مرتبط با امنیت اروپاست همکاری کند. ضمن اینکه برجام در شورای امنیت به تصویب رسیده است و اروپا اقدام آمریکا را توهینی به خود، نظام بینالملل و سازمان ملل تلقی میکنند. این احساس در اروپاییها به وجود آمده که آمریکا تصور میکند که اروپا ابزار دست آنهاست و هر موقع لازم بداند منافعشان را حفظ میکند و زمانی هم که نخواهد به منافعشان ضربه میزند اما از طرف دیگر دست اروپا بسته است و در نظام جهانی تمام سیستمهای مالی به هم پیوند خورده است و مرکزیت آن هم در آمریکاست. در نتیجه برای اروپا خیلی سخت است که بخواهند با فردی معامله کنند که رفتارهای غیرمنتظره دارد. اکنون باید دید مذاکرات مقدماتی ایران با اروپا چه دستاوردی خواهد داشت. البته بعیدینژاد با اشاره به تماس تلفنی ترزا می با روحانی اعلام کرد که نخستوزیر بریتانیا به روحانی اطلاع داده که سه کشور اروپایی امروز در بروکسل بستهای از پیشنهادات را برای حفاظت از اجرای برجام و اطمینان به ایران برای بهرهمندی از منافع توافق به ظریف ارائه میدهند. این در حالی است که وزیر امور خارجه کشورمان دیدارهایش در پکن و مسکو را سازنده توصیف کرد و گفت که گروه 1+4 به زودی مشخص میکنند که چگونه منافع ایران ذیل برجام تضمین و این دستاورد منحصر به فرد حفظ شود. در راستای ماموریت دستگاه دیپلماسی، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه پیش از سفر وزیر امورخارجه کشورمان و ملاقات با فدریکا موگرینی و وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس، دیروز در راس هیاتی از کارشناسان دستگاههای مختلف اقتصادی به بروکسل رفت. عراقچی در بدو ورود با هلگا اشمید دبیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا ملاقات و تبادلنظر کرد. جلسات کارشناسان ایران و اروپا از عصر دیروز به وقت بروکسل آغاز شد و امروز نیز تا پیش از جلسه وزرای امور خارجه ادامه دارد.اما دیروز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و هیات سیاسی- اقتصادی عالی رتبه با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه درباره برجام و آینده آن بدون حضور ایالات متحده آمریکا گفتوگو و تبادلنظر کردند. لاوروف در این دیدار گفت: لازم است از هر تهدید جدیدی علیه رژیم منع اشاعه سلاح هستهای جلوگیری کنیم. وی تاکید کرد: روسیه و دیگر کشورها منافع مشروعی در توافق هستهای ایران دارند و باید از آن دفاع کنند. لاوروف گفت: ما برنامه ارتباط با دیگر طرفهای توافق هستهای به جز آمریکا که اعلام خروج کرده است را در روزهای آتی داریم. ظریف هم در این دیدار گفت: توازن درون برجام در پی خروج آمریکا از این توافق چندجانبه تغییر کرده است. وی گفته ایران باید درباره راههای همکاری در فرمت 1+4 برجام مذاکره کند. وی تاکید کرد: موضع روسیه برای ما انگیزشی است. من امیدوارم که بتوانیم مشورتها را با شما در خصوص فرمت 1+4 برجام ادامه دهیم. وزیر خارجه ایران گفت: متاسفانه قیام علیه قواعد بینالمللی به یک عادت در دولت آمریکا تبدیل شده است. برجام بر اساس موازنه تعهدات بین طرف ایرانی و اروپایی و به ویژه آمریکا شکل گرفت و این موازنه بعد از خروج آمریکا از برجام تضعیف شده است.اما میخائیل اولیانوف، نماینده ثابت روسیه در آژانس انرژی اتمی در وین پس از دیدار بین ولادیمیر پوتین و یوکیا آمانو دبیر آژانس بینالمللی به خبرنگاران گفت: مسکو بر پایبندیاش به توافق هستهای تاکید میکند. وی گفت: با توجه به اینکه ایران نگران است، پوتین بر آمادگی روسیه به ادامه پایبندی به تعهداتش در برجام با وجود خروج آمریکا از این توافق پافشاری میکند. اولیانوف به خبرنگاران گفت: آژانس انرژی اتمی آماده اقدام جدی در محدوده صلاحیتهایش با توجه به ساختار و قواعد اداره سازمانهایی نظیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. آنچه مهم است این است که آمانو تا امروز پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را تایید کرده است. بر اساس گفتههای اولیانوف تحلیلگران بر این باور هستند که خروج آمریکا از برجام بر مذاکرات حل و فصل معضل کرهشمالی تاثیر منفی خواهد گذاشت. با این حال پوتین و آمانو در اینباره گفتوگویی نداشتند.