خبرگزاری ایکنا؛ جعفر عباداله‌عموقین، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که جایگاه مطالعات قرآنی جهان اسلام و ایران در پایگاه اطلاعاتی ISI چگونه است؟ گفت: من در این خصوص مقاله‌ای با عنوان «تحلیل تولیدات علمی نمایه‌شده حوزه مطالعات قرآن در پایگاه ISI» انجام داده‌ام. اگر ما می‌خواهیم در جوامع مختلف در سطح جهانی تاثیرگذار باشیم، باید چیزهایی که مد نظرمان است نوشته و خوانده شود.
وی افزود: کل مقالات جهان در حوزه مطالعات قرآنی، در عرض ۱۷ سال اخیر به ۴۰۰ خروجی اطلاعاتی نمی‌رسید. این رقم بسیار ناچیز است. این در حالی است که در همین مدت تعداد خروجی‌های کشور ایران در این پایگاه بالای ۲۹۰ هزار و ترکیه بالای ۴۰۰ هزار خروجی اطلاعاتی بود.
عموقین ادامه داد: ما اگر به این سمت روی بیاوریم همکاری علمی بین‌دانشگاهی، بین گروهی و بین‌المللی به وجود خواهد آمد و باعث خواهد شد پژوهشگران ما با محققین و پژوهشگران کشورهای دیگر تعامل داشته باشند که این تاثیر مثبتی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: ما بحثی را در علم دانش‌شناسی داریم که به قانون ۲۰-۸۰ معروف است که ما باید سعی کنیم به این سمت برویم. این قانون به این معناست که ۸۰ درصد محققان ترجیح می‌دهند تا نیازهای اطلاعاتی‌شان را از ۲۰ درصد مقالات تامین بکنند. ما نه تنها به این سمت باید برویم که مقالات خود را منتشر بکنیم، بلکه باید پا را فراتر گذاشته و مقالات را خوانده و مورد توجه قرار دهیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: بنده در پژوهشی که انجام داده‌ام به بحث سواد اطلاعاتی اشاره کرده‌ام و متاسفانه ما این روند را رعایت نمی‌کنیم. ما همه فرایند تحقیقات را انجام می‌دهیم و مرحله آخر که مرحله انتشار مقاله در پایگاه‌های اطلاعاتی را انجام نمی‌دهیم و باعث می‌شود که مقالات زیادی در کشور تولید می‌شود، اما چون این پروسه رعایت نمی‌شود، کسی در جهان از این مثاله خبردار نمی‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که ما چقدر مقالات ISI را می‌خوانیم و به آنها ارجاع می‌دهیم؟ گفت: بر اساس تحقیقی که در دانشگاه خودمان انجام می‌دادیم، مطلبی برایم جالب بود. دانشجویان ما پایان‌نامه‌های خود را بدون استفاده از کتب روش تحقیق انجام داده بودند که این خود ضعف است، اما در استفاده از منابع الکترونیکی و لاتین هم وضعیت به هیچ وجه رضایت‌بخش نبود و اگر ما می‌خواهیم که هم از علم روز دنیا استفاده کنیم و هم با دنیا تعامل داشته باشیم، باید هم از منابع معتبر بین‌المللی استفاده کنیم و هم اینکه سعی کنیم خروجی‌های اطلاعاتی خود را در مجلات معتبر چاپ کنیم.
عموقین در پاسخ به این پرسش که ممکن است گفته شود علوم قرآنی دانشی میراثی است و نیازی نیست تا از مطالب دیگران استفاده کنیم و نیازی به تعامل در این حوزه و ثبت مثالات در پایگاه‌های علمی جهانی نداریم، گفت: اینکه می‌فرمایید درست است و ما در داخل کشور مقالات زیادی داریم و مجلات زیادی هستند، اما این دلیل نمی‌شود ما از مطالعه منابع خارجی بی‌نیاز باشیم و یا مقالات خود را در نشریات بین‌المللی منتشر نکنیم.
وی افزود: همه کشورها این کار را انجام می‌دهند و در حال حاضر با توجه به گرایش علم سنجی و پایان‌نامه بنده، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رتبه‌بندی کشورها، دانشگاه‌ها، موسسات و گروه‌ها در سطح جهان، میزان حضور آنها در پایگاه‌های علمی بین‌المللی است که رسیدن به این جایگاه میسر نمی‌شود، مگر با تولید مقالات و رکوردهای اطلاعاتی مانند ISI، اسکوپوس، ISC و غیره.
عموقین در پاسخ به این پرسش که برای خروج از وضعیت جزیره‌ای نظام علم کشور چه کار باید کرد؟ گفت: البته جهت کشور به این سمت هست که در آینده خود را به مرجعیت علمی برساند و حتی آرزوی ماست که دیگران احساس نیاز کنند این زبان را یاد بگیرند تا از تحقیقات علمی که به این زبان است، استفاده بکنند. اما نکته‌ای که هست این است که در همه رشته‌ها بیش از ۹۰ درصد از تولیدات علمی به زبان انگلیسی است.
وی در پایان گفت: مشکل این است که ما بحث کار گروهی و تیمی را جدی نمی‌گیریم. اگر چنین عزمی وجود داشته باشد، ما می‌توانیم با اندیشمندان در کشورهای دیگر بدون اینکه همدیگر را دیده باشیم، مقالاتی را بنویسیم. اگر این تعاملات بین دانشگاه‌ها گروه و اندیشمندان به وجود بیاید، مطمئنا نظام علمی ما وضعیت جزیره‌ای به خود نمی‌گیرد.