اتاق خبر: روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در گزارشی با انتشار تصویری بزرگ از آیتالله خامنهای رهبر ایران مربوط به سخنرانی اخیر او در دانشگاه افسری امام حسین مینویسد سپاه پاسداران به امپراطوری بزرگ تجارت تبدیل شده و پیشبینی میشود که دست کم یک چهارم اقتصاد ایران را در سیطرهی و کنترل خود داشته باشد.
این روزنامه به قدرت گرفتن فعالیتهای اقتصادی سپاه در هشت دولت محمود احمدینژاد اشاره کرده و نوشته فعالیتهای اقتصادی و مالی این نهاد چندان در زمان حسن روحانی کاهش پیدا نکرد.
دولت روحانی برای مهار سپاه تلاش زیادی کرد، به خصوص از زمان امضاء توافق مشترک اتمی میان ایران و گروه 1+5 (برجام) تلاش مضاعفی برای جذب مستقیم سرمایهگذار خارجی آغاز شد.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی به شدت برای اقتصاد ایران لازم است، اما پیش از آن توانایی حسن روحانی برای مقابله و مهار سپاه به عنوان یک بنگاه مالی و نظامی در اقتصاد نفوذ دارد از درجه اهمیت بسیار بالایی برخودار است.
به تحلیل این روزنامه ترمیم و احیای اقتصاد ایران منوط به مهار سپاه و جذب سرمایهگذاری خارجی است.
سپاه پاسداران به طور مستقیم تحت فرمان آیتالله خامنهای است و با امضاء برجام محدود شدن فعالیتهای آن محتمل است. گرچه دولت برای مهار سپاه تلاش میکند، اما این نهاد نقش مهمی در توسعهی فعالیتهای اقتصادی ایران در دوران تحریم به خصوص در شهرستانها و نواحی مرزی داشته است. از این رو توسعه اقتصاد ایران بدون حضور سپاه مسیری ناهموار است.
دخالتهای سپاه در اقتصاد ملی ایران به اوایل سال ۱۹۹۰میلادی باز میگردد. زمانی که پروژههای عظیم مهندسی و به صورت پیمانکاری به این نهاد واگذار میشد.
دامنهی فعالیت سپاه از بازسازی و گسترش طرحهای عمرانی و سرمایهگذاری در تعاونیها و پروژههای شهری و مرزی تا احداث سازههای زیربنایی همچون راهها، جادهها و پلها را شامل میشود که همگی آنها در قرارگاه خاتمالانبیاء مدیریت میشود.
این قرارگاهها مجموعهای چندین شرکت، سرمایهگذار، بنیاد و سازمان است که همگی آنها به طور مستقیم و غیرمستقیم زیر نظر سپاه فعالاند و یا به صورت پیمانکاری با بخش خصوصی وارد قرارداد میشوند.
در این گزارش اشاره شده که سپاه سعی کرده با توجه به آرمانهای ایدئولوژیکی که دارد شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران را بر همان اساس با توجه به منابع گستردهای که در اختیار دارد، بهبود بخشد.
همزمان با این فعالیتها سپاه با طالبان در شرق، پ.ک.ک در کردستان و جندالله در بلوچستان درگیر بود و از طرفی امنیت بخشهای زیادی از مرزها، امنیت و شبکههای اطلاعاتی و جاسوسی داخلی و همینطور برنامههای برون مرزی را بر عهده داشت.
در نیمه اول سال ۲۰۱۶، دولت روحانی حدود از واگذاری ۱۰ قرارداد بزرگ به قرارگاه خاتم الانبیاء خودداری کرد. به تازگی، دولت او بیش از 50 درصد سهام مخابرات را از سپاه پس گرفت و در مقابل مشارکت آنها در توسعه روستایی را به جبران این محدودیتها به سپاه سپرد.
گمانهزنیها نشان میدهد که روحانی به دنبال آن است که سپاه در توسعه روستایی نقش بیشتری داشته باشد و کمتر درگیر صنایع پرسود نفتی، گازی و پتروشیمی باشد.