ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Mon, 06.11.2017, 21:30

کمیته ضدفساد، نهاد تسویه حساب و تحکیم قدرت ولیعهد عربستان


رویترز

به نظر می‌رسد کمپین اخیر محمد بن سلمان، پادشاه آینده عربستان سعودی به بهانه مبارزه با فساد و متعاقب آن بازداشت وزرا، شاهزاده‌ها و سرمایه گذاران مهم از جمله ولید بن طلال، برجسته‌ترین میلیاردر عربستانی هدفی جز تحکیم جایگاه ولیعهد در قدرت را دنبال نمی‌کند.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، تحلیلگران می‌گویند این بازداشت‌ها یک اقدام پیشگیرانه از سوی ولیعهد عربستان برای حذف چهره‌های قدرتمند و اعمال کنترل بر عربستان به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت جهان بوده است. این دستگیری‌ها یادآور کودتای ماه ژوئن است که او در جریان آن محمد بن نایف، پسرعموی مسن‌تر خود را از ولیعهدی و تصدی پست وزات کشوری برکنار کرد.

اخبار مربوط به این تصفیه بلافاصله بعد از آن مطرح شد که ملک سلمان، پادشاه عربستان اواخر روز شنبه از تشکیل یک کمیته مبارزه با فساد به ریاست محمد بن سلمان، ولیعهد و پسر ۳۲ ساله مورد علاقه‌اش خبر داد. این نهاد جدید اختیارات وسیعی برای تحقیقات درمورد پرونده‌ها، صدور احکام بازداشت، ایجاد محدودیت‌های مسافرتی و توقیف دارایی‌ها دارد.

محمد بن سلمان در یکسال گذشته تبدیل به تصمیم‌گیر نهایی درمورد سیاست‌های نظامی، خارجی، اقتصادی و اجتماعی عربستان شده و اقدامات او سبب نارضایتی‌هایی برخی از اعضای خاندان آل سعود شده است.

تحلیلگران می‌گویند هدف از تصفیه‌های صورت گرفته فراتر از مبارزه با فساد بوده و در واقع حذف مخالفان بالقوه دستورکار بلندپروازانه اصلاحات محمد بن سلمان است. این دستور کار شدیدا محبوب جمعیت جوان عربستان واقع شده است.

ولیعهد عربستان همچنین اقدام به کاهش بودجه این کشور در برخی حوزه‌ها کرده و به دنبال یک طرح فروش بزرگ دارایی‌های دولتی از جمله شرکت نفتی آرامکو در بازارهای بین‌المللی است. او در عین حال عربستان را وارد یک جنگ دو ساله در یمن و همچنین مناقشه با قطر کرد اقدامی که مخالفان محمد بن سلمان می‌گویند ماجراجویی خطرناکی است. خط تفکیک میان بودجه عمومی و پول‌های سلطنتی در عربستان همواره روشن نبوده است. کشوری که تحت یک سلطنت مطلق وابسته به یک نظام اسلامی زندگی می‌کند که در آن اکثر قوانین  به شکلی نظام‌مند ثبت نشده‌اند و پارلمان منتخب نیز وجود ندارد.

جیمز دورسی، تحلیلگر ارشد دانشکده مطالعات بین‌الملل اس‌. راجاراتنام در سنگاپور می‌گوید: این برخوردهای اخیر در عربستان شکستن سنت اتفاق نظر در داخل خاندان حاکم محسوب می‌شوند. محمد بن سلمان به جای ایجاد ائتلاف‌ها به دنبال تحکیم تسلط آهنین بر خاندان حاکم و گارد ملی است تا با آنچه که به نظر می‌رسد مخالفت گسترده‌تر در داخل خاندان و ارتش با اصلاحات او و جنگ یمن است، مقابله کند.

همچنین جوزف کشیشیان، استاد دانشگاه می‌گوید: با این وجود منافع خاندان آل سعود همچنان محفوظ باقی خواهد ماند. هم ملک سلمان و هم محمد بن سلمان، ولیعهد او به این منافع پایبند هستند. چیزی که آنها مصمم به اجرایش هستند مدرنیزه کردن تشکیلات حاکم عربستان نه فقط تا افق ۲۰۳۰ بلکه فراتر از آن.

شاهزاده ولید بن طلال که صاحب شرکت سرمایه‌گذاری کینگدام هولدینگ و برادرزاده پادشاه است در شرکت‌هایی نظیر Citigroup و توئیتر سرمایه‌گذاری کرده است. او یکی از ۱۱ شاهزاده‌، چهار وزیر و ده‌ها وزیر سابق است که اخیرا به گفته سه مقام ارشد در جریان کمپین مبارزه با فساد محمد بن سلمان بازداشت شدند. همچنین این تصفیه داخلی شامل متعب بن عبدالله، رئیس گارد ملی عربستان نیز شد که بعد از دستگیری شاهزاده خالد بن عیاف، به عنوان وزیر گارد ملی جای او را گرفت.

گفته شده اتهامات علیه شاهزاده ولید پولشوئی، ارتشا و اخاذی از مقامات می‌شوند و شاهزاده متعب نیز متهم به اختلاس، استخدام کارمندان ناموجود و دادن قراردادهایی به ارزش چندین میلیارد دلار به شرکت‌های خودش شده است. این توقع از محمد بن سلمان می‌رفت که دست‌کم در ادامه شاهزاده متعب را از رهبری گارد ملی عربستان، یک پایگاه قدرت محوری ریشه‌دار در قبایل این پادشاهی، کنار بگذارد.

در حکم پادشاهی آمده این بازداشت‌ها در پاسخ به سوءاستفاده‌های برخی از افراد ضعیف النفس که منافع خود را بالاتر از منفعت عمومی قرار دادند تا به شکلی نامشروع پول‌هایشان را اضافه کنند، صورت گرفته‌ است.

اسناد افشا شده از سوی سایت ویکی لیکس جزئیاتی را درباره حقوق هنگفت ماهانه‌ای که هر عضو خاندان سلطنتی عربستان دریافت می‌کند و همچنین پروژه‌های پول ساز متعددی که از سوی آنها برای تامین سبک زندگی مجلل مورد استفاده قرار می‌گیرد، فاش کرد.

یک مقام عربستانی گفت: ترکی بن عبدالله، فرماندار سابق ریاض به اتهام فساد در پروژه متروی ریاض و سوءاستفاده از نفوذش برای دادن قرارداد به شرکت‌های خود بازداشت شده است. ابراهیم العصاف، وزیر دارایی سابق و یک عضو هیات مدیره شرکت نفتی آرامکو نیز به اتهام اختلاس در پروژه توسعه مسجدالحرام و سوءاستفاده از جایگاهش و اطلاعات داخلی برای خرید اراضی بازداشت شده است. بازداشتی‌های دیگر شامل عادل فقیه، وزیر اقتصاد سرنگون شده هستند که زمانی نقشی مهم در ایجاد اصلاحات محمد بن سلمان داشت و  خالد التویجیری، رئیس دادگاه سلطنتی در دوره ملک عبدالله ، بکر بن لادن،‌ رئیس گروه ساخت و ساز بن لادن و الولید ابراهیم، مالک شبکه تلویزیونی ان بی‌سی نیز از دیگر بازداشتی‌ها هستند.

مردم عربستان در شبکه‌های اجتماعی بازداشت برخی وزرا را تحسین و آن را با تصفیه خشونت آمیز رهبران سیاسی آلمان نازی در سال ۱۹۳۴ مقایسه کردند.