گزارش اولیه وزارت آموزش و پرورش از تصادف اتوبوس دانشآموزان داراب
شهروند| دیروز و پس از گذشت ٥روز از حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانشآموزان هرمزگانی که هفت دانشآموز، یک مربی و کمکراننده را به دیار باقی فرستاد و ۳۲نفر را هم راهی بیمارستان کرد. گزارش اولیه گروه کارشناسی وزارت آموزشوپرورش منتشر شد؛ گزارشی که راننده را عامل اصلی این سانحه میداند، هرچند به موارد دیگری همچون نبود اردوگاه مناسب در بندرعباس هم برای اسکان شبانه دانشآموزان و در نتیجه اجبار به انجام سفر در شب اشاره میکند.
در این گزارش که در ۲۰ بند به توضیح اردو و همچنین عوامل سانحه میپردازد، با تأکید بر اینکه گزارشهای تفصیلی بعدی این تیم، پس از هماهنگی با سایر نهادهای مسئول منتشر خواهد شد، درباره علت حادثه آمده است: «متأسفانه در اثر واژگونی یک دستگاه اتوبوس هفتنفر از دانشآموزان معصوم و یکنفر از مربیان فداکار، جان خود را از دست دادند.
گزارش مصاحبههای دانشآموزان و مربی که از حادثه، جان سالم به دربردهاند، نشان میدهد که رانندهای که از حوالی ساعت ٢٣:٠٠ پشت فرمان بوده، با وجود آنکه به علت خستگی موظف بوده جای خود را به راننده دیگر بدهد، متاسفانه بر جابهجانشدن و ادامه رانندگی اصرار داشته است؛ به شهادت دانشآموزان و دیگر همکاران حاضر. سرکار خانم فراحی(ره) سرپرست فقید اتوبوس، چندینبار به راننده تذکر داده که خسته هستید و لطفا با راننده دیگر جابهجا بشوید؛ حتی یکبار گفته؛ کنار جاده توقف کنید و چون خسته هستید، استراحت کنید اما راننده خاطی حرفشنوی نکرده که متاسفانه نهایتا منجر به سانحه شده است.»
بازداشت راننده و اعلام بررسیهای اولیه کارشناسان پلیس هم موارد مطرحشده در بند ۱۱ این گزارش است: «براساس گزارش بررسیهای اولیه کارشناسان پلیسراه و وزارت راه، مقصر اصلی حادثه، راننده بوده که درحال حاضر در بازداشت است. برهمین اساس، وی در اظهارات خود اعلام کرده که در مواجهه با خودرویی که از مقابل به سمت اتوبوس میآمده، تغییر جهت ناگهانی داده که منجر به برخورد اتوبوس با لبه پل و ترکیدگی لاستیک جلو شده و متعاقب آن، کنترل اتوبوس از دست راننده خارج و پس از طی حدود ١٠٠متر به پهلوی راست واژگون میشود.»
اما در روزهای گذشته بسیاری از کارشناسان از لزوم توجه جدی به آمار سوانح جادهای در ایران سخن گفتند و همزمان به سه عامل، راننده و رانندگی، جادهها و همچنین وسایل نقلیه بهعنوان عوامل سوانح رانندگی اشاره کردند که به نظر میآید این گزارش مقصر اصلی را راننده میداند. در ادامه بند ۱۱ گزارش گروه کارشناسی وزارت آموزشوپرورش درباره جاده آمده است: «بررسیها درخصوص جاده موردنظر، بیانگر آن است که مقطع راه مستقیم و علایم و خطکشیها مناسب بوده و سرعت اتوبوس هم ٨٦کیلومتر بر ساعت بوده است، ولی شواهد موجود نشان از خوابآلودگی راننده و انحراف تدریجی از مسیر دارد و نه انحراف ناگهانی.»
بند ۱۲ این گزارش هم به نحوه انتخاب وسیله نقلیه و یکی از موارد مورد انتقاد روزهای گذشته یعنی حرکت اتوبوس در شب پرداخته است: «در خصوص انتخاب وسیله نقلیه و راننده نیز با اعتماد به نهادها و دستگاههای مسئول در این امر براساس مدارک و مستندات قانونی نسبت به عقد قرارداد با شرکت مسافربری انتخاب وسیله نقلیه اقدام شده و با توجه به عدم ممنوعیت حرکت در شب، برنامهریزی زمان حرکت ساعت ٢٣:٠٠ تنظیم شد تا پس از طی مسیر بعد از حدود ٨ساعت، حوالی ساعت ٧ صبح به محل اردوگاه شهید دستغیب شیراز وارد شوند که متاسفانه با این حادثه دلخراش این سفر ناتمام ماند. هرچند با توجه به اینکه تا ساعت ١٦:٠٠ فرصت حضور و پذیرش وجود داشته و مقدور بود که ساعت حرکت به ساعات روشن روز موکول شود ولی با اتکا به تجربیات و سفرهای مشابه قبلی اینطور عمل نشده است. لازم به ذکر است که مسیر بندرعباس- شیراز فاقد مسیر ریلی است و تماما شیب مثبت دارد. لذا اتوبوسهای این مسیر، روزها از شیراز به سمت بندرعباس میآیند و شبها بالعکس، چراکه در طول روز نیاز به استفاده از کولرگازی است و موتور خودرو کشش لازم برای همزمانی استفاده از کولر و حرکت سربالا را ندارد.»
بررسی دیگر موارد این سانحه و گزارش از رسیدگی به مصدومان و اسکان خانواده آنها در استان فارس، بخشهای دیگری از گزارش اولیه وزارت آموزشوپرورش است تا درنهایت به آخرین بند گزارش یعنی جمعبندی برسید: «بررسیهای اولیه حاکی از آن است که: شغل اصلی راننده خاطی، آهنگری است و بعضا به رانندگی اشتغال دارد. نبستن کمربند ایمنی توسط دانشآموزان، به سفارش راننده بوده است، هرچند هم مربی مرحومه و هم مربی مصدوم به بچهها سفارش کردهاند که کمربند خود را ببندید؛ ولی راننده گفته نیازی نیست، هر زمان به پلیسراه نزدیک شدیم، خودم به شما اعلام میکنم که کمربندتان را ببندید! حرکت در شب ضروری نبوده بلکه یک امکان بوده که با توجه به گرمای روز و شیب مثبت مسیر، تصمیم به حرکت در شب اتخاذ شده است. متاسفانه مکان مناسبی (اردوگاه) برای اسکان شبانه دانشآموزان تجمع کرده در بندرعباس که از شهرستانهای اطراف آمده بودند، وجود ندارد و لذا ناچار شدهاند که شبانه حرکت کنند.»