سه شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۷
شرق
امروز (سه‌شنبه) وزرای خارجه انگلیس، آلمان و فرانسه قرار است بسته‌ای پیشنهادی برای حفظ برجام روی میز قرار دهند. این را ترزا می، نخست‌وزیر انگلستان، در تماس تلفنی با حسن روحانی گفته است. این تماس عصر یكشنبه انجام گرفته و «می» از ایران برای ماندن در برجام قدردانی كرده است. حسن روحانی نیز در این تماس بر زمان محدود اروپایی‌ها برای اینكه مسائلی مثل «نفت، گاز، پتروشیمی و روابط بانکی و سرمایه‌گذاری» را روشن کنند، اشاره كرده است. سفیر ایران در لندن نیز توییت كرده «خانم ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به او اطلاع داده است که بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه در بروکسل بسته‌ای از پیشنهادها را به ظریف ارائه خواهند داد؛ برای حفاظت از اجرای برجام که این اطمینان را به ایران می‌دهد که از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بهره‌مند خواهد شد». در تماس تلفنی رؤسای جمهور ایران و انگلیس بر حفظ برجام تأكید شده است. در‌عین‌حال نخست‌وزیر بریتانیا از روحانی خواسته به دلایل انسان‌دوستانه دوتابعیتی‌هایی را که در ایران زندانی هستند، آزاد كند. اشاره او به نازنین زاغری، زندانی دوتابعیتی ایرانی و انگلیسی، است. آنچه از اخبار مرتبط با اروپا به گوش می‌رسد، به نظر می‌رسد بسته پیشنهادی آنها، شامل موضوعاتی علاوه بر موضوع هسته‌ای خواهد بود. این بسته پیشنهادی را چند ماه پیش فرانسه مطرح كرده و حتی در حال رایزنی با آمریكا بر سر این طرح بوده است. فرانسه به همراه انگلیس و آلمان به دنبال این است كه با وجود حفظ برجام، بر سر مسائل دیگری نیز با ایران توافق كنند. توافق مد نظر آنها شامل این است كه ایران بعد از سال ۲۰۲۵ (بند غروب برجام) نیز به توان هسته‌ای دست پیدا نكند؛ اما نكته دوم به موضوع توان موشكی ایران و نكته سوم به مسائل منطقه‌ای می‌پردازد. شواهد نشان می‌دهد اروپا هنوز دنبال اجرای این طرح پیشنهادی است؛ اگرچه در تماس تلفنی مكرون با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری این طرح را رد كرده است.
آمریكا همچنان دنبال توافق جدید
درحالیكه خروج هفته گذشته آمریكا از برجام، موجب قرارگرفتن دیگر شركای این توافق در شرایطی خاص شده، وزیر خارجه ایالات متحده بار دیگر از تلاش این كشور برای دستیابی به توافق با ایران می‌گوید. پمپئو گفته «واشنگتن امیدوار است با همراهی متحدان خود بتواند به توافق هسته‌ای تازه‌ای با ایران دست یابد». پمپئو در گفتوگو با شبکه فاکس‌نیوز ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده بتواند در روزها و هفته‌های پیش‌رو با متحدان غربی خود به توافقی دست یابد که نه‌تنها جهان را از برنامه هسته‌ای ایران، بلکه از آنچه او «رفتار بد» خوانده، مصون نگه دارد. او از همکاری نزدیک خود با شرکای اروپایی آمریکا برای دستیابی به این توافق خبر داد.
اروپا به اصلاح برجام تن نداد
«مایک پمپئو» در گفتوگو با شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس نیز درباره تلاش‌هایش برای رسیدن به توافقی با اروپا در موضوع برجام گفت: اروپایی‌ها حاضر نشدند به شروط لازم برای اصلاح توافق تن دهند. به گزارش ایرنا، پمپئو ادامه داد: آنها نزدیک به ۹۰ روز فرصت داشتند. حالا هم به همکاری‌ها ادامه خواهیم داد و همان‌طور که رؤسای جمهوری، ترامپ و مکرون، گفته‌اند، خواستار توافق بزرگ‌تری هستیم. در هفته‌های آتی، سخت روی این موضوع کار خواهیم کرد؛ اگر بتوانیم اروپایی‌ها را مجاب به چنین توافقی کنیم. پمپئو مدعی شد: آنچه در زمان اجرای برجام اتفاق افتاد، تشدید رفتارهای سوء ایرانی‌ها به موجب دستیابی آنها به منابع مالی بود. پولی که به دست آوردند، صرف شلیک موشک به ریاض (عربستان سعودی) و اسرائیل شد. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود، به منتقدان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران تاخت و گفت: مضحک است که بگوییم اقدامات هفته گذشته در موضوع برجام، تهدیدها را علیه کسی افزایش داده است. در زمان اجرای این توافق، تنها رفتارهای بد ایران افزایش یافت. بر‌اساس اعلام کاخ سفید در گفت‌وگوی تلفنی میان رئیس‌جمهوری آمریكا و فرانسه که روز شنبه انجام شده، نیز دونالد ترامپ «بر لزوم دستیابی به توافقی که به همه اقدامات ایران در خاورمیانه بپردازد، تأکید کرده است». روز گذشته نیز ترامپ در توییتی مدعی شده كه «به یاد داشته باشید که ایران، در‌حالی‌که توافق جریان داشت، چه رفتار بدی می‌کرد. آنها در تلاش بودند تا با هر وسیله ممکن بر تمام خاورمیانه سلطه پیدا کنند. اکنون، چنین چیزی اتفاق نخواهد افتاد».
۴۵ تا ۶۰ روز فرصت
نشست وزرای خارجه ایران و اعضای اروپایی برجام، امروز در بروكسل انجام می‌شود. روز گذشته معاون وزیر خارجه ایران پیش از دیگر اعضای تیم برای مذاكره با هلگا اشمید راهی بروكسل شد و مذاكرات را آغاز كرد. ظریف نیز دیشب را در مسکو نماند و دوشنبه اول شب، روسیه را به قصد بروکسل ترک کرد. به نوشته خبرگزاری مجلس، عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران گفته كه کشورهای اروپایی بین «۴۵ تا ۶۰» روز برای حفظ منافع ایران و جبران زیان خروج آمریکا از برجام وقت دارند. وزیر خارجه ایران برای نجات برجام، به چین و روسیه سفر كرده تا بعد از جلب موافقت آنها برای حفظ برجام، راهی بروكسل شود. تاكنون روسیه و چین بر حفظ برجام و همراهی با ایران تأكید كرده‌اند.
نامه به گوترش و موگرینی
محمدجواد ظریف هم در مسكو گفت: مذاکرات کارشناسی ما با حضور آقای عراقچی در بروکسل شروع شده و هدف آن ارائه تضمین به ایران برای بهره‌مندی از مواهب برجام است. به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف اضافه کرد: اروپایی‌ها حوزه‌های مختلفی را مطرح کردند برای همکاری و در ملاقات سه‌شنبه‌شب با وزیران خارجه نتیجه کار را بررسی می‌کنیم. این شروع کار است و با یک جلسه نمی‌شود کار کرد و زمان کوتاه است. معتقدیم باید شروع قوی داشته باشیم؛ بنابراین یک روند را شروع کردیم تا ببینیم در این فاصله می‌توانیم به دیپلماسی زمان بدهیم یا خیر.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه مذاکراتی با سه کشور اروپایی در چارچوب کمیسیون مشترک برجام انجام می‌شود یا مذاکراتی جداگانه است، گفت: در ۲۰ اردیبهشت بنده نامه‌ای نوشتم به خانم موگرینی و یک نامه هم به دبیرکل سازمان ملل متحد نوشتم که نامه به دبیرکل دوشنبه منتشر شد؛ چراکه نامه‌ای در سطح مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل است و به عنوان سند در این سازمان ثبت می‌شود. این نامه‌ها مربوط به تخلفاتی بوده که از سوی آمریکا در چارچوب برجام اتفاق افتاده است. در نامه به خانم موگرینی درخواست تشکیل کمیسیون مشترک شده است. بر اساس برجام، کمیسیون مشترک با یک جلسه مدیران سیاسی شروع می‌شود و در صورت ضرورت این جلسه در سطح وزیران خارجه تشکیل می‌شود؛ الان که برجام دیگر به شکل سابق نیست و تبدیل به ۱+۴ به علاوه ایران شده است، روند متفاوت است.
تماس در كشور میهمان
عصر دیروز، هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان با محمدجواد ظریف که به منظور رایزنی با مقامات روس در مسکو به سر می‌برد، تماسی تلفنی داشت و درخصوص برجام و برنامه‌های آلمان و اتحادیه اروپا برای حفظ آن گفتوگو و تبادل‌نظر کرد. در این گفتوگو وزیر امور خارجه کشورمان فرصت‌دادن به دیپلماسی در زمانی فشرده را برای تضمین انتفاع مردم ایران از برجام مورد تأکید قرار داد. وزیر خارجه آلمان نیز ضمن تأیید این محدودیت زمانی، از برنامه‌ریزی دولت آلمان در داخل این کشور و نیز در سطح اروپا برای بررسی راه‌های حفظ برجام و بهره‌مندی ایران از منافع آن خبر داد. وزیر امور خارجه ایران در دیدار با همتای روس خود با تأکید بر اینکه منافع ایران باید در توافق هسته‌ای (برجام) تأمین شود...
... مواضع روسیه را در مورد برجام امیدبخش خواند و ابراز امیدواری کرد که درباره جزئیات و نحوه همکاری ۴+۱ گفتوگو کند. محمدجواد ظریف در دیدار با سرگئی لاوروف در مسکو با بیان این مطلب افزود: مشاهده می‌کنیم که مخالفت با مقررات بین‌المللی و توافق‌های جهانی به یک عادت برای آمریکا تبدیل شده است. وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه بعد از خروج رسمی آمریکا از برجام، تصمیم گرفته شد فرصتی به دیپلماسی داده شود، ادامه داد: برجام بر اساس موازنه منافع طرف‌های ایرانی، اروپایی و آمریکا استوار شده است و در شرایط جدید باید دید چگونه می‌توان منافع مردم ایران را تأمین کرد. هدف از این دیدارها این است که اطمینان یابیم منافع ملت ایران در برجام تأمین می‌شود. به گزارش ایرنا، لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز تصریح کرد که موضع ایران در قبال برجام و حفظ این توافق را درک می‌کند و روسیه و چین در حفظ برجام منافع دارند. او گفت: روسیه، چین و اتحادیه اروپا به دنبال حفظ توافق هسته‌ای با ایران هستند. [ولی] بار دیگر واشنگتن تلاش می‌کند درباره برجام و مسائل مختلف تجدیدنظر کند. همچنین دیروز، دوشنبه پیش از سفر ظریف به بروکسل، مایا کوچیانچیک، سخنگوی فدریکا موگرینی به خبرنگاران در بروکسل گفت: هدف ما حفظ توافق هسته‌ای با ایران است. به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ او تأکید کرد که توافق هسته‌ای با ایران کارآمد بوده و نتایج آن را نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرده است. کوچیانچیک ادامه داد: ما توافقی پیش‌رو داریم که نتیجه ۱۲ سال تلاش‌های دیپلماتیک فشرده بوده و به تأیید شورای امنیت سازمان ملل نیز رسیده است. او افزود: معتقدیم اجرای برجام تا زمانی که ایران به تعهدات خود پایبند است، باید ادامه یابد. همچنین به نوشته «ایرنا» منابع رسمی مسکو روز دوشنبه به نقل از اظهارات مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دیدار با رئیس‌جمهوری روسیه در سوچی گفت: «آژانس تاکنون هیچ موردی از نقض توافق هسته‌ای (برجام) از سوی ایران مشاهده نکرده است».
درخواست آزادی زندانیان دوتابعیتی
درحالیكه ایران و اروپا مذاكرات برجامی پیش‌رو دارند، وزیر خارجه آمریكا مدعی شده كه امیدوارم آقای روحانی (رئیس‌جمهوری ایران) که خود را غربی (متمایل به روابط با غرب) می‌داند هم بپذیرد که زندانیان ایرانی (دوتابعیتی) را آزاد کند. به گزارش «ایرنا» او (روحانی) از خواست خود برای حضور کسب‌و‌کارهای اروپایی می‌گوید و کمترین کاری که می‌تواند انجام دهد، این است همه آنهایی را که در کشورش زندانی کرده، بازگرداند.