در انتظار دور هشتم مذاکرات! / احمد زیدآبادی

دور نخست و در واقع دور هفتم مذاکرات ایران و کشورهای ۴+۱ در وین بدون نتیجۀ امیدبخش به پایان رسید. دور هشتم قرار است اواخر هفتۀ آینده برگزار شود.

اصولاً برخی نزدیکان و حامیان سید ابراهیم رئیسی و دولتش به عدد هشت باور خاصی دارند. این موضوع به تولیت آستانِ امام هشتم شیعیان توسط رئیسی در سال‌های گذشته مربوط می‌شود.

همانطور که قبلاً نوشته بودم؛ مذاکرات وین، فراز و فرود متناوبی خواهد داشت و چه بسا در مراحلی به مویی بند شود، اما به نظرم به راحتی گسسته نخواهد شد. برای این کار سه دلیل به شرح زیر دارم:

۱. جمهوری اسلامی امکان تحمل تحریم‌های موجود و بخصوص تشدید آنها را به لحاظ شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور ندارد.
۲. آمریکا و متحدانش ورود به هر نوع جنگی با ایران را بسیار پرهزینه می‌بینند و حتی آمادگی مواجهه با یک ایرانِ بی‌ثبات و ناامن را هم ندارند.
۳. روسیه و چین نقشی بسیار حیاتی در مذاکرات وین بازی می‌کنند. این دو کشور به هیچوجه خواهان شکست مذاکرات نیستند و از توان اعمال فشار بسیاری بخصوص به طرفِ ایرانی برخوردارند.

اینکه روسیه مخالف برجام و احیای آن است، صرفاً افسانه‌ای تخیلی است که یک جملۀ محمد جواد ظریف در مصاحبۀ مشهورش، به آن دامن زده و به عنوان امری قطعی و مسلم در محافل ایرانی پذیرفته شده است! روس‌ها هیچ منفعتی در افزایش تشنج بین ایران با غرب و بخصوص همسایگانش برای خود نمی‌بینند و چینی‌ها هم به همین ترتیب.

برهمین اساس، آن بخش از یادداشت اخیر توماس فریدمن روزنامه‌نگار آمریکایی که به بی‌میلی چین و روسیه برای اعمال فشار به ایران به دلیل اختلافاتشان با آمریکا و اروپا اشاره داشت، از بنیاد سست است.

روس‌ها و چینی‌ها نه برای خوشایند غربی‌ها بلکه برای منافع خاص خود، خواهان نرمش جمهوری اسلامی در مذاکرات وین هستند و اگر ایران در مواضعش زیاده‌روی کند، بدون تردید با فشار هر دو کشور روبرو خواهد شد. به خلاف نظر فریدمن، مسکو و پکن پروندۀ هسته‌ای ایران را به مسئلۀ اوکراین و تایوان گره نزده‌اند که بخواهند پای این دو مسئله را به مذاکرات وین باز کنند.

معادلۀ مذاکرات وین از یک زاویه بسیار پیچیده است چون عوامل بسیاری بر آن تأثیرگذارند اما از زاویۀ دیگر تقریباً ساده است چون منفعت همۀ طرف‌های درگیر به موفقیت آن گره خورده است. شکست احتمالی مذاکرات نهایتاً هیچ سودی برای هیچ طرفی نخواهد داشت و فقط حجم عظیمی از ویرانگری برای منطقه و جهان به دنبال خواهد آورد از جمله برای کشور ما.

کانال تلگرام نویسنده