اعتماد / ندا آلطیب
١٥ سال از درگذشت احمد محمود میگذرد و حالا قرار است نخستین جایزه این نویسنده برگزار شود. پدر داستاننویسی اجتماعی ایران مهر ماه سال ٨١ درگذشت تا یك چهره نامآور دیگر در امامزاده طاهر كرج در كنار احمد شاملو، محمدجعفر پوینده، محمد مختاری، غزاله علیزاده، هوشنگ گلشیری و... برای همیشه آرام بگیرد. حالا اما كامران محمدی- نویسنده- خبر داده كه قرار است نخستین جایزه احمد محمود به همت جمعی از داستاننویسان كشور برگزار شود. این جایزه اما برخلاف بیشتر جوایز ادبی كه به عنوان جایزه ادبی یا جایزه داستاننویسی برگزار میشوند، به عنوان جایزه كتاب سال برپا خواهد شد.
محمدی كه دبیری این جایزه را بر عهده دارد به ایلنا گفته است كه امسال نخستین دوره جایزه احمد محمود، در دو شاخه رمان و مجموعه داستان برگزار خواهد شد و قرار است برگزیدگان این جایزه روز چهارم دی، همزمان با سالروز تولد آقای نویسنده معرفی شوند. این جایزه ویژه آثاری برگزار میشود كه سال ٩٥ منتشر شده باشند و برگزاركنندگان این جایزه بهتر دیدهاند شكل داوری آن را بهگونهای تعریف كنند تا فراگیرتر باشد و تعداد بیشتری از داوران در پروسه انتخاب آثار مشاركت داشته باشند به همین دلیل در كنار داستاننویسان، تعدادی از روزنامهنگاران نیز در فرآیند داوری همكاری خواهند داشت: «ما فكر كردیم كه بهتر است هیات انتخاب بزرگ و تا حد امكان فراگیری داشته باشیم تا كار انتخاب آثار، با مشاركت عده بیشتری از فعالان ادبیات داستانی صورت گیرد. به این منظور، ابتدا گروه بزرگی از روزنامهنگاران، منتقدان و نویسندگان، به آثار داستانی سال ٩٥ امتیاز میدهند و سپس آثار راهیافته به مرحله نهایی را گروهی از نویسندگان، داوری میكنند.»
آنگونه كه محمدی توضیح داده است، هیات انتخاب دستكم پنجاه تن از فعالان ادبیات داستانی خواهند بود و بر اساس زمانبندی انجام شده، دور دوم داوری در پاییز آغاز میشود و نامزدهای نهایی در ماه آذر معرفی خواهند شد. نكته دیگر اینكه از هماكنون داوران نهایی این جایزه معرفی شدهاند؛ گروهی مركب از سارا سالار، مهدی ربی، محمدحسن شهسواری، كامران محمدی، پیمان هوشمندزاده و مهدی یزدانیخرم، كار داوری مرحله نهایی را برعهده خواهند داشت. برگزیدگان این جایزه، جایزه نقدی به مبلغ ٣ میلیون تومان دریافت میكنند و علاوه بر این، هیات برگزاركننده در تلاش هستند تا تندیسی به نام احمد محمود هم طراحی كنند تا برگزیدگان به جز جایزه نقدی، تندیسی از این داستاننویس داشته باشند.
محمدی بهعنوان دبیر این جایزه ادبی، از تلاش برگزاركنندگان برای جذب حامی مالی خبر داده است تا با این شیوه، هم تداوم كار این جایزه تضمین شود و هم این جایزه كه به نام یكی از بزرگترین نویسندگان ایرانی كلید خورده است، به شكل آبرومندتری برگزار شود. احمد محمود را بهعنوان صدای خطه جنوب میشناسیم. هرچند داستاننویسان و شاعران جنوب ایران كمشمار نیستند اما احمد محمود شاید نخستین نویسندهای است كه در آثار خود بر موضوعاتی اجتماعی مانند ملی شدن صنعت نفت توجه داشته و آثارش همانطور كه یادآور زمین تفتیده خوزستان و هوای شرجی كارون است، یادآور بخش مهمی از تاریخ سیاسی و اجتماعی سرزمینمان نیز هست. احمد محمود نویسندهای است كه در داستانهایش هم مانند زندگی شخصیاش، به مسائل سیاسی و اجتماعی توجه داشته و با نگارش آثاری همچون «همسایهها»، «زمین سوخته»، «مدار صفر درجه»، «درخت انجیر معابد»، «زایری زیر باران»، «داستان یك شهر»، «غریبهها»، «پسرك بومی»، «از مسافر تا تبخال» و... یكی از تاثیرگذارترین نویسندگان ما است.