تا جنینی کار خون آشامی است! / احمد زیدآبادی
جنگ و خونریزی و قساوت بر سر باورهای مذهبی و غیرمذهبیِ آدمیان، چنان چهرۀ تاریخ را سیاه کرده است که فریاد آن از این ستمگری بلند است.
ریشۀ عموم این خونریزی‌ها را باید در قدرت‌طلبی خواص و خامی و تعصب و نارشدیافتگی و ناآگاهی عوام جستجو کرد؛ دو پدیده‌ای که از کینه‌توزی و نفرت‌پراکنی و ستیزه‌جویی ارتزاق می‌کنند و به آدمکشی و حتی خودزنیِ ناخواسته بر سر موضوعات بی‌اهمیت و اختلافات بی‌مبنا ختم می‌شوند.
تاریخ به ما می‌گوید؛ زیر نقابِ هر گونه تعصبِ خشکِ مذهبی یا نژادی یا قومی یا ایدئولوژیک حسی از نفرت به همنوع و میل به کشتار آنها نهفته است.
به قول مولانا:
این جهان همچون درختست ای کرام
ما برو چون میوه‌های نیم‌خام
سخت گیرد خامها مر شاخ را
زانک در خامی نشاید کاخ را
چون بپخت و گشت شیرین لب‌گزان
سست گیرد شاخها را بعد از آن
چون از آن اقبال شیرین شد دهان
سرد شد بر آدمی ملک جهان
سخت‌گیری و تعصب خامی است
تا جنینی کار خون‌آشامی است
خداوند روان آیت‌الله منتظری را قرین رحمت بی‌نهایت خود کند که با پیشنهاد هفتۀ وحدت، پایه‌ای برای پایان خصومت‌های فرقه‌ای را بین اهل تسنن و تشیع در ایران بنا نهاد.
اگر از آن دسته از خشک‌اندیشان متعصبی که همچنان بر آتش اختلافات فرقه‌ای می‌دمند، صرفِ نظر کنیم، متأسفانه برخی از حامیانِ متظاهرِ تقریب مذهبی بین مسلمانان نیز این موضوع را اقدامی صرفاً تاکتیکی برای مقابله با “دشمنِ مشترک” و در نتیجه امری گذرا می‌دانند و از همین رو، نه فقط “تساهل مذهبی” را تقبیح می‌کنند بلکه با هر فرصت و به هر بهانه‌ای، پرده از نفرتِ فرقه‌گرایانۀ خود برمی‌دارند!
چنین رویه‌ای طبعاً به سالوس و ریا و نفاق و بی‌اعتمادی متقابل می‌انجامد و نه فقط تلاش‌های تقریب را به هدر می‌دهد، بلکه تقابل و تخاصم بینِ فرقه‌ای را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر می‌کند.
از این گذشته، در جهان امروز همزیستی مسالمت‌آمیز به پیروان فرقه‌های مختلف درون یک دین محدود نمی‌شود. همزیستی بینِ ابناء بشر فارغ از نوع نگاه فیزیکی و متافیزیکی آنها ضرورت دنیای کنونی است و اگر مسلمانان با آن سازگار نشوند بزرگترین بازندۀ منازعات ناشی از آن خواهند شد.
باری غرض از این مطلب، نه بحثی مبسوط در بارۀ تقریب و یا الزامِ منطقیِ تساهل دینی بلکه بیان خاطره‌ای از دوران حبس انفرادی است که به این موضوعات مربوط می‌شود.
در سال ۸۸ پس از تحمل چند ماه انفرادی بدون لحظه‌ای هواخوری و یا حتی وجود یک ورق برای مطالعه، سرانجام امکان دسترسی به برخی کتاب‌های دینی فراهم شد. طبعاً من نهج‌البلاغه را درخواست کردم که متنی از آن را با ترجمۀ شیخ محمد دشتی در اختیارم گذاشتند.
این ترجمه متأسفانه با گرایشِ تند فرقه‌گرایانه و با افزودن پاورقی‌های بسیار سطحی و بی‌ربط صورت گرفته بود به طوری که در آن تنگنا، مطالعۀ هر برگش بر تخریب اعصابم افزود. مترجم در خصومت با خلفا تا آنجا پیش رفته بود که خطبۀ معروف اما‌م‌علی بر سر مزار خلیفۀ دوم را نیز نفی کرده و آن را به ستایش امام از سلمان فارسی نسبت داده بود با این ادعا که امام علی قهراً نمی‌توانسته سخنی ستایش‌آمیز نسبت به عمربن خطاب بر زبان رانده باشد!
بعدها در مراجعه به کتابخانه‌های عمومی بخصوص کتابخانه‌های مدارس متوجه شدم که این ترجمه در همۀ آنها به وفور یافت می‌شود چنانکه گویی اراده‌ای سیاسی برای توزیع گستردۀ آن در کار بوده است.
واقعاً نسبت ابن نوع اراده‌ها با ادعای تقریب چیست؟
